chủ nghĩa chủng tộc

Vietnamese

Etymology

chủ nghĩa (“ideology”) +‎ chủng tộc (“race”).

Pronunciation

• (Hà Nội) IPA^(key): [t͡ɕu˧˩ ŋiə˦ˀ˥ t͡ɕʊwŋ͡m˧˩ təwk͡p̚˧˨ʔ]
• (Huế) IPA^(key): [t͡ɕʊw˧˨ ŋiə˧˨ t͡ɕʊwŋ͡m˧˨ təwk͡p̚˨˩ʔ]
• (Saigon) IPA^(key): [cʊw˨˩˦ ŋiə˨˩˦ cʊwŋ͡m˨˩˦ təwk͡p̚˨˩˨]

Noun

chủ nghĩa chủng tộc

1. racism

   Synonym: chủ nghĩa phân biệt chủng tộc

   • 1955 April 23, Hồ Chí Minh, “Lynch”, in Nhân Dân‎^[1], number 417, page 2:

     Trong những vấn đề quan trọng mà Hội nghị Á - Phi sẽ bàn, có vấn đề “chủ nghĩa chủng tộc”, tức là chính sách của đế quốc xúi giục người da trắng khinh rẻ người có màu da khác, nhất là người da đen.

     Among important issues to be discussed by the Asian-African Conference is “racism”, an imperialist policy to instigate White people to despise people of other skin colors, especially Black people.

   • “Nhân Quyền tại British Columbia: Kỳ Thị Chủng Tộc”, in gov.bc.ca‎^[2], 2016; translated from “Human Rights in British Columbia: Racial Discrimination”, in gov.bc.ca‎^[3], 2016

     Chủ nghĩa chủng tộc là niềm tin cho rằng một số người giỏi hơn những người khác vì họ thuộc một chủng tộc hoặc nhóm sắc tộc nào đó.

     Racism is a belief that some people are better than other people because they belong to a particular race or ethnic group.

   • António Guterres (2022 March 18) “Secretary-General's Remarks to General Assembly event on the International Day for the Elimination of Racial Discrimination”, in www.un.org‎^[4]; Vietnamese phỏng dịch (“adaption”) in Đỗ Sinh (2022 March 19) “Tổng thư ký LHQ kêu gọi hành động chống phân biệt chủng tộc”, in baotintuc.vn‎^[5]
   • […] chủ nghĩa chủng tộc đang tiếp tục đầu độc các thiết chế và cấu trúc xã hội hàng ngày hàng giờ, tiếp tục là nguồn gây bất bình đẳng dai dẳng, tiếp tục khước từ quyền cơ bản của con người.

     Racism continues to poison institutions, social structures, and everyday life in every society. It continues to be a driver of persistent inequality. And it continues to deny people their fundamental human rights.

   • Thomas Piketty (2020) “Affronter le racisme, réparer l’histoire”, in Vivement le socialisme!‎^[6] (in French), page 318}; Vietnamese translation from Nguyễn Ngọc Giao, transl. (2020 November 9), “Đương đầu với chủ nghĩa chủng tộc, sửa sai lịch sử”, in Nghiên Cứu Lịch Sử‎^[7] (in Vietnamese); English translation from Kristin Couper, transl. (2021), “Confronting Racism, Repairing History”, in Time for Socialism, page 304:

     Để khắc phục những hậu quả của chủ nghĩa chủng tộc và chủ nghĩa thực dân trong xã hội, cần phải thay đổi hệ thống kinh tế, trên cơ sở giảm thiểu những bất bình đẳng, tạo sự bình đẳng của mọi người trong giáo dục, công ăn việc làm và quyền sở hữu (trong đó có mức kế thừa tối thiểu), độc lập với mọi nguồn gốc, màu da, đen cũng như trắng.

     To repair the damage done to society by racism and colonialism, we must change the economic system and establish a foundation of reduction of inequalities and equal access for all women and men to education, employment, and property ownership (including a minimal heritage), in dependent of origins, for both Black people and whites alike.