ciało

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *tělo. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /t͡ɕaɫɔ/
• IPA^(key): (15^th CE) /t͡ɕaɫɔ/

Noun

ciało n (related adjective cielesny or cielny)

1. (attested in Lesser Poland) body (physical structure of a human or animal seen as one single organism)
   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[1], Krakow, page 172b:

     Swøty Barthlomeg... skorø svego czala... dal gest byl oblupicz

     [Święty Bartłomiej... skorę z swego ciała... dał jest był obłupić]

2. (attested in Lesser Poland) body (fleshly or corporeal nature of a human, as opposed to the spirit or soul)
   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[2], Krakow, page 181b:

     Gego dus[y]ø svøcy angely po spolu s czalem szøcz gø ony byly do nebeskego krolefstwa donesly

     [Jego duszę święci anjeli pospołu z ciałem sąć ją oni byli do niebieskiego krolewstwa donieśli]

3. (attested in Lesser Poland) body; flesh (soft parts surrounding bones)
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[3], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 37, 3:

     Ne iest zbawene w czele moiem (non est sanitas in carne mea) od oblicza gnewu twego, ne iest pocoy cosczom mogim od oblicza grzechow mogich

     [Nie jest zbawienie w ciele mojem (non est sanitas in carne mea) od oblicza gniewu twego, nie jest pokoj kościom mojim od oblicza grzechow mojich]

4. (attested in Lesser Poland) living creature (any human or animal that is alive)
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[4], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 64, 2:

     Wisluszay modlitwø moiø, k tobe wszelike cyalo przydze (ad te omnis caro veniet)

     [Wysłuszaj modlitwę moję, k tobie wszelikie ciało przydzie (ad te omnis caro veniet)]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[5], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 77, 44:

     Y wzpomonøl, isz czialo sø (et recordatus est, quia caro sunt), duch ydøczi a ne wraczaiøczi se

     [I wspomionął, iż ciało są (et recordatus est, quia caro sunt), duch idący a nie wracający sie]

5. body (corpse)
   • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[6], 50, 3:

     Gest ten obiczay bil czyalo pogrzebuyøczym (iste quippe mos erat cadaverum conditorum)

     [Jest ten obyczaj był ciało pogrzebującym (iste quippe mos erat cadaverum conditorum)]

6. The meaning of this term is uncertain.
   • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 128:

     Czasto a. czalo massam (modicum fermentum totam massam corrumpit Gal 5, 9)

     [Ciasto a. ciało massam (modicum fermentum totam massam corrumpit Gal 5, 9)]

Derived terms

adjectives

• zdrowy będąc na rozumie i na ciele

 

nouns

• ciałko
• ciało Boże

 

Related terms

adverbs

• cieleśnie
• cielnie

 

nouns

• cielesieństwo
• cielestność
• cieleśnik
• cielność

 

Descendants

• Polish: ciało
• Silesian: ciało

References

• Boryś, Wiesław (2005) “ciało”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “ciało”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Mańczak, Witold (2017) “ciało”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “ciało”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “ciało”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “ciało”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Wikiquote ^pl

Alternative forms

• ciele (Central Greater Poland)

Etymology

Inherited from Old Polish ciało. Sense 5 is a semantic loan from Ancient Greek σῶμα (sôma) and Latin corpus. Sense 6 is a semantic loan from Latin corpus. Sense 7 is a semantic loan from French corps.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈt͡ɕa.wɔ/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈt͡ɕa.ɫɔ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -awɔ
• Syllabification: cia‧ło

Noun

Picture dictionary

ciało

1= głowa 2= twarz 3= szyja 4= bark 5= klatka piersiowa 6= pępek 7= brzuch 8= krocze 9= penis 10–14= noga 10= udo 11= kolano 12= podudzie 13= kostka 14= stopa 15–19= ręka 15= ramię 16= łokieć 17= przedramię 18= nadgarstek 19= dłoń

ciało n (diminutive ciałko, augmentative cielsko, related adjective cielesny)

1. (countable) body (physical structure of a human or animal seen as one single organism)

   Synonym: organizm

2. (uncountable) body (fleshly or corporeal nature of a human or animal)
3. (countable) body (visible external part of a human or animal)
4. (countable) body (corpse of a person or animal)

   Synonym: zwłoki

6. (countable, chemistry, physics) body (object with specific physical or chemical properties)
8. (countable) body, corps (group of people having a common purpose)

   Synonym: organ

10. (mathematics) field (algebraic structure)
11. (obsolete) corporealness

    Synonym: cielesność

12. (obsolete) sapwood
13. (Middle Polish) matter; material subject
14. (Middle Polish) body; Further details are uncertain.
    • 1528, J. Murmelius, Dictionarius‎^[7], page 48:

      Corpus. Der leib Czyáło

      [Corpus. Der leib Ciało]

    • 1568, Grzegorz Paweł, O prawdziwej śmierci‎^[8], page 19:

      wpáthrz śię pilnie w thy ſłowá/ Ciáło/ Duſzá/ Duch/ iáko śię rozmáicie w piśmie rozumieią.

      [wpatrz się pilnie w ty słowa/ Ciało/ Dusza/ Duch/ jako się rozmaicie w piśmie rozumieją.]

Declension

Declension of ciało

	singular	plural
nominative	ciało	ciała
genitive	ciała	ciał
dative	ciału	ciałom
accusative	ciało	ciała
instrumental	ciałem	ciałami
locative	ciele	ciałach
vocative	ciało	ciała

Derived terms

adjectives

• cielisty

 

adverbs

• duszą i ciałem
• jak stróż w Boże Ciało
• na duszy i ciele
• na gołe ciało

 

nouns

• antyciało
• Boże Ciało
• ciała jamiste
• ciała odpornościowe
• ciało astralne
• Ciało Chrystusa
• ciało migdałowate
• ciało modzelowate
• ciało niebieskie
• ciało obce
• ciało stałe
• ciało szkliste
• pewna część ciała

 

phrases

• słowo stało się ciałem

 

proverbs

• bliższa koszula ciału
• cierp ciało, skoroś chciało
• w zdrowym ciele zdrowy duch

 

verbs

• nabrać ciała pf, nabierać ciała impf
• przenieść ciężar ciała pf, przenosić ciężar ciała impf

 

Related terms

adjectives

• bezcielesny

 

adverb

• bezcieleśnie

 

nouns

• cielesność
• cielistość
• przeciwciało
• ucieleśnienie
• wcielenie

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), ciało is one of the most used words in Polish, appearing 87 times in scientific texts, 18 times in news, 2 times in essays, 36 times in fiction, and 16 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 159 times, making it the 364th most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• ciało in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• ciało in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “ciało”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “CIAŁO”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 07.05.2010
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “ciało”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “ciało”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “ciało”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 315
• ciało in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish ciało.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈt͡ɕa.wɔ/
• Rhymes: -awɔ
• Syllabification: cia‧ło

Noun

ciało n (augmentative cielsko, related adjective cielesny)

1. body (physical structure of a human or animal seen as one single organism)
2. body (corpse)

   Synonym: trup

Declension

Declension of ciało

	singular	plural
nominative	ciało	ciała
genitive	ciała	ciał
dative	ciału	ciałōm
accusative	ciało	ciała
instrumental	ciałym	ciałami/ciałōma
locative	ciele	ciałach
vocative	ciało	ciała

Further reading

• cialo in dykcjonorz.eu
• ciało in silling.org