From Proto-Bantu *-kɪ́gamɪda, applicative form of Proto-Bantu *-kɪ́gama. Cognate with Northern Sotho sama.
IPA(key): /ǃameːla/
-qaméla
- (transitive) to lean on
- (intransitive) to rest the head
Tone H
|
Infinitive
|
ukuqamela
|
|
Positive
|
Negative
|
Infinitive
|
ukuqamela
|
ukungaqameli
|
|
Imperative
|
|
Simple
|
+ object concord
|
Singular
|
qamela
|
-qamele
|
Plural
|
qamelani
|
-qameleni
|
|
Present
|
|
Positive absolute
|
Positive relative
|
Positive participial
|
Negative absolute
|
Negative relative
|
Negative participial
|
1st singular
|
ngiyaqamela, ngiqamela
|
engiqamelayo, engiqamela
|
ngiqamela
|
angiqameli
|
engingaqameli
|
ngingaqameli
|
2nd singular
|
uyaqamela, uqamela
|
oqamelayo, oqamela
|
uqamela
|
awuqameli
|
ongaqameli
|
ungaqameli
|
1st plural
|
siyaqamela, siqamela
|
esiqamelayo, esiqamela
|
siqamela
|
asiqameli
|
esingaqameli
|
singaqameli
|
2nd plural
|
niyaqamela, niqamela
|
eniqamelayo, eniqamela
|
niqamela
|
aniqameli
|
eningaqameli
|
ningaqameli
|
Class 1
|
uyaqamela, uqamela
|
oqamelayo, oqamela
|
eqamela
|
akaqameli
|
ongaqameli
|
engaqameli
|
Class 2
|
bayaqamela, baqamela
|
abaqamelayo, abaqamela
|
beqamela
|
abaqameli
|
abangaqameli
|
bengaqameli
|
Class 3
|
uyaqamela, uqamela
|
oqamelayo, oqamela
|
uqamela
|
awuqameli
|
ongaqameli
|
ungaqameli
|
Class 4
|
iyaqamela, iqamela
|
eqamelayo, eqamela
|
iqamela
|
ayiqameli
|
engaqameli
|
ingaqameli
|
Class 5
|
liyaqamela, liqamela
|
eliqamelayo, eliqamela
|
liqamela
|
aliqameli
|
elingaqameli
|
lingaqameli
|
Class 6
|
ayaqamela, aqamela
|
aqamelayo, aqamela
|
eqamela
|
awaqameli
|
angaqameli
|
engaqameli
|
Class 7
|
siyaqamela, siqamela
|
esiqamelayo, esiqamela
|
siqamela
|
asiqameli
|
esingaqameli
|
singaqameli
|
Class 8
|
ziyaqamela, ziqamela
|
eziqamelayo, eziqamela
|
ziqamela
|
aziqameli
|
ezingaqameli
|
zingaqameli
|
Class 9
|
iyaqamela, iqamela
|
eqamelayo, eqamela
|
iqamela
|
ayiqameli
|
engaqameli
|
ingaqameli
|
Class 10
|
ziyaqamela, ziqamela
|
eziqamelayo, eziqamela
|
ziqamela
|
aziqameli
|
ezingaqameli
|
zingaqameli
|
Class 11
|
luyaqamela, luqamela
|
oluqamelayo, oluqamela
|
luqamela
|
aluqameli
|
olungaqameli
|
lungaqameli
|
Class 14
|
buyaqamela, buqamela
|
obuqamelayo, obuqamela
|
buqamela
|
abuqameli
|
obungaqameli
|
bungaqameli
|
Class 15
|
kuyaqamela, kuqamela
|
okuqamelayo, okuqamela
|
kuqamela
|
akuqameli
|
okungaqameli
|
kungaqameli
|
Class 17
|
kuyaqamela, kuqamela
|
okuqamelayo, okuqamela
|
kuqamela
|
akuqameli
|
okungaqameli
|
kungaqameli
|
|
Recent past
|
|
Positive absolute
|
Positive relative
|
Positive participial
|
Negative absolute
|
Negative relative
|
Negative participial
|
1st singular
|
ngiqamelile, ngiqamelē
|
engiqamelile, engiqamelē
|
ngiqamelile, ngiqamelē
|
angiqamelanga
|
engingaqamelanga
|
ngingaqamelanga
|
2nd singular
|
uqamelile, uqamelē
|
oqamelile, oqamelē
|
uqamelile, uqamelē
|
awuqamelanga
|
ongaqamelanga
|
ungaqamelanga
|
1st plural
|
siqamelile, siqamelē
|
esiqamelile, esiqamelē
|
siqamelile, siqamelē
|
asiqamelanga
|
esingaqamelanga
|
singaqamelanga
|
2nd plural
|
niqamelile, niqamelē
|
eniqamelile, eniqamelē
|
niqamelile, niqamelē
|
aniqamelanga
|
eningaqamelanga
|
ningaqamelanga
|
Class 1
|
uqamelile, uqamelē
|
oqamelile, oqamelē
|
eqamelile, eqamelē
|
akaqamelanga
|
ongaqamelanga
|
engaqamelanga
|
Class 2
|
baqamelile, baqamelē
|
abaqamelile, abaqamelē
|
beqamelile, beqamelē
|
abaqamelanga
|
abangaqamelanga
|
bengaqamelanga
|
Class 3
|
uqamelile, uqamelē
|
oqamelile, oqamelē
|
uqamelile, uqamelē
|
awuqamelanga
|
ongaqamelanga
|
ungaqamelanga
|
Class 4
|
iqamelile, iqamelē
|
eqamelile, eqamelē
|
iqamelile, iqamelē
|
ayiqamelanga
|
engaqamelanga
|
ingaqamelanga
|
Class 5
|
liqamelile, liqamelē
|
eliqamelile, eliqamelē
|
liqamelile, liqamelē
|
aliqamelanga
|
elingaqamelanga
|
lingaqamelanga
|
Class 6
|
aqamelile, aqamelē
|
aqamelile, aqamelē
|
eqamelile, eqamelē
|
awaqamelanga
|
angaqamelanga
|
engaqamelanga
|
Class 7
|
siqamelile, siqamelē
|
esiqamelile, esiqamelē
|
siqamelile, siqamelē
|
asiqamelanga
|
esingaqamelanga
|
singaqamelanga
|
Class 8
|
ziqamelile, ziqamelē
|
eziqamelile, eziqamelē
|
ziqamelile, ziqamelē
|
aziqamelanga
|
ezingaqamelanga
|
zingaqamelanga
|
Class 9
|
iqamelile, iqamelē
|
eqamelile, eqamelē
|
iqamelile, iqamelē
|
ayiqamelanga
|
engaqamelanga
|
ingaqamelanga
|
Class 10
|
ziqamelile, ziqamelē
|
eziqamelile, eziqamelē
|
ziqamelile, ziqamelē
|
aziqamelanga
|
ezingaqamelanga
|
zingaqamelanga
|
Class 11
|
luqamelile, luqamelē
|
oluqamelile, oluqamelē
|
luqamelile, luqamelē
|
aluqamelanga
|
olungaqamelanga
|
lungaqamelanga
|
Class 14
|
buqamelile, buqamelē
|
obuqamelile, obuqamelē
|
buqamelile, buqamelē
|
abuqamelanga
|
obungaqamelanga
|
bungaqamelanga
|
Class 15
|
kuqamelile, kuqamelē
|
okuqamelile, okuqamelē
|
kuqamelile, kuqamelē
|
akuqamelanga
|
okungaqamelanga
|
kungaqamelanga
|
Class 17
|
kuqamelile, kuqamelē
|
okuqamelile, okuqamelē
|
kuqamelile, kuqamelē
|
akuqamelanga
|
okungaqamelanga
|
kungaqamelanga
|
|
Remote past
|
|
Positive absolute
|
Positive relative
|
Positive participial
|
Negative absolute
|
Negative relative
|
Negative participial
|
1st singular
|
ngāqamela
|
engāqamela
|
ngāqamela
|
angiqamelanga
|
engingaqamelanga
|
ngingaqamelanga
|
2nd singular
|
wāqamela
|
owāqamela
|
wāqamela
|
awuqamelanga
|
ongaqamelanga
|
ungaqamelanga
|
1st plural
|
sāqamela
|
esāqamela
|
sāqamela
|
asiqamelanga
|
esingaqamelanga
|
singaqamelanga
|
2nd plural
|
nāqamela
|
enāqamela
|
nāqamela
|
aniqamelanga
|
eningaqamelanga
|
ningaqamelanga
|
Class 1
|
wāqamela
|
owāqamela
|
āqamela
|
akaqamelanga
|
ongaqamelanga
|
engaqamelanga
|
Class 2
|
bāqamela
|
abāqamela
|
bāqamela
|
abaqamelanga
|
abangaqamelanga
|
bengaqamelanga
|
Class 3
|
wāqamela
|
owāqamela
|
wāqamela
|
awuqamelanga
|
ongaqamelanga
|
ungaqamelanga
|
Class 4
|
yāqamela
|
eyāqamela
|
yāqamela
|
ayiqamelanga
|
engaqamelanga
|
ingaqamelanga
|
Class 5
|
lāqamela
|
elāqamela
|
lāqamela
|
aliqamelanga
|
elingaqamelanga
|
lingaqamelanga
|
Class 6
|
āqamela
|
āqamela
|
āqamela
|
awaqamelanga
|
angaqamelanga
|
engaqamelanga
|
Class 7
|
sāqamela
|
esāqamela
|
sāqamela
|
asiqamelanga
|
esingaqamelanga
|
singaqamelanga
|
Class 8
|
zāqamela
|
ezāqamela
|
zāqamela
|
aziqamelanga
|
ezingaqamelanga
|
zingaqamelanga
|
Class 9
|
yāqamela
|
eyāqamela
|
yāqamela
|
ayiqamelanga
|
engaqamelanga
|
ingaqamelanga
|
Class 10
|
zāqamela
|
ezāqamela
|
zāqamela
|
aziqamelanga
|
ezingaqamelanga
|
zingaqamelanga
|
Class 11
|
lwāqamela
|
olwāqamela
|
lwāqamela
|
aluqamelanga
|
olungaqamelanga
|
lungaqamelanga
|
Class 14
|
bāqamela
|
obāqamela
|
bāqamela
|
abuqamelanga
|
obungaqamelanga
|
bungaqamelanga
|
Class 15
|
kwāqamela
|
okwāqamela
|
kwāqamela
|
akuqamelanga
|
okungaqamelanga
|
kungaqamelanga
|
Class 17
|
kwāqamela
|
okwāqamela
|
kwāqamela
|
akuqamelanga
|
okungaqamelanga
|
kungaqamelanga
|
|
Potential
|
|
Positive absolute
|
Positive relative
|
Positive participial
|
Negative absolute
|
Negative relative
|
Negative participial
|
1st singular
|
ngingaqamela
|
—
|
ngingaqamela
|
ngingeqamele
|
—
|
ngingeqamele
|
2nd singular
|
ungaqamela
|
—
|
ungaqamela
|
ungeqamele
|
—
|
ungeqamele
|
1st plural
|
singaqamela
|
—
|
singaqamela
|
singeqamele
|
—
|
singeqamele
|
2nd plural
|
ningaqamela
|
—
|
ningaqamela
|
ningeqamele
|
—
|
ningeqamele
|
Class 1
|
angaqamela
|
—
|
engaqamela
|
angeqamele
|
—
|
engeqamele
|
Class 2
|
bangaqamela
|
—
|
bengaqamela
|
bangeqamele
|
—
|
bengeqamele
|
Class 3
|
ungaqamela
|
—
|
ungaqamela
|
ungeqamele
|
—
|
ungeqamele
|
Class 4
|
ingaqamela
|
—
|
ingaqamela
|
ingeqamele
|
—
|
ingeqamele
|
Class 5
|
lingaqamela
|
—
|
lingaqamela
|
lingeqamele
|
—
|
lingeqamele
|
Class 6
|
angaqamela
|
—
|
engaqamela
|
angeqamele
|
—
|
engeqamele
|
Class 7
|
singaqamela
|
—
|
singaqamela
|
singeqamele
|
—
|
singeqamele
|
Class 8
|
zingaqamela
|
—
|
zingaqamela
|
zingeqamele
|
—
|
zingeqamele
|
Class 9
|
ingaqamela
|
—
|
ingaqamela
|
ingeqamele
|
—
|
ingeqamele
|
Class 10
|
zingaqamela
|
—
|
zingaqamela
|
zingeqamele
|
—
|
zingeqamele
|
Class 11
|
lungaqamela
|
—
|
lungaqamela
|
lungeqamele
|
—
|
lungeqamele
|
Class 14
|
bungaqamela
|
—
|
bungaqamela
|
bungeqamele
|
—
|
bungeqamele
|
Class 15
|
kungaqamela
|
—
|
kungaqamela
|
kungeqamele
|
—
|
kungeqamele
|
Class 17
|
kungaqamela
|
—
|
kungaqamela
|
kungeqamele
|
—
|
kungeqamele
|
|
Immediate future
|
|
Positive absolute
|
Positive relative
|
Positive participial
|
Negative absolute
|
Negative relative
|
Negative participial
|
1st singular
|
ngizoqamela
|
engizoqamela
|
ngizoqamela
|
angizuqamela
|
engingezuqamela
|
ngingezuqamela
|
2nd singular
|
uzoqamela
|
ozoqamela
|
uzoqamela
|
awuzuqamela
|
ongezuqamela
|
ungezuqamela
|
1st plural
|
sizoqamela
|
esizoqamela
|
sizoqamela
|
asizuqamela
|
esingezuqamela
|
singezuqamela
|
2nd plural
|
nizoqamela
|
enizoqamela
|
nizoqamela
|
anizuqamela
|
eningezuqamela
|
ningezuqamela
|
Class 1
|
uzoqamela
|
ozoqamela
|
ezoqamela
|
akazuqamela
|
ongezuqamela
|
engezuqamela
|
Class 2
|
bazoqamela
|
abazoqamela
|
bezoqamela
|
abazuqamela
|
abangezuqamela
|
bengezuqamela
|
Class 3
|
uzoqamela
|
ozoqamela
|
uzoqamela
|
awuzuqamela
|
ongezuqamela
|
ungezuqamela
|
Class 4
|
izoqamela
|
ezoqamela
|
izoqamela
|
ayizuqamela
|
engezuqamela
|
ingezuqamela
|
Class 5
|
lizoqamela
|
elizoqamela
|
lizoqamela
|
alizuqamela
|
elingezuqamela
|
lingezuqamela
|
Class 6
|
azoqamela
|
azoqamela
|
ezoqamela
|
awazuqamela
|
angezuqamela
|
engezuqamela
|
Class 7
|
sizoqamela
|
esizoqamela
|
sizoqamela
|
asizuqamela
|
esingezuqamela
|
singezuqamela
|
Class 8
|
zizoqamela
|
ezizoqamela
|
zizoqamela
|
azizuqamela
|
ezingezuqamela
|
zingezuqamela
|
Class 9
|
izoqamela
|
ezoqamela
|
izoqamela
|
ayizuqamela
|
engezuqamela
|
ingezuqamela
|
Class 10
|
zizoqamela
|
ezizoqamela
|
zizoqamela
|
azizuqamela
|
ezingezuqamela
|
zingezuqamela
|
Class 11
|
luzoqamela
|
oluzoqamela
|
luzoqamela
|
aluzuqamela
|
olungezuqamela
|
lungezuqamela
|
Class 14
|
buzoqamela
|
obuzoqamela
|
buzoqamela
|
abuzuqamela
|
obungezuqamela
|
bungezuqamela
|
Class 15
|
kuzoqamela
|
okuzoqamela
|
kuzoqamela
|
akuzuqamela
|
okungezuqamela
|
kungezuqamela
|
Class 17
|
kuzoqamela
|
okuzoqamela
|
kuzoqamela
|
akuzuqamela
|
okungezuqamela
|
kungezuqamela
|
|
Remote future
|
|
Positive absolute
|
Positive relative
|
Positive participial
|
Negative absolute
|
Negative relative
|
Negative participial
|
1st singular
|
ngiyoqamela
|
engiyoqamela
|
ngiyoqamela
|
angiyuqamela
|
engingeyuqamela
|
ngingeyuqamela
|
2nd singular
|
uyoqamela
|
oyoqamela
|
uyoqamela
|
awuyuqamela
|
ongeyuqamela
|
ungeyuqamela
|
1st plural
|
siyoqamela
|
esiyoqamela
|
siyoqamela
|
asiyuqamela
|
esingeyuqamela
|
singeyuqamela
|
2nd plural
|
niyoqamela
|
eniyoqamela
|
niyoqamela
|
aniyuqamela
|
eningeyuqamela
|
ningeyuqamela
|
Class 1
|
uyoqamela
|
oyoqamela
|
eyoqamela
|
akayuqamela
|
ongeyuqamela
|
engeyuqamela
|
Class 2
|
bayoqamela
|
abayoqamela
|
beyoqamela
|
abayuqamela
|
abangeyuqamela
|
bengeyuqamela
|
Class 3
|
uyoqamela
|
oyoqamela
|
uyoqamela
|
awuyuqamela
|
ongeyuqamela
|
ungeyuqamela
|
Class 4
|
iyoqamela
|
eyoqamela
|
iyoqamela
|
ayiyuqamela
|
engeyuqamela
|
ingeyuqamela
|
Class 5
|
liyoqamela
|
eliyoqamela
|
liyoqamela
|
aliyuqamela
|
elingeyuqamela
|
lingeyuqamela
|
Class 6
|
ayoqamela
|
ayoqamela
|
eyoqamela
|
awayuqamela
|
angeyuqamela
|
engeyuqamela
|
Class 7
|
siyoqamela
|
esiyoqamela
|
siyoqamela
|
asiyuqamela
|
esingeyuqamela
|
singeyuqamela
|
Class 8
|
ziyoqamela
|
eziyoqamela
|
ziyoqamela
|
aziyuqamela
|
ezingeyuqamela
|
zingeyuqamela
|
Class 9
|
iyoqamela
|
eyoqamela
|
iyoqamela
|
ayiyuqamela
|
engeyuqamela
|
ingeyuqamela
|
Class 10
|
ziyoqamela
|
eziyoqamela
|
ziyoqamela
|
aziyuqamela
|
ezingeyuqamela
|
zingeyuqamela
|
Class 11
|
luyoqamela
|
oluyoqamela
|
luyoqamela
|
aluyuqamela
|
olungeyuqamela
|
lungeyuqamela
|
Class 14
|
buyoqamela
|
obuyoqamela
|
buyoqamela
|
abuyuqamela
|
obungeyuqamela
|
bungeyuqamela
|
Class 15
|
kuyoqamela
|
okuyoqamela
|
kuyoqamela
|
akuyuqamela
|
okungeyuqamela
|
kungeyuqamela
|
Class 17
|
kuyoqamela
|
okuyoqamela
|
kuyoqamela
|
akuyuqamela
|
okungeyuqamela
|
kungeyuqamela
|
|
Present subjunctive
|
|
Positive
|
Negative
|
1st singular
|
ngiqamele
|
ngingaqameli
|
2nd singular
|
uqamele
|
ungaqameli
|
1st plural
|
siqamele
|
singaqameli
|
2nd plural
|
niqamele
|
ningaqameli
|
Class 1
|
aqamele
|
angaqameli
|
Class 2
|
baqamele
|
bangaqameli
|
Class 3
|
uqamele
|
ungaqameli
|
Class 4
|
iqamele
|
ingaqameli
|
Class 5
|
liqamele
|
lingaqameli
|
Class 6
|
aqamele
|
angaqameli
|
Class 7
|
siqamele
|
singaqameli
|
Class 8
|
ziqamele
|
zingaqameli
|
Class 9
|
iqamele
|
ingaqameli
|
Class 10
|
ziqamele
|
zingaqameli
|
Class 11
|
luqamele
|
lungaqameli
|
Class 14
|
buqamele
|
bungaqameli
|
Class 15
|
kuqamele
|
kungaqameli
|
Class 17
|
kuqamele
|
kungaqameli
|
|
Past subjunctive
|
|
Positive
|
Negative
|
1st singular
|
ngaqamela
|
ngangaqamela, angaqamela, angangaqamela
|
2nd singular
|
waqamela
|
wangaqamela, awaqamela, awangaqamela
|
1st plural
|
saqamela
|
sangaqamela, asaqamela, asangaqamela
|
2nd plural
|
naqamela
|
nangaqamela, anaqamela, anangaqamela
|
Class 1
|
waqamela
|
wangaqamela, akaqamela, akangaqamela
|
Class 2
|
baqamela
|
bangaqamela, abaqamela, abangaqamela
|
Class 3
|
waqamela
|
wangaqamela, awaqamela, awangaqamela
|
Class 4
|
yaqamela
|
yangaqamela, ayaqamela, ayangaqamela
|
Class 5
|
laqamela
|
langaqamela, alaqamela, alangaqamela
|
Class 6
|
aqamela
|
angaqamela, awaqamela, awangaqamela
|
Class 7
|
saqamela
|
sangaqamela, asaqamela, asangaqamela
|
Class 8
|
zaqamela
|
zangaqamela, azaqamela, azangaqamela
|
Class 9
|
yaqamela
|
yangaqamela, ayaqamela, ayangaqamela
|
Class 10
|
zaqamela
|
zangaqamela, azaqamela, azangaqamela
|
Class 11
|
lwaqamela
|
lwangaqamela, alwaqamela, alwangaqamela
|
Class 14
|
baqamela
|
bangaqamela, abaqamela, abangaqamela
|
Class 15
|
kwaqamela
|
kwangaqamela, akwaqamela, akwangaqamela
|
Class 17
|
kwaqamela
|
kwangaqamela, akwaqamela, akwangaqamela
|
C. M. Doke, B. W. Vilakazi (1972) “qamela”, in Zulu-English Dictionary, →ISBN: “qamela (3.2.9)”