Vidi fonton por Holodomoro

[[Dosiero:Holodomor_icon.svg|alternative=Holodomor icon.svg|eta|Ikono de la Holodomoro]]
[[Dosiero:Ukraine famine map.png|eta|300px|Mapo de la jecenta perdo de homoj dum la [[Holodomoro]].{{Legendo|#DE2018|>25%|border=1px solid #AAAAAA}}
{{Legendo|#EF5931|20%-25%|border=1px solid #AAAAAA}}
{{Legendo|#FAA74B|15%-20%|border=1px solid #AAAAAA}}
{{Legendo|#FFDF53|0%-15%|border=1px solid #AAAAAA}}
{{Legendo|#FFF773|0%|border=1px solid #AAAAAA}}]]
[[Dosiero:HolodomorUcrania9.jpg|eta|300px|Strato en [[Ĥarkivo]] en 1932. La piedirantoj preterpasas la mortintoj pro la malsato. Foto far [[Alexander Wienerberger]]]]
[[Dosiero:HolodomorKharkiv 1933 Wienerberger.jpg|eta|300px|Mortintoj pro la malsato sur strato de [[Ĥarkivo]] en 1932. Foto far [[Alexander Wienerberger]]]]
[[Dosiero:Померла дитина на вулиці Харкова.jpg|eta|300px|Infano mortinta pro malsato sur strato de [[Ĥarkivo]], en 1932. Foto far [[Alexander Wienerberger]]]]
[[Dosiero:Famine_Saratov_1922.jpg|eta|300px|Viktimo de la [[Holodomoro]]]]
La '''Holodomoro''' ({{lang-uk|Голодомор в Україні 1932—1933}}) estis amasa mortigado en [[Ukrainio]] per [[malsatego]] en 1932 kaj 1933.

Etimologie la termino "holodomor" devenas de la ukraina esprimo "''moryty holodom''", kiu signifas '''mortigi per malsato'''.

Pro [[ideologio|ideologiaj]] motivoj sovetiaj aŭtoritatuloj planis kaj realigis unu el la plej grandskalaj [[genocido]]j de civiluloj. En la limoj de la soveta [[Ukrainio]] kaj ankaŭ en aliaj lokoj de densa loĝado de [[ukrainoj]], konscie kaj cele, laŭ ordono de la [[Moskvo|moskva]] registaro la lokaj gvidorganoj forprenadis ĉiujn [[nutraĵo|nutraĵ]]-produktojn, plejparte [[greno]]n. Kiel rezulto de la artefarita [[malsatego]] estis ekstermitaj inter 7 kaj 10 milionoj da [[ukraino]]j. La amasa mortado estis kaŭzita ne far naturaj katastrofoj, militoj aŭ epidemioj, sed per planita [[genocido]] far [[komunismo|komunistoj]]-[[stalinismo|stalinanoj]]. En 1932 la gren-rikolto estis averaĝa, sed vilaĝanoj en [[Ukrainio]] - tiama grenejo de [[Eŭropo]] - kontraŭstaris la politikon de [[Stalin]] pri kolektivigado. La [[reprezalio]]j estis direktitaj kontraŭ ukrainoj kiel etno kaj kontraŭ kamparanoj kiel klaso. Soveta mortigado per malsato okazis ankaŭ en Meza kaj Malsupra [[Volgio]], kie ties loĝantaro apogis la armeon de [[Anton Denikin]] kaj en norda [[Kazaĥio]], kie simile mortis unu miliono da [[kazaĥoj]].

La teruraĵojn priskribis [[Vasil Barka]] en sia romano "La flava princo" (unu ĉapitro estis esperantita por [[Ukraina antologio]] far [[Viktor Pajuk]]).

La Holodomoro estis agnoskita far 26 ŝtatoj kiel genocido kontraŭ la ukraina popolo. En Ukrainio la kvaran sabaton de novembro oni memorigas la viktimojn de la Holodomoro. La 28-an de novembro 2006, la ukrainia parlamento [[Verĥovna Rada]] jure agnoskis la Holodomoron de 1932-33 kiel "genocidon de l'ukraina popolo". Ankaŭ la leĝo diras, ke malagnosko de la Holodomoro estas kontraŭleĝa. La [[6-an de decembro]] la pola parlamento - la [[Sejmo]] - dekretis: "Sejmo de la Respubliko de [[Pollando]], kuniĝante je doloro kun parencoj de holodomoraj [[viktimo]]j, malpravigas la [[totalismo|totalisman]] reĝimon, respondecan pro la genocido". [[Monumento]] al la viktimoj de ĉi kruela genocido troviĝas ankaŭ en [[Varsovio]].

== Nuntempa rigardo al tiel nomata Malsatego ==
[[Dosiero:Holodomor_World_Recognition.svg|eta|300px|Rekono de la Holodomoro kiel [[genocido]]: {{Priskribo|#005bbb|Oficiale rekonita kiel genocido}}
{{Priskribo|#65a6e0|Oficiale kondamnita kiel ago de ekstermado}}
{{Priskribo|#cccccc|Oficiale ne rekonita kiel genocido}}]]
Kiel [[genocido]]n en Ukrainio agnoskis ĝin [[registaro]]j aŭ [[parlamento]]j de 27 [[ŝtato]]j en tio:
* [[Pollando]] (voĉdonoj de [[Senato (Pollando)|Senato]] de la 16-a de marto 2006 kaj de [[Sejmo (Pollando)|Sejmo]] de la 6-a de decembro 2006),
* [[Ukrainio]], la 28-an de novembro 2006
* [[Argentino]]
* [[Aŭstralio]], la 30-an de oktobro 2003
* [[Azerbajĝano]]
* [[Kanado]], la 28-an de majo 2008
* [[Hispanio]], la 30-an de majo 2007
* [[Moldavio]]
* [[Kartvelio]], la 20-an de decembro 2005
* [[Belgio]]
* [[Estonio]]
* [[Hungario]], la 24-an de novembro 2003
* [[Litovio]], la 24-an de novembro 2005
* [[Meksiko]], la 19-an de februaro 2008
* [[Paragvajo]], la 25-an de oktobro 2007
* [[Latvio]], la 13-an de marto 2008
* [[Ĉeĥio]], la 30-an de novembro 2007
* [[Kolumbio]], la 21-an de decembro 2007
* [[Usono]]
* [[Vatikano]]

== Aliaj vidpunktoj ==
Ekzistas ankaŭ aliaj vidpunktoj pri Holodomoro:
* La kaŭzo de Holodomoro iĝis malgrandigo de semado en Ukrainio kaj [[kozakoj|kozakaj]] regionoj, kio ne okazis en centraj regionoj (vd. [http://stalinism.ru/collect/golod_muh.htm Ĉu komunistoj kulpas pri Holodomoro?] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20070927192737/http://stalinism.ru/collect/golod_muh.htm |date=2007-09-27 }}).
* Eble ne estas ĝuste trakti kiel "kontraŭukraina genocido" eventojn, pro kiuj mortis ne nur ukrainoj, sed miloj de alietnaj personoj (temas pri tragedio de sovetiaj kamparanoj ĝenerale). Krom tio, la difino de genocido estis aprobita nur en 1948 kaj eble ne funkcias por okazaĵoj de la antaŭa tempo.
* Milionoj da homoj pereis dum la malsatego, sed:
** La malsaton kaŭzis sole la bezono eksporti multe da greno (surfone de malaltiĝo de prezoj por ĝi) por pripagi aĉeton de teknologioj, bezonataj por industriigo de Sovetunio; do la celo estis greno, sed ne morto de kamparanoj;
** La fakto, ke malsatego estis ekstreme forta en Ukrainio indikas nur troigojn de tiamaj lokaj regantoj;
** Pro la forpreno de greno iĝis ebla industriigo, kiu kelkajn jarojn poste ebligis venkon super nazia Germanio.

== Interesaĵoj ==
* Pro [[malsatego]] en 1947 en Sovetunio kelkcent mil homoj — rezulto de rifuzo pro politikaj kialoj de la [[Plano de Marshall|Planon de Marshall]] fare de [[Josif Stalin]]{{mankas fonto}}.

== Vidu ankaŭ ==
* [[Vasil Barka]]
* [[Kolektivigo en Sovetunio]]
* [[Senkulakigo]]
* [[Pavel Morozov]]
* [[Granda purigo|Granda Teroro]]
* [[Lazar Kaganoviĉ]], unu el aŭtoroj de holodomoro (kaj de la [[masakro de Katin]])
* [[Gareth Jones]], kimra ĵurnalisto, kiu estis la unua informi pri holodomoro, murdita.
* [[Walter Duranty]] usona ĵurnalisto de [[The New York Times]] en Moskvo, kiu neis la malsategon kaj raportis laŭ la gvidlinioj de la oficiala sovetia propagando.
* ''[[The Soviet Story]]''
* [[Malsategoj en Rusio kaj la Sovetunio]]
* [[Rusia malsatego de 1921]]
* [[Malsat-plano]]
* [[Granda malsatego en Irlando]]
* [[Granda Ĉina Malsatego]]

== Bibliografio ==
* Stéphane Courtois, Nicolas Werth, Jean-Louis Panné, Andrzej Paczkowski, Karel Bartošek, Jean-Louis Margolin ''Czarna księga komunizmu. Zbrodnie, terror, prześladowania'' (Nigra libro de [[komunismo]]. [[Krimo]]j, [[terorismo]], [[reprezalio]]j), ISBN 83-7180-326-5 . Antaŭvorto por la pola eldono: Krystyna Kersten
* Jan Jacek Bruski, Большой голод на Украине в свете документов польской дипломатии и разведки , „Европа. Журнал Польского Института Международных Дел” (Warszawa) 2006, T. 6, № 4 (21), с. 97-152. [http://www.pism.pl/zalaczniki/Europa21Bruski.pdf 11] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20160512192533/http://www.pism.pl/zalaczniki/Europa21Bruski.pdf |date=2016-05-12 }}
* [[Robert Conquest]] ''The Harvest of Sorrow : Soviet Collectivization an the Terror- Famine'' (1986), ISBN 0-19-504054-6
* ''The Foreign Office and the Famine. British Documents on Ukraine and the Great Famine of 1932-1933'', Kingston, Ontario – Vestal, New York 1988.
* Andrea Graziosi, "Lettere da Kharkov. La carestia in Ucraina e nel Caucaso del Nord nei rapporti dei diplomatici italiani, 1932-33", Torino 1991
* ''Голод 1932–1933 років в Україні: причини та наслідки'', від. ред. В.М. Литвин, Київ 2003.
* ''Investigation of the Ukrainian Famine. Report to Congress Commission on the Ukraine Famine''. Adopted by the Commission April 19, 1988, Submitted to Congress April 22, 1988, Washington 1988.

== Eksteraj ligiloj ==
{{Projektoj}}
* {{en}} [http://www.ukrainiangenocide.org/ Ukrainian Genocide Famine Foundation USA]
* [http://www.archives.gov.ua/Sections/Famine/ Archiwum Państwowe Ukrainy] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20171109210644/http://www.archives.gov.ua/Sections/Famine/Publicat/Fam-Pyrig-1933.php |date=2017-11-09 }} Ŝtata [[Arkivo]] de Ukrainio
* [http://www.ukrainiangenocide.com Ukrainian Genocide Famine Foundation USA] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20111028012927/http://www.ukrainiangenocide.com/ |date=2011-10-28 }}
* [http://tadeuszczernik.wordpress.com/2011/09/01/wspomnienia-zza-buga-1921-1945-zofia-pawlowska/ Kolektywizacja i Wielki Głód na Ukrainie - Zofia Pawłowska "Wspomnienia"] - Kolektivigo kaj Granda Malsatego en Ukrainio - "Rememoroj" de Zofia Pawłowska
* [http://www.senat.gov.pl/K6/dok/dr/050/a/090s.pdf Senat: W Sprawie Rocznicy Wielkiego Głodu na Ukrainie] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20081028221248/http://www.senat.gov.pl/K6/dok/dr/050/a/090s.pdf |date=2008-10-28 }} Pri la Datreveno de Granda Malsatego
* [http://orka.sejm.gov.pl/opinie5.nsf/nazwa/1161_u/$file/1161_u.pdf Sejm: W Sprawie Uczczenia Ofiar Wielkiego Głodu na Ukrainie] Pri Omaĝo al la Viktimoj de Granda Malsatego en Ukrainio
* [http://www.youtube.com/watch?v=49PyEKZDHy0&feature=related Wielki głód Ukraina (Video)] Granda Malsatego. Ukrainio ([[video]])

{{Bibliotekoj}}

[[Kategorio:Genocido]]
[[Kategorio:Malsategoj en Eŭropo]]
[[Kategorio:Malsategoj en Sovetunio]]
[[Kategorio:Agrikulturo en Sovetunio]]
[[Kategorio:Stalina periodo (Sovetunio)]]
[[Kategorio:Ukraina SSR]]
[[Kategorio:Katastrofoj en 1930-1939]]
[[Kategorio:1932]]
[[Kategorio:1933]]
[[Kategorio:1932 en Sovetunio]]
[[Kategorio:1933 en Sovetunio]]
[[Kategorio:1933 en Ukrainio]]
[[Kategorio:Josif Stalin]]