Sergej Tanejev

Sergej Tanejev
Persona informo
Naskiĝo	13-an de novembro 1856 (1856-11-13) en Vladimir
Morto	6-an de junio 1915 (1915-06-06) (58-jaraĝa) en Djutjkovo
Mortokialo	Pneŭmonito
Tombo	Novodeviĉje tombejo
Lingvoj	rusa
Ŝtataneco	Rusia Imperio
Alma mater	Moskva Ĉajkovskij Konservatorio
Familio
Frat(in)o	Vladimir Ivanovich Taneyev (en)
Parencoj	Alexander Taneyev (en) (onklo)
Okupo
Okupo	komponisto de klasika muziko universitata instruisto pianisto verkisto muzika teoriisto muzikologo muzikinstruisto komponisto
Verkoj	Q2275524 Q2740676 Q21899309

Sergej Ivanoviĉ Tanejev (ruse Сергей Иванович Танеев; naskiĝis la 25-an de novembro 1856 en Vladimir, mortis la 19-an de junio 2015 en Djudjkovo apud Zvenigorod) estis rusia komponisto.

Tanejev estis ankaŭ el unuaj rusiaj esperantistoj.

Vivo

Sergej Tanejev naskiĝis en Vladimir en nobela tre klera familio. Li frue kontaktis kun muziko. Lia onklo Aleksandro Tanejev estis mem komponisto. Jam kviinjara li ekis ludi pianon kaj eniris la Moskvan konservatorion en 1866 — en jaro de ĝia fondiĝo. Liaj profesoroj estis respektive Ĉajkovskij pri komponado kaj Nikolaj Rubinstein — la fondinto — pri pianludo.

Li finis siajn studojn en 1875 kaj fariĝis unua studanto gajninta premion en ambaŭ fakoj. Samjare li debutis en koncerto per pianludado de Unua konĉerto de Brahms kaj pli poste de Unua de Ĉajkovskij. Tiu ĉi multe aprezis lian ludadon kaj petis lin krei Duan. Post lia morto Tanejev kompletigis kaj kreis sian Trian konĉerton.

Li poste iris al Parizo, tie li restadis kelkajn jarojn. Tie li renkontis interalie Ivan Turgenev, Gustave Flaubert, César Franck kaj Camille Saint-Saëns.

En 1878 li fariĝis profesoro pri komponado la moskva Konservatorio kaj estis eĉ ĝia direktoro de 1885 ĝis 1889. Inter liaj lernantoj kiujn li certagrade influis troviĝis Aleksandr Skrjabin, Sergej Raĥmaninov, Reinhold Glière, Paul Juon, Nikolaj Medtner, Arseni Koreŝĉenko.

Estante amiko de familio de Leo Tolstoj li restadis en ilia domo dum someroj de 1895 kaj 1896. Tanejev interesiĝis pri diversaj sciencoj, i.a. matematiko, filozofio, historio, lingvoscienco. Li esperantistiĝis en 1894 kaj certe havis okazojn por paroli pri ĝi kun sia amiko Leo Tolstoj.

Li partoprenis en fondo de Popola Konservatorio de Moskvo en 1906 kaj de la Biblioteko de Muzika Teorio en 1908. Sergej Tanejev mortis pro pneŭmono en 1915, ne multe da tempo post partopreno en funebra ceremonio pri sia lernanto Aleksandr Skrjabin.

Tiu ĉi artikolo enhavas rektajn citaĵojn prenitajn de la lernolibro Vojaĝo en Esperanto-lando de Boris Kolker kun afabla permeso de la aŭtoro.

Eltiraĵoj el lia taglibro

"29.04.1895. Vespere mi estis ĉe Lev Nikolajeviĉ. Ni interparolis pri la malpermeso de la gazeto La Esperantisto. L.N. diris, ke li volas klopodi pri permeso de la gazeto, por ke ĝin eldonu Posrednik".

"30.04.1898. Ni tagmanĝis: Juŝa, Kola kaj la esperantisto Fedorovskij, intencanta presi miajn Esperantajn romancojn" (S. Tanejev. Dnevniki. 1894-1898. -- Moskvo, 1981).

Komponaĵoj

Orkestraj

• 4 simfonioj
• Suito de konĉerto por violono kaj orkestro, op. 28 (1809)
• Malfermo de konĉerto, “Oresteja“ op. 6 (1889)
• Konĉerto por piano en maĵora mi bemolo (1876, nur du ritmoj finitaj)

Voĉaj

• Oresteja, opero laŭ Eskilo (1884-94)
• Sankta Johano la Damaskano, kantato op.1 (1884)
• Post la legado de psalmo, kantato op.36 (1915)
• 16 voĉaj ĥoroj laŭ Constantin Balmont, op. 35 (1912/13, 8 ĥoroj konservitaj)
• Religiaj kaj popularaj ĥoroj
• Lieder (i.a. en Esperanto)

Salonmuziko

• Sonato por violono en minora la (1911)

• Dekunu arĉaj kvartetoj el kiuj :

         o Arĉa kvarteto n° 1 en si minora, op. 4 (1890)
         o Arĉa kvarteto n° 2 en ut maĵora, op. 5 (1894/95)
         o Arĉa kvarteto n° 3 en ré minora, op. 7 (1886, rev. 1896)
         o Arĉa kvarteto n° 4 en la minora, op. 11 (1898/99)
         o Arĉa kvarteto n° 5 en la maĵora, op. 13 (1902/03)
         o Arĉa kvarteto n° 6 en si bemolo maĵora, op. 19 (1903-05)
         o Arĉa kvarteto n° 7 en mi bemolo maĵora (1880, pub. postmorta)
         o Arĉa kvarteto n° 8 en ut maĵora (1883, pub. postmorta)
         o Arĉa kvarteto n° 9 en la maĵora (1883, pub. postmorta)

• Du arĉaj kvintetoj

         o Arĉa kvinteto en sol maĵora, op. 14 por 2 violono, alto kaj 2 violonĉelo (1901)
         o Arĉa kvinteto en en ut maĵora, op. 16 por 2 violonoj, 2 altoj kaj violonĉelo (1903/04)

• Tri arĉaj trioj

         o Arĉa trio en re maĵora, por violono, alto kaj violonĉelo (1879/80)
         o Arĉa trio en re maĵora, op. 21 por 2 violono kaj alto (1907)
         o Arĉa trio en mi bemolo maĵora, op. 31 por violono, alto kaj alto-tenoro (1910/11)
         o Arĉa trio en si minora, por violono, alto kaj violonĉelo (1913, fragmentoj)

• Por piano

         o Trio kun piano en re maĵora, op. 22 (1906-08)
         o Kvarteto kun piano en mi maĵora, op. 20 (1902-06)
         o Kvinteto kun piano en sol minora, op. 30 (1910/11)

• Komponaĵoj por orgeno kaj piano (inter kiuj fama "Preludo kaj Fugo")

Vidu ankaŭ

• Muzeo de Sergej Tanejev, Djutjkovo (Zvenigorod)

Eksteraj ligiloj

• http://russisches-musikarchiv.de/werkverzeichnisse/tanejew-werkverzeichnis.htm
• Revue de concert Arkivigite je 2007-09-28 per la retarkivo Wayback Machine angle
• Эсперантские романсы С.И. Танеева Arkivigite je 2014-05-02 per la retarkivo Wayback Machine (ruse)