Bong Joon-ho

Bong Joon-ho
	; (2017) Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Daegu, 1969ko irailaren 14a (55 urte)
Herrialdea	Hego Korea
Lehen hizkuntza	koreera
Familia
Ama	Park Soyeong
Hezkuntza
Heziketa	Yonsei University (en) ; (1988 - 1995) gradu : soziologia
Hizkuntzak	koreera; ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	film-zuzendaria, gidoilaria, politikaria eta telebista-ekoizlea
Lan nabarmenak	ikusi Sarinui chueok; Snowpiercer (en) ; Okja; Parasite; The host;
Jasotako sariak	ikusi Urrezko Palma (2019) : Parasite; Zuzendari onenaren Oscar Saria (2020) : Parasite; Ho-Am Prize in the Arts ; Officer of Arts and Letters (2016) ; Grand Bell Awards ;
Kidetza	Writers Guild of America, West (en)
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa	New Progressive Party (en)

Hau korear izena da, abizena Bong du.

Bong Joon-ho (koreeraz: 봉준호, Daegu, 1969ko irailaren 14a) hegokorear zinema zuzendaria eta gidoilaria da. Memories of murder (2003), The Host (2006) eta Snowpiercer (2013) filmengatik egin zen ezaguna, azkeneko biak Hego Koreako film arrakastatsuenetakoak izanda. 2019an idatzi eta zuzendu zuen Parasite filmagatik Cannesko Urrezko Palma eta lau Oscar sari irabazi zituen; Film onena, Jatorrizko gidoi onena, Zuzendari onena eta Nazioarteko film onena^[1]. Metacritic web orriak XXI. mendeko 25 zuzendari onenen zerrendan 13. postuan jarri zuen 2017an.^[2]

Biografia

Erdi eskolan zegoen bitartean zinemagile bihurtzea erabaki zuen, familia artistiko baten eraginaz beharbada (aita diseinatzailea zen eta aitona autore aipagarri bat). Soziologia arloan matrikulatu zen Yonsei Unibertsitatean 1989ko amaieran eta bertan zinema klubeko kidea izan zen. Garai hartan Edward Yang, Hou Hsiao-hsien eta Shohei Imamura zinegileak zituen gustuko. 1990eko hamarkadaren hasieran bi urteko programa bete zuen Koreako Zinema Arte Akademian. Han zegoen bitartean 16 mm-ko film labur asko egin zituen eta Memory in the Box and incoherence bere graduazio lana Vancouver eta Hong Kong-eko nazioarteko zinema jaialdietan proiektatzeko deitua izan zen^[3].

1994an Baeksaekin (White Man) film laburra zuzendu zuen. 2000. urtean Barking Dogs Never Bite bere lehen film luzea (erdi komedia erdi gizarte-satira krudela) kaleratu zuen, arrakasta txikia lortu zuena ikusleen artean. 2003ko bere hurrengo filmak, Memories of Murder, Hego Koreako historian ezaguna den lehen serie hiltzailean oinarrituta, arrakasta komertzial eta kritiko handia lortu zuen. 2006an The Host filmak arrakasta handia izan zuen bai bere herrialdean (orain arte diru kopuru gehien biltzea lortu duen Hego Koreako filma da) eta baita nazioartean ere (kritikoen onarpena izan zuen Cannesko zinema jaialdian proiekzio ez lehiakor batekin)^[4]^[5].

2008an Tokyo! filmean parte hartu zuen ("Shaking Tokyo" segmentuan) Michel Gondry eta Leos Caraxekin. Hurrengo urtean Madeo (Mother) filma egin zuen, bere seme ezgaitua hilketa-kargutik salbatzeko borrokan ari den ama adeitsu baten istorioa. 2009ko Cannesko Zinemaldiko Un Certain Regard sailean estreinatu zen. 2013an Snowpiercer egin zuen, Le Transperceneige nobela grafiko frantsesaren moldaketa bat^[6].

2011n, World Drama epaimahaiaren kide izan zen Sundanceko Zinemaldian eta Cannesko zinemaldiko Caméra d’or ataleko epaimahai nagusia^[7]. 2017ko Cannesko zinemaldian Okja filmarekin lehiatu zen^[8] eta 2019ko jaialdian Gisaengchung (Parasites) filmarekin, Palme d’Or irabazi zuena, sari hau irabazten duen lehen zuzendari korearrean bihurtzen^[9]. Gisaengchung-ekin, Bong-ek zuzendari onenaren Oscar saria irabazi zuen 2020an, eta film onenaren, nazioarteko zinemaren eta jatorrizko gidoi onenarengatik ere.

Filmografia

Zuzendari zein gidoilari lanak egin ditu Bong Joon-hok bere ibilbide profesionalean.

Zuzendutako luzemetraiak

2000 - Barking Dogs Never Bite (플란다스의 개)
2003 - Memories of Murder (살인의 추억)
2006 - The Host (괴물)
2009 - Mother (마더, Madeo)
2013 - Snowpiercer
2017 - Okja
2019 - Parasite (기생충)

Idatzitako luzemetraiak

1997 - Motel Cactus
1999 - Phantom: The Submarine
2000 - Barking Dogs Never Bite (플란다스의 개)
2003 - Memories of Murder (살인의 추억)
2005 - Antarctic Journal
2006 - The Host (괴물)
2009 - Mother (마더, Madeo)
2013 - Snowpiercer
2014 - Sea Fog
2017 - Okja
2019 - Parasite (기생충)

Idatzi eta zuzendutako laburmetraiak

1994 - Baeksaekin (White Man)
1994 - Incoherence
1994 - The Memories in My Frame
2003 - Twentidentity
2004 - Digital Short Films by Three Filmmakers - "Influenza" (segmentua)
2008 - Tokyo! - "Shaking Tokyo" (segmentua)
2011 - 3.11 A Sense of Home - "Iki" (segmentua)

Iturria: Korean Movie Database ^[10]

Ohiko aktoreak

Bong Joon-ho zuzendariaren ohiko aktoreak
Filma	Bae Doona	Byun Hee-bong	Choi Woo-shik	Go Ah-sung	Go Soo-hee	Lee Jung-eun	Park Hae-il	Song Kang-ho	Tilda Swinton	Steven Yeun
Barking Dogs Never Bite	Y	Y			Y
Memories of Murder		Y					Y	Y
Host !The host	Y	Y		Y	Y		Y	Y
Mother						Y
Snowpiercer				Y				Y	Y
Okja		Y	Y			Y			Y	Y
Parasite			Y			Y		Y
Mickey 17										Y

Sariak

2001

Hong Kongeko Zinemaldia FIPRESCI saria zinegile asiar gazteentzako (Barking Dogs Never Bite)
Slamdance Zinemaldia, Edizio onena (Barking Dogs Never Bite)

2003

Donostiako Zinemaldia, Zuzendari onenaren zilarrezko maskorra, Altadis saria zuzendari berriari eta FIPRESCI saria (Memories of Murder)
Torinoko Zinemaldia, Gidoi onenaren saria eta audientziaren saria (Memories of Murder)
Tokioko Nazioarteko Zinemaldia, Film asiarraren saria (Memories of Murder)

2006

Sitgeseko Zinemaldia, Efektu berezi onenak eta Orient Express saria film asiar onenari (The Host)

2007

Fantasporto Oportoko zinemaldia, Zuzendari onena (The Host)

2019

Canneseko Zinemaldia, Palme d'Or (Parasite)

2020

Oscar sariak, Jatorrizko gidoi onena (Parasite)
Oscar sariak, Zuzendari onena
Oscar sariak, Film onena (Parasite)
Oscar sariak, Nazioarteko film onena (Parasite)

Erreferentziak

↑ «Oscar 2020: Todos los ganadores y premios» La Vanguardia 2020-02-10 (Noiz kontsultatua: 2020-02-13).
↑ «25 Best Film Directors of the 21st Century (So Far): Bong Joon-ho» Metacritic (Noiz kontsultatua: 2020-02-13).
↑ «The Bong Joon-ho Page» www.koreanfilm.org (Noiz kontsultatua: 2020-02-13).
↑ (Ingelesez) «'The Host' Stomps to Multiple Box Office Records» english.chosun.com (Noiz kontsultatua: 2020-02-13).
↑ «Korean Movie Reviews for 2006 - The Host, Tazza, Woman on the Beach, I'm a Cyborg But That's OK, and more» www.koreanfilm.org (Noiz kontsultatua: 2020-02-13).
↑ «Snowpiercer» web.archive.org 2014-02-21 (Noiz kontsultatua: 2020-02-13).
↑ (Ingelesez) «Bong to head debut director jury» BBC News 2011-04-08 (Noiz kontsultatua: 2020-02-13).
↑ (Ingelesez) «Cannes: Netflix's 'Okja' Premiere Gets Four-Minute Standing Ovation After Press Screening Snafu» The Hollywood Reporter (Noiz kontsultatua: 2020-02-13).
↑ (Ingelesez) Debruge, Peter; Debruge, Peter. (2019-05-25). «Bong Joon-ho’s ‘Parasite’ Wins the Palme d’Or at Cannes» Variety (Noiz kontsultatua: 2020-02-13).
↑ (Koreeraz) «KMDb - 한국영화데이터베이스» www.kmdb.or.kr (Noiz kontsultatua: 2020-02-13).

Datuak: Q495980
Multimedia: Bong Joon-ho / Q495980

[1] «Oscar 2020: Todos los ganadores y premios» La Vanguardia 2020-02-10 (Noiz kontsultatua: 2020-02-13).

[2] «25 Best Film Directors of the 21st Century (So Far): Bong Joon-ho» Metacritic (Noiz kontsultatua: 2020-02-13).

[3] «The Bong Joon-ho Page» www.koreanfilm.org (Noiz kontsultatua: 2020-02-13).

[4] (Ingelesez) «'The Host' Stomps to Multiple Box Office Records» english.chosun.com (Noiz kontsultatua: 2020-02-13).

[5] «Korean Movie Reviews for 2006 - The Host, Tazza, Woman on the Beach, I'm a Cyborg But That's OK, and more» www.koreanfilm.org (Noiz kontsultatua: 2020-02-13).

[6] «Snowpiercer» web.archive.org 2014-02-21 (Noiz kontsultatua: 2020-02-13).

[7] (Ingelesez) «Bong to head debut director jury» BBC News 2011-04-08 (Noiz kontsultatua: 2020-02-13).

[8] (Ingelesez) «Cannes: Netflix's 'Okja' Premiere Gets Four-Minute Standing Ovation After Press Screening Snafu» The Hollywood Reporter (Noiz kontsultatua: 2020-02-13).

[9] (Ingelesez) Debruge, Peter; Debruge, Peter. (2019-05-25). «Bong Joon-ho’s ‘Parasite’ Wins the Palme d’Or at Cannes» Variety (Noiz kontsultatua: 2020-02-13).

[10] (Koreeraz) «KMDb - 한국영화데이터베이스» www.kmdb.or.kr (Noiz kontsultatua: 2020-02-13).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

i e a Zuzendari onenaren Oscar Saria
1927–1950	Frank Borzage (1927/28) Lewis Milestone (1927/28) Frank Lloyd (1928/29) Lewis Milestone (1929/30) Norman Taurog (1930/31) Frank Borzage (1931/32) Frank Lloyd (1932/33) Frank Capra (1934) John Ford (1935) Frank Capra (1936) Leo McCarey (1937) Frank Capra (1938) Victor Fleming (1939) John Ford (1940) John Ford (1941) William Wyler (1942) Michael Curtiz (1943) Leo McCarey (1944) Billy Wilder (1945) William Wyler (1946) Elia Kazan (1947) John Huston (1948) Joseph L. Mankiewicz (1949) Joseph L. Mankiewicz (1950)
1951–1975	George Stevens (1951) John Ford (1952) Fred Zinnemann (1953) Elia Kazan (1954) Delbert Mann (1955) George Stevens (1956) David Lean (1957) Vincente Minnelli (1958) William Wyler (1959) Billy Wilder (1960) Jerome Robbins eta Robert Wise (1961) David Lean (1962) Tony Richardson (1963) George Cukor (1964) Robert Wise (1965) Fred Zinnemann (1966) Mike Nichols (1967) Carol Reed (1968) John Schlesinger (1969) Franklin J. Schaffner (1970) William Friedkin (1971) Bob Fosse (1972) George Roy Hill (1973) Francis Ford Coppola (1974) Miloš Forman (1975)
1976–2000	John G. Avildsen (1976) Woody Allen (1977) Michael Cimino (1978) Robert Benton (1979) Robert Redford (1980) Warren Beatty (1981) Richard Attenborough (1982) James L. Brooks (1983) Miloš Forman (1984) Sydney Pollack (1985) Oliver Stone (1986) Bernardo Bertolucci (1987) Barry Levinson (1988) Oliver Stone (1989) Kevin Costner (1990) Jonathan Demme (1991) Clint Eastwood (1992) Steven Spielberg (1993) Robert Zemeckis (1994) Mel Gibson (1995) Anthony Minghella (1996) James Cameron (1997) Steven Spielberg (1998) Sam Mendes (1999) Steven Soderbergh (2000)
2001–egun	Ron Howard (2001) Roman Polański (2002) Peter Jackson (2003) Clint Eastwood (2004) Ang Lee (2005) Martin Scorsese (2006) Joel Coen eta Ethan Coen (2007) Danny Boyle (2008) Kathryn Bigelow (2009) Tom Hooper (2010) Michel Hazanavicius (2011) Ang Lee (2012) Alfonso Cuarón (2013) Alejandro G. Iñárritu (2014) Alejandro G. Iñárritu (2015) Damien Chazelle (2016) Guillermo del Toro (2017) Alfonso Cuarón (2018) Bong Joon-ho (2019) Chloé Zhao (2020/21) Jane Campion (2021) Daniel Kwan eta Daniel Scheinert (2022)