Cisuraliar
| Cisuraliar | ||||
|---|---|---|---|---|
| Cisuraliar | ||||
| Kronologia | ||||
| Hasiera | duela 298.900.000 urte | |||
| Amaiera | duela 272.950.000 urte | |||
| Honen parte da | Permiar eta ICS Standard Global Chronostratigraphic (Geochronologic) Scale (en)  | |||
| Osatuta | Kungurian (en) Artinskian (en) Sakmarian (en) Asselian (en) | |||
| Etimologia | ||||
| Honen izena darama | Uralak | |||
| ||||
Cisuraliarra duela 298.9 milioi urte hasi zen, eta duela 273 milioi urte amaitu zen. Cisuraliar periodoa Errusiako eta Kazakhstango Ural Mendietako mendebaldean dauden estratuei zor die izena. J. B. Waterhousek proposatu zuen izen hori 1982an, Asseliar, Sakmariar eta Artinskianar aroak ulertzeko asmoz. Kunguriarra geroago gehitu zen. 1900ean, Albert Auguste Cochon de Lapparentek “Uraliarra” gehitzeko proposatu zuen, baina hitzaren erabilera hutsalaren ondorioz, bertan behera utzi zen. [1]
Banaketa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Asseliarra
[aldatu | aldatu iturburu kodea]V.E. Ruzhenchev errusiar estratigrafoak izendatu zuen 1954an. Ural mendietako hegoaldean dagoen Assel ibairi izena zor zion. Asseliarraren baseko GSSP-a Aidaralash ibaiaren haranean dago kokatuta , Aqtöbetik hurbil, eta 1996an berretsitu zen. Aro hau Streptognathodus postfusus-en agerpenarekin batera hasten da.[2]
Sakmariarra
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Alexander Karpinskyk izendatu zuen 1874an, eta Ural mendietako hegoaldeko Sakmara ibaiak ematen dio izena. Aroaren baseko GSSP-a Uraletako hegoaldeko Usolka atalean kokatzen da, eta, 2018an GSSP-a Sweetognathus binodosus-en agerpena kokatzen du.[3]
Artinskiarra
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Arti hiri errusiarrari izena zor dio, eta Karpinskik izendatu zuen 1874an. Artinskiarrak ez du GSSP zehatzik. Artinskiar aroa S. whitei-ren agerpenarekin hasi dela proposatzen da.[4]
Kungurriarrak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Kungur hiri errusiarrari izena zor dio. Alexander Antonovich Stukenber-ek Kunguriarra izendatu zuen 1890an. Kunguriarrak ez du GSSP zehatzik. Neostreptognathodus pnevi-ren agerpena garai honen hasiera zehazten duela proposatzen da. [5]
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Gradstein, Felix M., ed. (2006). A Geologic time scale 2004. ([3. ed.], repr. with corr. argitaraldia) Cambridge Univ. Press ISBN 978-0-521-78673-7. (Noiz kontsultatua: 2024-11-07).
- ↑ (Ingelesez) Davydov, Vladimir I.; Glenister, Brian F.; Spinosa, Claude; Ritter, Scott M.; Chernykh, V. V.; Wardlaw, B. R.; Snyder, W. S.. (1998-03-01). «Proposal of Aidaralash as Global Stratotype Section and Point (GSSP) for base of the Permian System» Episodes 21 (1): 11–18. doi:. ISSN 0705-3797. (Noiz kontsultatua: 2024-11-07).
- ↑ (Ingelesez) Chernykh, Valery V.; Chuvashov, Boris I.; Shen, Shu-Zhong; Henderson, Charles M.; Yuan, Dong-Xun; Stephenson, Michael H.. (2020-12-01). «The Global Stratotype Section and Point (GSSP) for the base- Sakmarian Stage (Cisuralian, Lower Permian)» Episodes Journal of International Geoscience 43 (4): 961–979. doi:. (Noiz kontsultatua: 2024-11-07).
- ↑ (Ingelesez) Lucas, Spencer G.; Shen, Shu-Zhong. (2018-01). «The Permian timescale: an introduction» Geological Society, London, Special Publications 450 (1): 1–19. doi:. ISSN 0305-8719. (Noiz kontsultatua: 2024-11-07).
- ↑ (Ingelesez) Lucas, Spencer G.; Shen, Shu-Zhong. (2018-01). «The Permian timescale: an introduction» Geological Society, London, Special Publications 450 (1): 1–19. doi:. ISSN 0305-8719. (Noiz kontsultatua: 2024-11-07).
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Datuak: Q642169