Peter O'Toole
Peter Seamus Lorcan O'Toole (1932ko abuztuaren 2a, Connemara, Galway, 2013ko abenduaren 14a, Londres) zinema, antzerki eta telebistako irlandar aktore bat izan zen.
Bere jaiolekua zalantzan dago. Bertsio batzuen arabera Irlandako Connemara eskualdean jaio omen zen, beste batzuen arabera Ingalaterrako Leeds hirian. Dena den, Patrick Joseph O'Toole aita irlandarra eta Constance Jane Eliot ama eskoziarra zituen, Irlandatik Ingalaterrara joandako etorkinak zirelarik, aktoreak berak bere burua irlandartzat zuen.
Antzerkian hasi zen. Telebistan ere aritu ostean, 1959an paper txiki bat jaso zuen zineman. Hala ere, 1962an etorri zen O'Tooleren zinemako aurrerapauso handien, David Leanen Lawrence of Arabia filmeko protagonistaren paperako aukeratu zutenean. Horri esker, Oscar sarirako izendapena jaso zuen. Sei izendapen gehiago lortu zuen arren, ez zuen inoiz saria irabazi. Halere, 2003an bere ibilbide luze eta oparoari esker Ohorezko Oscar Saria jaso zuen.
Aktorearen zaletasunen artean cricketa eta errugbia zeuden, Richard Harris, Kenneth Griffith, Peter Finch eta Richard Burton akore eta adiskideekin batera errugbiko Bost Nazioen Torneoko partidu asko ikustera joan ohi zelarik (O'Toole, Harris eta Burtonek batera Oscar Sarietarako 17 izendapen zituzten).
Constance Jane Ferguson erizain eskoziarraren eta Patrick Joseph O'Toole irlandarraren (metal-urregilea, futbol-jokalaria eta lasterketa-apustuen kudeatzailea) semea izan zen. O'Toolek urtebete zuenean, gurasoek bost urteko bira hasi zuten Ingalaterrako iparraldeko hirietan, han egiten baitziren apustu handienak. Bigarren Mundu Gerra hasi eta gutxira, Peter O'Toole Leeds-era ebakuatua izan zen eta moja-eskola katoliko batean sartu zuten, 7 edo 8 urtez. Urte haiek oso gogorrak zitzaizkiola gogoratzen zuen berak, maiz izaten zituen hematomak eta gainerako zauriak mojek ezarritako diziplina zigorrengatik. Ezkertia zen eta "akats hori erregela-kolpeekin" zuzentzen saiatu ziren.[1]
-
1962ko Lawrence of Arabia filman. -
1968ko The Lion in Winter filman. -
Filmografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Filmen zuzendaria eta itzuli bada beste hizkuntza batera (gaztelania, frantsesa, euskara, katalana edo galiziera) beste izenburu batekin taula honetan ikus daiteke:
Izendapenak Oscar sarietan
[aldatu | aldatu iturburu kodea]O'Toole zortzi aldiz izendatu zuten Aktore Onenaren Oscar Sarirako, baina inoiz ez zuen lortu lehiaketako Oscar bat. 2002an,[2] Akademiaren Ohorezko Saria eman zioten bere lan osoagatik eta zineari bizitza osoan egindako ekarpenagatik. O'Toolek gutun bat idatzi zion Akademiari, bera "oraindik jokoan" zegoela esanez, eta denbora gehiago gustatuko litzaiokeela saria irabazteko ("bugger xarmagarri"). Akademiak esan zion saria emango ziotela nahi bazuen ala ez. 2007ko urtarrilean, Charlie Roseri esan zion semeek kargu hartu ziotela, zinemagintzan jaso zezakeen ohorerik handiena zela esanez. O'Toolek onartu egin zuen zeremonian agertzea eta Oscar Honorarioa jasotzea. Meryl Streep-ek aurkeztu zuen, aktore onenaren Oscar sarietarako izendapen gehien dituena (21). Robert Osbornerekin txantxetan aritu zen, Turner Classic zinemaldian egindako elkarrizketa batean. "Garai guztietako galtzaile handiena" da, izendapen askoren ondoren sari akademikorik ez izateagatik.[3]
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ «Tribute to Peter O'Toole» www.films42.com (Noiz kontsultatua: 2024-05-14).
- ↑ «Academy Awards Acceptance Speeches - Search Results | Margaret Herrick Library | Academy of Motion Picture Arts & Sciences» aaspeechesdb.oscars.org (Noiz kontsultatua: 2024-05-09).
- ↑ «Interview de Peter O'Toole | Ghostarchive» ghostarchive.org (Noiz kontsultatua: 2024-05-09).
Bibliografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Loitering with Intent: The Child (1992)
- Loitering with Intent: The Apprentice (1997)
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea] |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Peter O'Toole  |
- Peter O'Toole aktorearen IMDBko fitxa irakurgai (Ingelesez)
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q103876
Multimedia: Peter O'Toole / Q103876