جام باشگاههای جهان ۲۰۲۵ با نام جدید جام جهانی باشگاهها (Mundial de Clubes FIFA)[۱] بیست و یکمین دوره جام جهانی باشگاهها است، یک تورنمنت بینالمللی فوتبال باشگاهی که توسط فیفا برگزار میشود. این مسابقات از ۱۵ ژوئن تا ۱۳ ژوئیه ۲۰۲۵ به میزبانی ایالات متحده آمریکا برگزار میشود. قرار است مسابقات برای اولین بار در قالب توسعه یافته ۳۲ تیمی، شامل قهرمانان چهار دوره مسابقات قهرمانی قارهای قبلی و بهترین تیمهای ردهبندی چهارساله هر کنفدراسیون برگزار شود.[۲][۳]
منچستر سیتی مدافع عنوان قهرمانی است که در سال ۲۰۲۳ در فرمت قدیمی مسابقات، برای اولین بار عنوان قهرمانی را بدست آورد.
جام جهانی باشگاهها یک رویداد سالانه در زمستان بود که از زمان بازگشت آن از تعطیلی در سال ۲۰۰۵ به قهرمانان مسابقات باشگاهی محدود میشد.[۴] در اواخر سال ۲۰۱۶، جیانی اینفانتینو، رئیس فیفا، گسترش اولیه جام جهانی باشگاهها را به ۳۲ تیم پیشنهاد کرد که از سال ۲۰۱۹ آغاز میشود و به جای زمستان، در ژوئن/ژوئیه تابستان برگزار میشود تا متعادلتر و جذابتر برای پخشکنندگان و حامیان مالی باشد.[۵] در اواخر سال ۲۰۱۷، فیفا پیشنهادهایی را برای گسترش مسابقات به ۲۴ تیم و برگزاری هر چهار سال یک بار تا سال ۲۰۲۱، جایگزین جام کنفدراسیونها، را مورد بحث قرار داد.[۶] فرمت و برنامه توسعه یافته جام جهانی باشگاهها، که قرار بود در ژوئن و ژوئیه ۲۰۲۱ برگزار شود، در جلسه مارس ۲۰۱۹ شورای فیفا در میامی تایید شد.[۷][۸] چین در اکتبر ۲۰۱۹ به عنوان میزبان منصوب شد،[۹] اما مسابقات به دلیل دنیاگیری کووید-۱۹ لغو شد.[۱۰][۱۱]
در ۲۳ ژوئن ۲۰۲۳، فیفا تأیید کرد که ایالات متحده آمریکا میزبان مسابقات سال ۲۰۲۵ به عنوان مقدمهای برای جام جهانی فوتبال ۲۰۲۶ خواهد بود.[۱۲] شهرهای میزبان مسابقات هنوز مشخص نشدهاند.[۱۳] در این مسابقات، ۳۲ تیم به ۸ گروه ۴ تیمی تقسیم میشوند که ۲ تیم برتر هر گروه به مرحله حذفی که از یکهشتم نهایی شروع میشود. راه پیدا میکنند.[۱۴][۱۵] این قالب شبیه فرمت مورد استفاده در جام جهانی فوتبال بین سالهای ۱۹۹۸ تا ۲۰۲۲ میباشد.
در ژانویه ۲۰۲۴، گزارش شد که مسابقات در ساحل شرقی برگزار میشود تا به پخشکنندگان و بینندگان اروپایی نزدیکتر باشد و همچنین از تضاد با جام طلایی کونکاکاف ۲۰۲۵، که عمدتاً در همان زمان اما در ساحل غربی در ایالات متحده برگزار میشود اجتناب شود.[۱۶]
در ۱۴ فوریه ۲۰۲۳، شورای فیفا تخصیص سهمیه برای مسابقات ۲۰۲۵ را بر اساس "مجموعهای از ضوابط و معیارهای عینی" تصویب کرد. یوفا با ۱۲ سهمیه بیشترین امتیاز را به خود اختصاص داد، در حالی که کونمبول با ۶ سهمیه، جایگاه دوم را به خود اختصاص داد. به ایافسی، کاف و کونکاکاف چهار سهمیه داده شد، در حالی که به اوافسی و تیم میزبان هر کدام یک سهمیه داده شد.[۱۷] در ۱۴ مارس، شورای فیفا اصول کلیدی فهرست دسترسی برای مسابقات را تصویب کرد.[۱۸] اصول با در نظر گرفتن یک دوره چهار ساله از ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۴ به شرح زیر است:[۳]
کونمبول و یوفا (بیش از چهار سهمیه): دسترسی برای برندگان چهار فصل قبلی رقابتهای باشگاهی برتر کنفدراسیون، و تیمهای اضافی که براساس ردهبندی باشگاهی دوره چهار ساله تعیین میشوند.
اوافسی (یک سهمیه): دسترسی برای باشگاه دارای بالاترین رتبه بین برندگان چهار فصل قبلی مسابقات باشگاهی برتر کنفدراسیون.[۳][۱۹][۲۰][یادداشت ۲]
کشور میزبان (یک سهمیه): بعدا مشخص شد.
اگر یک باشگاه دو یا چند فصل از رقابتهای باشگاهی برتر کنفدراسیون خود را برنده شود، تیمهای اضافی با رده بندی باشگاهی دوره چهار ساله مشخص میشوند. محدودیت دو باشگاه در هر کشور اعمال خواهد شد، به استثنای باشگاههای قهرمان در صورتی که بیش از دو باشگاه از یک کشور در مسابقات باشگاهی برتر کنفدراسیون خود برنده شوند. روش محاسبه برای ردهبندی باشگاههای چهار ساله در هر کنفدراسیون براساس معیارهای ورزشی خواهد بود و پس از مشورت با کنفدراسیونها و سهامداران نهایی خواهد شد.[۱۸][۲۱]
برای تمام کنفدراسیونها به غیر از یوفا، نحوه ردهبندی به شرح زیر بود:[۲۱]
۳ امتیاز برای یک برد
۱ امتیاز برای یک تساوی
۳ امتیاز برای صعود به هر مرحله مسابقات
در مورد باشگاههای اروپایی، از آنجایی که یوفا دارای سیستم ضرایب باشگاهی خود است، اصول روششناسی از قبل موجود برای محاسبه ضریب باشگاهی یوفا فقط در رابطه با مسابقات لیگ قهرمانان اروپا به طور استثنا برای تعیین رتبهبندی باشگاههای اروپایی برای جام جهانی باشگاهها ۲۰۲۵ اعمال خواهد شد.[۲۱]
برای تیمهای اروپایی، نحوه ردهبندی به شرح زیر بود:
هر کشور تنها میتواند دو تیم را از طریق ردهبندی وارد مسابقات کند، مگر اینکه تیمهای بیشتری از آن کشور قهرمان مسابقات شده باشند. در صورت وجود قهرمانی از یک کشور، از تعداد سهمیه ردهبندی آن کشور کم میشود.
نحوه انتخاب یک تیم برای کشور میزبان در آینده مشخص میشود.
در ۱۵ ژوئیه ۲۰۲۴، مناقصه حقوق رسانهای برای رقابتهای باشگاهی جدید فیفا برای نسخههای ۲۰۲۵ برای قاره آمریکا، آسیا، خاورمیانه و شمال آفریقا باز شد.[۳۰] فیفا هفتهها پس از مذاکرات با اپل بر سر یک قرارداد حقوق جهانی انحصاری ۱ میلیارد دلاری که گفته میشود یکچهارم ارزش پخش برنامه فیفا برای پخش مسابقات است، که ظاهراً با مشکل مواجه شد، «دعوتنامهای برای مناقصه در قاره آمریکا، آسیا، و خاورمیانه و شمال آفریقا» منتشر کرد.[۳۱][۳۲][۳۳]
در مرحله گروهی، تیمها به هشت گروه چهار تیمی (گروههای A تا H) تقسیم میشوند. تیمهای هر گروه به صورت نوبتگردشی با یکدیگر بازی خواهند کرد که از این مرحله دو تیم برتر هر گروه به مرحله حذفی راه خواهند یافت.
معیارهای تساوی برای بازیهای گروهی
رده بندی تیمها در مرحله گروهی به شرح زیر است:[۳۴]
امتیاز کسب شده در تمامی مسابقات گروهی؛
امتیازات کسب شده در مسابقات انجام شده بین تیمهای مورد نظر؛
تفاضل گل در بازیهای انجام شده بین تیمهای مورد نظر؛
تعداد گلهای زده شده در بازیهای انجام شده بین تیمهای مورد نظر؛
اگر پس از اعمال معیارهای ۱ تا ۳، تیمها همچنان دارای ردهبندی برابر باشند، معیارهای ۱ تا ۳ منحصراً برای مسابقات بین تیمهایی که هنوز همتراز هستند، مجدداً اعمال میشود تا رتبهبندی نهایی آنها مشخص شود. اگر این رویه هم جواب نداد، معیارهای ۵ تا ۹ اعمال خواهند شد؛
تفاضل گل در تمامی مسابقات گروهی؛
تعداد گل های زده شده در تمامی بازی های گروهی؛
امتیاز بازی جوانمردانه در تمام مسابقات گروهی (فقط یک قیاس میتواند برای یک بازیکن یا مربی در یک مسابقه اعمال شود):
در مرحله حذفی، در صورت مساوی بودن امتیازها در پایان زمان عادی مسابقه، وقت اضافه به مدت دو وقت ۱۵ دقیقهای انجام میشود. در صورت لزوم، قانون ضربات پنالتی برای تعیین برنده دنبال خواهد شد.[۳۴]
در ۴ سپتامبر ۲۰۲۴، فیفا نشان رسمی و امضای صوتی مسابقات را منتشر کرد. این نشان از توپ، تاریخ و فرهنگ فوتبال الهام میگیرد و حروف اول مسابقات به شکل یک نماد دایرهای دورش انتزاع شده است.[۳۵] موسیقی رسمی مسابقات، رهایی از میل توسط خواننده ایتالیایی گالا را نمایش میدهد.[۳۶]
گسترش پیشنهادی توسط فیفپرو، اتحادیه جهانی بازیکنان حرفهای، و همچنین انجمن لیگهای جهانی، که نماینده لیگهای حرفهای است، مورد انتقاد قرار گرفت. هر دو سازمان نگرانیهای خود را در مورد رفاه بازیکنان به دلیل برنامههای اضافه شده در تقویم بازی شلوغ مطرح کردند.[۴۵][۴۶]لا لیگا، لیگ دسته برتر اسپانیا، نیز از این طرح انتقاد کرد و در بیانیهای گفت که اقدامات قانونی را برای جلوگیری از گسترش در نظر خواهد گرفت.[۴۷] بسیاری از باشگاهها و فدراسیون های فوتبال با فرمت آن مخالفند، زیرا آنها فیفا را متهم میکنند که پول را بر سلامت بازیکنان ترجیح میدهد.[۴۸]
اضافه شدن مسابقات سالانه جام بین قارهای فیفا نیز به دلیل ایجاد بار اضافی در مسابقات که سلامت بازیکنان را بیشتر به خطر میاندازد مورد انتقاد قرار گرفت.[۴۹] در ماه مه ۲۰۲۴، فیفپرو و انجمن لیگ های جهانی نامهای را به فیفا ارسال کردند که در آن خواستار تغییر زمان مسابقات شده بود تا بازیکنان زمان بیشتری برای استراحت بین رقابتهای بزرگ، که همچنین شاهد گسترش بودند، داشته باشند. این سازمانها همچنین در نامه اعلام کردند که به باشگاههای عضو توصیه میکنند در صورت عدم رسیدگی به شلوغی برنامهها، اقدامات قانونی یا گزینههای دیگر را دنبال کنند.[۴۹][۵۰] در ۱۳ ژوئن ۲۰۲۴، فیفپرو اعلام کرد که انجمن فوتبالیستهای حرفهای انگلستان (پیافای) و اتحادیه ملی فوتبالیستهای حرفهای فرانسه (یوانپیاف) یک شکایت حقوقی به دادگاه تجاری در بروکسل برای اعتراض به مسابقات ارائه کردند.[۵۱]
فیفا در پاسخ کتبی به انتقاد از بازیهای اضافه شده در نامه ارسال شده توسط فیفپرو و انجمن لیگهای جهانی، اعلام کرد که اتهامات ذکر شده در نامه "با مدرک تایید نمیشود" و اینکه برنامه جام جهانی باشگاهها با تقویم مسابقات بینالمللی فیفا مطابقت دارد تا زمان کافی بین فینال مسابقات و شروع لیگهای داخلی برای اطمینان از رفاه بازیکنان تضمین شود.[۵۲]
برخی تأثیر بالقوه نقل و انتقالات بر مسابقات را زیر سوال بردند، زیرا پنجره نقل و انتقالات تابستانی در بسیاری از لیگها در طول مسابقات باز خواهد بود و بنابراین بازیکنان در مسابقات ممکن است به طور بالقوه به باشگاه دیگری منتقل شوند و به سایر تیمهایی که در مسابقات بازی میکنند نیز بپیوندند. علاوه بر این، بسیاری از قراردادهای بازیکنان اروپایی در اواسط مسابقات در ۳۰ ژوئن به پایان میرسد که ممکن است آنها را قادر به حضور در تورنمنت کامل نکند زیرا بازیکنان آزاد محسوب میشوند. فیفا اعلام کرده است که اگر بازیکنان در طول مسابقات بین باشگاههای تورنمنت جابهجا شوند، احتمالاً از نمایندگی باشگاه جدیدشان محروم خواهند شد. اگرچه مشخص نیست که آیا یک حکم ویژه که به باشگاهها اجازه میدهد به طور خلاصه قراردادهای بازیکنان منقضی را از ۳۰ ژوئن تا پایان مسابقات تمدید کنند، برای مسابقات وجود داشته باشد یا خیر.[۵۳]
در ۳ اکتبر ۲۰۲۴، فیفا اعلام کرد که یک پنجره نقل و انتقالات اختیاری از ۱ تا ۱۰ ژوئن برای اتحادیههای عضوی که باشگاههایشان برای مسابقات واجد شرایط شدهاند مجاز خواهد بود. چنانچه این پنجره باز باشد، برای همه باشگاهها از انجمنهای مربوطه در دسترس خواهد بود، نه فقط برای باشگاههای شرکت کننده. برای رسیدگی به موضوع قرارداد، فیفا اعلام کرد که از ۲۷ ژوئن تا ۳ ژوئیه در یک دوره محدود در مسابقات و با توجه به محدودیتهای خاص، زمانی وجود خواهد داشت که باشگاهها میتوانند بازیکنانی را جایگزین کنند که قراردادشان به اتمام میرسد.[۵۴]
در موضوعی که منحصر به جام جهانی باشگاهها نیست، برخی از تیمهای حاضر در این مسابقات متعلق به گروههای مالکیت چند باشگاهی از جمله پاچوکا و لئون هستند که هر دو متعلق به گروپو پاچوکا هستند که ممکن است باعث ایجاد نگرانیهای تعارض منافع شود. فیفا در بیانیهای در پاسخ به این نگرانی اعلام کرد: «در خصوص اجزای مقررات مسابقات از جمله شرکت، تمام اقدامات مناسب در چارچوب مقررات برای اطمینان از یکپارچگی مسابقات، مانند همیشه اعمال خواهد شد. در تمام مسابقات فیفا همینطور بود.»[۵۳]
↑از آنجایی که لیگ قهرمانان آسیا از یک برنامه درونسالی به یک برنامه بینسالی با شروع از ۲۴–۲۰۲۳ تغییر یافت، تنها سه فصل از لیگ قهرمانان آسیا در بازه زمانی ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۴ تکمیل خواهد شد. در نتیجه، سهمیه باقیمانده با استفاده از رتبه بندی چهار ساله باشگاه اختصاص داده میشود.
↑ ۲٫۰۲٫۱با لغو لیگ قهرمانان اقیانوسیه ۲۰۲۱، این جایگاه به بهترین باشگاه در رده بندی چهار ساله اوافسی تعلق گرفت که بین سالهای ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۴ برنده این مسابقات شد.
↑ ۳٫۰۳٫۱۳٫۲۳٫۳۳٫۴۳٫۵۳٫۶۳٫۷۳٫۸شرکت باشگاه در ۱۴ مارس ۲۰۲۳ با تایید لیست دسترسی تایید شد. با این حال، باشگاهها در مسابقاتی که در تاریخهای زیر به جام جهانی باشگاهها راه یافتند، برنده شدند: الهلال (۲۳ نوامبر ۲۰۲۱)، الاهلی (۱۷ ژوئیه ۲۰۲۱)، الوداد کازابلانکا (۳۰ مه ۲۰۲۲)، مونتری (۲۸ اکتبر ۲۰۲۱)، سیاتل ساندرز (۴ مه ۲۰۲۲)، پالمیراس (۲۷ نوامبر ۲۰۲۱)، فلامینگو (۲۹ اکتبر ۲۰۲۲)، چلسی (۲۹ مه ۲۰۲۱)، رئال مادرید (۲۸ مه ۲۰۲۲).
↑ ۴٫۰۴٫۱۴٫۲۴٫۳۴٫۴هشت تیم برتر واجد شرایط در رده بندی نهایی، جواز حضور خواهند داشت. تیمهایی که از تاریخ ۱۷ دسامبر ۲۰۲۳ واجد شرایط شدند، تیمهایی هستند که هم جایگاه خود را در جمع هشت تیم برتر رده بندی تضمین کردند و هم نمیتوانند با عبور از قانون دو تیم از هر فدراسیون، از شرایط خارج شوند.