1 Eanáir

<<   Eanáir   >>
Lu	Má	Cé	Dé	Ao	Sa	Do
		1	2	3	4	5
6	7	8	9	10	11	12
13	14	15	16	17	18	19
20	21	22	23	24	25	26
27	28	29	30	31
2025
Laethanta na bliana go léir

Is é an 1 Eanáir an 1ú lá den bhliain de réir fhéilire Ghréagóra. Tá 364 lá fágtha sa bhliain nó 365 i mbliain bhisigh.

Cuimhneachán Cork 800, 1/1/1985

Féilte

• Lá Caille (feictear an leagan canúnach lá Coille freisin). Is éard atá i gceist leis an bhfocal Caille ná ginideach an ainmfhocail caileann. Tháinig an focal seo as Calendae nó Kalendae na Laidine (calends sa Bhéarla). Is ionann Kalendae agus an chéad lá den mhí.

Nósanna

Cf. Bailiúchán na Scol

ag snámh ar Lá Caille in Kippford, Albain (1 Eanáir 2009)

Daoine a rugadh ar an lá seo

• 1431 — Pápa Alastar VI (b. 1503)
• 1710 — Cathal Ó Conchubhair, ársaitheoir Éireannach (b. 1791)
• 1735 — Paul Revere, gabha geal Meiriceánach (b. 1818)
• 1767 — Maria Edgeworth, scríbhneoir Éireannach (b.1849)
• 1790 — George Petrie, ealaíontóir Éireannach (b. 1866)
• 1816 — Manuel Murillo Toro, polaiteoir Colómach (b. 1880)
• 1860 — Máirtín Mac Donnchadha, polaiteoir Éireannach (b. 1934)
• 1864 — George Washington Carver, luibheolaí agus aireagóir Afra-Mheiriceánach (b. 1943)
• 1878 — James FitzGerald-Kenney, polaiteoir Éireannach (b. 1956)
• 1879 — E. M. Forster, úrscéalaí Sasanach (b. 1970)
• 1880 — Margaretta Bowen, péintéir Éireannach (b. 1981)
• 1884 — George Nicolls, Polaiteoir Éireannach (b. 1942)
• 1886 — Patrick Hogan, polaiteoir Éireannach (b. 1969)
• 1889 — Richard Corish, polaiteoir Éireannach (b. 1845)
• 1895 — J. Edgar Hoover, Stiúrthóir de chuid Federal Bureau of Investigation (b. 1972)
• 1900 — Stephen Fuller, polaiteoir Éireannach (b. 1984)
• 1919 — Carole Landis, ban-aisteoir (b. 1948)
• 1919 — J. D. Salinger, úrscéalaí Meiriceánach (b.2010)
• 1919 — Rocky Graziano, dornálaí Meiriceánach (b. 1990)
• 1924 — Charlie Munger, fear gnó Meiriceánach (b. 2023)
• 1928 — Iain Mac a' Ghobhainn, scríbhneoir (b.1998)
• 1930 — Adonis, scríbhneoir aistí agus file
• 1954 — Bob Menendez, polaiteoir Meiriceánach
• 1955 — Enda Ó Coinnín, mairnéalach agus fear gnó Éireannach
• 1956 — John O'Donohue, scríbhneoir, file, sagart, agus fealsamh Éireannach (b. 2008)
• 1958 — Liam Ó Fionnalaigh, iománaí Éireannach
• 1959 — Máirtín Ó Muilleoir, polaiteoir Éireannach
• 1960 — Rody Gorman, file Éireannach
• 1969 — Verne Troyer, aisteoir Meiriceánach (b. 2018)
• 1970 — Rónán Ó Snodaigh, amhránaí Éireannach
• 1970 — Stephen Kinnock, polaiteoir agus taidhleoir Briotanach
• 1972 — Ben Price, aisteoir Briotanach
• 1975 — Terence Flanagan, polaiteoir Éireannach
• 1982 — Joe Gamble, imreoir sacair Éireannach
• 1986 — Pablo Cuevas, imreoir leadóg
• 1987 — Ross O'Carroll, iománaí agus imreoir peil Ghaelach
• 1989 — Pól Ó Murchú, iománaí Éireannach
• 1992 — Jack Wilshere, imreoir sacair Sasanach
• 1992 — Seán Pádraig Micheál Ó Dubhthaigh, imreoir sacair Éireannach

Daoine a fuair bás ar an lá seo

• 1766 — Séamus Proinsias Éadbhard Stiúbhart, "Séamus III" de réir na Seacaibíteach (r.1688)
• 1817 — Martin Heinrich Klaproth, ceimiceoir Gearmánach (r. 1743)
• 1879 — Thomas Stevenson Drew, polaiteoir Meiriceánach (r. 1802)
• 1894 — Heinrich Rudolf Hertz, fisiceoir Gearmánach (r. 1857)
• 1934 — Seán Ó Briain, scéalaí Éireannach (r. 1852)
• 1936 — Eddie Connolly, dornálaí Ceanadach (r. 1876)
• 1938 — Joseph MacBride, polaiteoir Éireannach (r. 1860)
• 1942 — John Dinneen, polaiteoir Éireannach (r. 1867)
• 1944 — Edwin Landseer Lutyens, ailtire Briotanach (r. 1869)
• 1945 — William Duffy, polaiteoir Éireannach (r. 1865)
• 1953 — Hank Williams, amhránaí Meiriceánach (r. 1923)
• 1957 — Feargal Ó hAnnluain, gníomhaí Éireannach (r. 1936)
• 1957 — Seán Sabhat, 27, ceannaire de chuid an IRA (r.1929)
• 1960 — Margaret Sullavan, ban-aisteoir (r. 1909)
• 1967 — Séamus Búrc, polaiteoir Éireannach (r. 1893)
• 1969 — Barton MacLane, aisteoir agus drámadóir Meiriceánach (r. 1888)
• 1972 — Maurice Chevalier, aisteoir Francach (r. 1899)
• 1981 — Anthony Esmonde, polaiteoir Éireannach (r. 1899)
• 1981 — Ceferino Garcia, dornálaí Filipíneach (r. 1906)
• 1981 — Daniel Morrissey, polaiteoir Éireannach (r. 1895)
• 1982 — John Fanning, polaiteoir Éireannach (r. 1903)
• 1982 — Michael Hilliard, polaiteoir Éireannach (r. 1903)
• 1992 — Grace Hopper, ríomheolaí Meiriceánach agus oifigeach cabhlaigh (r. 1906)
• 1994 — Cesar Romero, aisteoir Meiriceánach (r. 1907)
• 1995 — Eugene Paul Wigner, fisiceoir teoiriciúil Ungárach a d'oibrigh sna Stáit Aontaithe (r. 1902)
• 1998 — Dan Spring, polaiteoir Éireannach (r. 1910)
• 2009 — Helen Suzman, polaiteoir ón Afraic Theas (r.1917)
• 2013 — Patti Page, amhránaí Meiriceánach (r. 1927)
• 2015 — Omar Karami, polaiteoir Liobánach (r. 1934)

Imeachtaí eile

• 1801 - Cuireadh Acht an Aontais (a reachtaíodh in 1800) i bhfeidhm.
• 1901 - Ceiliúradh céad bliain Acht na hAontachta. Stop na húdaráis cruinniú de chuid an Irish League i mBéal Éasa i gContae Mhaigh Eo.
• 1926 - Thosaigh seirbhís raidió na hÉireann, 2RN, ar an lá seo. Chuir Dubhghlas de hÍde tús léi go poiblí.
• 1944 - Thug an Kerlogue, long Éireannach, 164 Gearmánach go dtí Cóbh tar éis iad a tharrtháil amuigh ar an teiscinn mhór.
• 1945 - Bunaíodh Córas Iompair Éireann, agus chuaigh A.P. Reynolds i gceannas air.
• 1957 - D'ionsaigh an tIRA beairic de chuid Chonstáblacht Ríoga Uladh in Achadh Lon, agus fuair Seán Sabhat agus Feargal Ó hAnluain bás sa teagmháil.
• 1973 - Chuaigh Éire i gComhphobal Eacnamaíochta na hEorpa
• 2002 - Tháinig an euro in áit an phunt mar airgeadra in Éirinn.