Simón Bolívar

Simón Bolívar

Ainm sa teanga dhúchais	(es) Simón José Antonio de la Santísima Trinidad Bolívar Palacios
Beathaisnéis
Breith	24 Iúil 1783 Birthplace of Simón Bolívar (Impireacht na Spáinne)
Bás	17 Nollaig 1830 47 bliana d'aois Quinta de San Pedro Alejandrino (Gran Colombia)
Siocair bháis	Bás nádúrtha (Eitinn agus fiabhras tíofóideach)
Áit adhlactha	Panteon Nacional (en) (1876–) Caracas Cathedral (en) (1842–1876) Cathedral of Santa Marta (en) (1830–1842)
1 Uachtarán na Bolaive
12 Lúnasa 1825 – 29 Nollaig 1825 – Antonio José de Sucre Farell →
Uachtarán Pheiriú
8 Feabhra 1824 – 28 Eanáir 1827 ← José Bernardo de Tagle – Andrés de Santa Cruz →
Uachtarán Gran Colombia (en)
1819 – 1830
Uachtarán Veiniséala
1 Deireadh Fómhair 1817 – 24 Feabhra 1819 – José Antonio Páez Herrera →
Uachtarán Veiniséala
7 Lúnasa 1813 – 16 Iúil 1814 ← Francisco de Miranda – Simón Bolívar →
Faisnéis phearsanta
Reiligiún	Regular Masonic jurisdictions (en)
Áit chónaithe	Casa del Vínculo y del Retorno (en) Ingenio Bolívar (en)
Teanga dhúchais	an Spáinnis
Gníomhaíocht
Gairm	polaiteoir, oifigeach míleata
Mac/iníon léinn de chuid	Simón Rodriguez agus Andrés Bello
Teangacha	An Spáinnis agus an Fhraincis
Gairm mhíleata
Céim mhíleata	oifigeach coitianta
Coinbhleacht	Spanish American wars of independence (en)
Ghlac sé/sí páirt i
24 Meitheamh 1813	Admirable Campaign (en)
Teaghlach
Céile	María Teresa del Toro y Alayza (1802–1803), bás a c(h)éile
Páirtí	Manuela Sáenz
Athair	Juan Vicente Bolívar y Ponte  agus María Concepción Palacios Aguirre Ariztía - Sojo Blanco Herrera
Siblín	María Antonia Bolívar Palacios, Juana Bolívar agus Juan Vicente Bolívar Palacios
Duine muinteartha	Hipólita Bolívar (foster mother (en) ) Carlos Palacios y Blanco (deartháir máthar) Esteban Palacios y Blanco (deartháir máthar) Fernando Bolívar (mac dearthár) Guillermo Palacios Bolívar (mac deirféar)
Gradam a fuarthas (14 Deireadh Fómhair 1813)  liberator of Venezuela (en)  dochtúireacht oinigh ó Ollscoil Náisiúnta San Marcos  Grand Cross of the Order of the Sun of Peru‎ (en)
Síniú

Bhí Simón Bolívar (nó Simón José Antonio de la Santísima Trinidad Bolívar y Palacios), 24 Iúil 1783 - 17 Nollaig 1830, ina cheannaire réabhlóideach. Bhí ról lárnach ag Bolívar sa pholaitíocht i Meiriceá Theas sa 19ú haois, go háirithe i Veiniséala, Eacuadór, an Bholaiv, Panama agus an Cholóim.

Simón Bolívar, 1800

Luathshaol

Simón Bolívar, 1812

Rugadh Bolívar i gCaracas, Veiniséala ar an 24 Iúil 1783. Phós sé in 1802 ach fuair a bhean bás laistigh de bhliain agus níor phós sé arís. Bhain sé le teaghlach uasal a tháinig ar dtús as Tír na mBascach, agus rinne siad a saibhreas as mianaigh óir agus copair i Veiniséala ó 1632 i leith. Níos déanaí, bhí Bolívar ábalta an saibhreas sin a úsáid chun na cogaí réabhlóideacha i Meiriceá Theas a mhaoiniú.

Fuair Bolívar a chuid oideachais sa bhaile tar éis dá thuismitheoirí bás a fháil, agus bhí an-tionchar ag duine dá mhúinteoirí, Simon Rodriguez, ar an fhear óg.

Simón Bolívar, Torontó - Ceanada

Chuaigh Bolívar chun na Spáinne i 1799 chun bailchríoch a chur ar a chuid oideachais. Ba ann a casadh a bhean, Maria Tereza, air. Chaith sé tamall ag obair do Napoléon Bonaparte.

El Libertador

D'fhill Bolívar ar Veiniséala i 1807. Bhí sé páirteach sa troid in aghaidh Napoléon nuair a rinneadh rí na Spáinne de Joseph Bonaparte. D'fhógair an 'junta' i gCaracas a neamhspleáchas i 1810. Cuireadh Bolívar go Sasana ar mhisean taidhleoireachta.

I 1813 bhí Bolívar i gceannas ar ionradh míleata ar Veiniséala. Ghabh sé Mérida ar an 23 Bealtaine 1813, agus fógraíodh gurb é an Fuascailteoir (El Libertador) é. Lean cogadh a mhair sé bliana go dtí gur éirigh le Bolívar tír fheidearálach neamhspleách a chruthú darbh ainm Gran Colombia.

Lean an troid in aghaidh na Spáinne ar feadh na mblianta eile. Saoradh Peiriú in 1824.

Ar an 6 Lúnasa 1825 cuireadh Poblacht na Bolaive ar bun in ómós do Bolívar, agus scríobh sé bunreacht don tír nua.

Theastaigh ó Bolívar tír mhór fheidearálach a bhunú a bheadh cosúil le Stáit Aontaithe Mheiriceá ach bhí an oiread sin easaontais ann gur fhógair sé é féin ina dheachtóir ar Gran Colombia i 1828. Lean an t-achrann ar aghaidh áfach. D'éirigh sé as oifig ar an 27 Aibreán 1830.

Fuair Bolívar bás den eitinn ar an 17 Nollaig 1830.