Hywel Dda
  | |
| Biografía | |
|---|---|
| Nacemento | 880 (Gregoriano) |
| Morte | 950 (69/70 anos) |
| Rei | |
| | |
| Actividade | |
| Ocupación | monarca |
| Familia | |
| Familia | House of Dinefwr (en)  |
| Cónxuxe | Elen ferch Llywarch |
| Fillos | Einion ap Hywel Dda ap Cadell ap Rhodri Mawr, unknown (?), Angharad ferch Hywel, Edwin ap Hywel, Rhodri ap Hywel, Owain ap Hywel |
| Pai | Cadell ap Rhodri |
| Irmáns | Clydog ap Cadell |
| Descrito pola fonte | Dictionary of National Biography |
 | |
Hywel Dda ou Hywel o Bo (en ocasións anglificado como Howell o Bo ou Hywel o Próspero debido aos seus extensos terreos e as súas numerosas concubinas), nado en 880 e finado en 950, foi un famoso rei do reino de Deheubarth no suroeste de Gales, que mediante a súa astucia e manobras políticas finalmente conseguiu gobernar a maior parte do actual territorio de Gales. Como descendente de Rhodri Mawr “O Grande” por parte de seu pai Cadell ap Rhodri, era membro da rama Dinefwr da dinastía. Actualmente crese que orixinalmente o seu nome era Hywel Ddu (“Hywel o Negro”), pero que posteriormente o seu goberno foi modificado de forma romántica polos nacionalistas galeses.
Hywel é lembrado como un dos reis galeses máis responsábeis e capaces antes da conquista normanda, e recibiu o título de Rei dos Britóns. O seu nome atópase especialmente asociado á estructuración e definición das antigas leis de Gales, que a miúdo son mencionadas como Leis de Hywel. Hywel Dda era un home educado e erudito, cun coñecemento fluído de latín, inglés e galés.
Traxectoria
[editar | editar a fonte]Naceu en torno ao 880. Era o fillo máis novo de Cadell ap Rhodri, fillo de Rhodri o Grande. En 905, despois de que Cadell conquistase Dyfed, entregou o territorio ao seu fillo para que o gobernase no seu nome. Hywel consolidou a súa posición casando con Elen ferch Llywarch, cuxo pai gobernara Dyfed até a súa morte. Tras a morte de Cadell en 909, Hywel herdou unha parte de Seisyllwg, e tras a morte do seu irmán máis vello en 920, uniu Dyfed e Seisyllwg, creando un novo reino que sería coñecido como Deheubarth. Á morte do seu primo Idwal Foel en 942, tamén conseguiu adquirir o reino de Gwynedd.
Reinado
[editar | editar a fonte]Paz con Inglaterra
[editar | editar a fonte]
O reinado de Hywel non foi pacífico, pero conseguiu alcanzar un acordo co rei Aethelstan de Inglaterra. Aethelstan e Hywel gobernaron parte de Gales conxuntamente. As relacións entre ambos melloraron de tal maneira que Hywel chegou a cuñar moeda na cidade inglesa de Chester. Foi o único gobernante galés que chegou a cuñar moeda propia.
O seu estudo dos sistemas legais e a súa visita a Roma no ano 928 nunha peregrinación permitíronlle desenvolver un sistema avanzado de leis para o seu reino. O Libro de Leis de Hywel estaba escrito en galés e parcialmente en latín, contendo as Leis da Corte, as Leis do País e as Leis da Xustiza.
Existen diversas teorías sobre os motivos da estreita relación entre Hywel e o rei Aethelstan. J.E. Lloyd afirma que Hywel era un admirador da corte de Wessex, imitando moitos dos seus elementos, mentres que D.P Kirby suxire que Hywel actuou de forma pragmática, recoñecendo a realidade do poder político en Gran Bretaña no século X. Tamén é notábel que dese a un dos seus fillos un nome anglosaxón, Edwin.[1][2] Evidentemente, a súa política de achegamento a Inglaterra non foi do agrado de todos os seus vasalos. Aethelstan e Hywel eran dous reis que compartían intereses similares. Ambos cuñaron moeda, e a ambos se lles atribúen códigos de leis. É moi posíbel que Hywel admirase o poder do seu veciño e tratase de adaptar a súa política ao seu propio reino.
Segundo Sir Ifor Williams un poema galés titulado Armes Prydein foi escrito en Deheubarth durante o reinado de Hywel, no que se pedía aos galeses que se aliasen con todos os pobos non anglosaxóns de Gran Bretaña e Irlanda para expulsar aos saxóns. O poema pode estar vinculado á alianza entre os reinos nórdicos e célticos que se enfrontaron a Aethelstan na Batalla de Brunanburh no ano 937. Ningún exército galés se uniu a esta alianza, é posíbel que debido á influencia de Hywel. Por outra banda, tampouco enviou tropas en apoio do rei Aethelstan.
As Leis de Hywel
[editar | editar a fonte]Cara ao ano 945 Hywel convocou unha asemblea en Whitland na que a lei galesa foi codificada e escrita para a posteridade. Gran parte do código foi escrito polo clérigo Blegywryd.
Morte
[editar | editar a fonte]Poucos anos despois de codificar a lei galesa, cara ao ano 950, Hywel morreu, e o seu reino dividiuse en tres. Gwynedd foi conquistado polos fillos de Idwal Foel, mentres que Deheubart foi dividido entre os fillos de Hywel. Con todo, o seu legado sobreviviu nas súas leis, que permanecerían vixentes en Gales até a súa conquista por Inglaterra e non foron abolidas polo parlamento inglés até o século XVI. Unha copia da lei (manuscrito Peniarth 28) consérvase na Biblioteca Nacional de Gales[3].
Recentemente máis de 30 manuscritos foron seleccionados para unha conferencia e debate por Hywel Emanuel, profesor de estudos medievais de Gales. Só cinco deles foron considerados o bastante antigos, remontándose ao século XIII ou antes, para ser atribuídos a Hywel. Tres deles estaban escritos en latín e dous en galés.
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ John Edward Lloyd (1911). A history of Wales: from the earliest times to the Edwardian conquest. Longmans, Green & Co.
- ↑ D.P. Kirby, Hywel Dda: Anglophile?, Welsh Historical Review, 8 (1976-7)
- ↑ Pode ser consultada por Internet neste enderezo Arquivado 05 de outubro de 2015 en Wayback Machine.
