Վորոնեժ (ռուս.՝ Воро́неж), քաղաք Ռուսաստանում, Վորոնեժի մարզի վարչական կենտրոնը։ Գտնվում է Վորոնեժ գետի Վորոնեժի ջրամբարի և Դոն գետի ձախ ափին։ Մոսկվայից հեռավորությունը կազմում է 534 կմ։ Վորոնեժ քաղաքի բնակչությունը կազմում է 1 023 570 մարդ[3] (2015 թվականի դրությամբ)։ Վորոնեժի շուրջը ագլոմերացիա է գոյացել՝ 1,3 միլիոն մարդ բնակչության թվով։
19-րդ դարի ռուսազգի լեզվաբան-սլավոնագետ Իզմայիլ Սրեզնևսկին համարում էր, որ «վորոնեժ» բառը ծագել է «ворон» («ագռավ») թռչունի անունից։ Գերմանացի լեզվաբան Մաքս Ֆասմերը, ով համարվում է ռուսերեն լեզվի ստուգաբանական չորս հատորներից բաղկացած բառարանի հեղինակ, ենթադրություն է արել, որ Վորոնեժ անվանումը կապ ունի «вороно́й» (սևաթույր) ածականի հետ[4][5]։ Իզմայիլ Սրեզնևսկու և Մաքս Ֆասմերի կարծիքները իր հոդվածում միավորել է Ն. Պ. Միլոնովը և հրապարակել այն Մ. Ն. Մելխեևի և Վ. Ա. Նիկոնովի տեղանուններիբառարաններում[6]։ Նա ենթադրել է, որ Վորոնեժ գետի անվանումը և «Воро́на» բառը իրար հետ կապված են ջրի գույնով։ Ն. Պ. Միլոնովը ուշադրություն է դարձրել նաև բառի «եժ» կամ «նեժ» մասնիկի վրա, որը հաճախ հանդիպում է հնագույն այլ անվանումներում[6]։ Վորոնեժյան գավառագետ Վլադիմիր ԶագորովսկիՎլադիմիր Զագորովսկու վարկածով, Վորոնեժ անվանումը կարող էր ծագել «вороне́ж» ստացական ածականից, որը, հավանաբար, իր հերթին ծագել է հին սլավոնական Վորոնեգ անունից, ընդ որում Վորոնեժ տեղանունը եկել է Չերնիգովյան իշխանությունից, որտեղ այն առաջացել է 9-րդ դարում որպես ստացական ածական Վորոնեգ հատուկ անունից՝ քաղաք Վորոնեգ[5]։ Նրա կարծիքով՝ «Վորոնեժ» անվանումը հետագայում դադարել է կապ ունենալ անվան հետ, իսկ շեշտը տեղափոխվել է երկրորդ վանկի վրա։ Վորոնեժ սկսեցին անվանել տեղանքը, իսկ այնուհետև՝ գետը։ Նրա վրա կառուցված քաղաքը սկսեց կոչվել Վորոնեժ։
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Վորոնեժ (այլ կիրառումներ)
Ռուսաստան
