Գալլիա

Գալիան Գալիական պատերազմենրի ժամանակաշրջանում: Համաձայն Հռոմեական կայսրության վարչական բաժանման Գալիան բաժանվում է հինգ մասի. Գալիա Բելգիկա, Գալիա Կելտիկա (հետագայում նաև անվանվել է Գալիա Լուգդոնենսիս), Գալիա Կիսալպինա, Գալիա Նարբոնենսիս և Գալիա Ակվիտանիա:

Գալիա (Լատիներեն` Gallia), եղել է տարածաշրջան Արևմտյան Եվրոպայում Երկաթե դարում, որը բնակեցված է եղել կելտական ցեղերով։ Ներկայումս տարածաշրջանը մտնում է Ֆրանսիայի, Լյուքսեմբուրգի, Բելգիայի, Շվեյցարիայի և Հյուսիսային Իտալիայի մեծ մասի մեջ, ինչպես նաև Նիդերլանդների և Գերմանիայի որոշ հատվածներ Հռենոսի արևմտյան ավազանին։ Գալիայի տարածքը կազմում էր 494,169 կմ²։ Համաձայն Հուլիոս Կեսարի Գալիան բաժանված էր երեք մասի` Գալիա Կելտիկա, Բելգիկա և Ակվիտանիա։ Հնէաբանները կարծում են, որ գալերը Լատինական մշակույթի կրողներն էին, ինչը սփռված էր ամբողջ Գալիայում մ. թ. ա. 5-րդից 1-ին դարերում Մ. թ. ա. 2-րդ և 1-ին դարերում Գալիան ընկնում է Հռոմեական իշխանության տակ, Գալիա Կիսալպինան գրավում են մ. թ. ա. 203 թվականին, Գալիա Նաբոնենսիսը ՝ մ. թ. ա. 123 թվականին։ Գալիայի մնացած հատվածը գրավում է Հուլիոս Կեսարը մ. թ. ա. 58-ից 51 թվականներին Գալիական պատերազմների ընթացքում։

Հռոմեացիները իշխեցին Գալիայում 5 դար, և վերջապես 486 թվականին այն գրավում են ֆրանկները։ Կելտերի ժամանակ Գալիան ուներ իր սեփական լեզուն և մշակույթը, որը արդյունքում խառնվեց հռոմեականի հետ։ Տարածաշրջանը շարունակվեց կոչվել Գալիա մինչև վաղ միջնադար, մինչև ֆրանկների կայսրության ձևավորումը։ Ներկայումս Ֆրանսիային շարունակում են Գալիա կոչել ժամանակակից հունարենով (Γαλλία) և ժամանակակից լատիներենով (նաև կոչում են Ֆրանցիա և Ֆրանկոգալիա).

Ծանոթագրություններ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գալլիա» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 654)։