Jump to content

Դեյվիդ Գրոս

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դեյվիդ Գրոս
անգլ.՝ David Jonathan Gross
Ծնվել էփետրվարի 19, 1941(1941-02-19)[1][2][3][…] (83 տարեկան)
Վաշինգտոն, ԱՄՆ[4]
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
Դավանանքաթեիզմ
Մասնագիտությունֆիզիկոս, համալսարանի դասախոս և ֆիզիկոս-տեսաբան
Հաստատություն(ներ)Կալիֆորնիայի համալսարան Սանտա Բարբարայում, Հարվարդի համալսարան, Փրինսթոնի համալսարան, Լեյդենի համալսարան, Սանտա Ֆե ինստիտուտ և Լեյդենի համալսարան[2]
Գործունեության ոլորտֆիզիկա և լարերի տեսություն
ԱնդամակցությունԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Չինաստանի գիտությունների ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Հնդկաստանի գիտությունների ազգային ակադեմիա, Գիտության զարգացման աջակցության ամերիկյան ասոցացիա[5], Ամերիկյան ֆիզիկական ընկերություն[5] և Ամերիկական փիլիսոփայական ընկերություն
Ալմա մատերՀարվարդի համալսարան, Կալիֆոռնիայի համալսարան, Բերքլի, Երուսաղեմի հրեական համալսարան և Hebrew University Secondary School?
Գիտական աստիճանփիլիսոփայության դոկտոր
Տիրապետում է լեզուներինանգլերեն[6]
Գիտական ղեկավարՉու Ջեֆրի[7]
Եղել է գիտական ղեկավարRajesh Gopakumar?, Nadav Drukker?[7], Robert Eugene Rudd?[7], Michael Jack Newman?[7], Ulf Hans Danielsson?[7], Nikita Nekrasov?[7], Vipul Periwal?, Edward Witten? և Ulf Danielsson?
Հայտնի աշակերտներՖրենկ Վիլչեկ, Edward Witten?, Nikita Nekrasov? և Rajesh Gopakumar?
Պարգևներ
ՀայրBertram Myron Gross?
Կայքkitp.ucsb.edu/gross
Ստորագրություն
Изображение автографа
 David Gross Վիքիպահեստում

Դեյվիդ (Դեվիդ[20]) Ջոնաթան Գրոս[21] (անգլ.՝ David Jonathan Gross, փետրվարի 19, 1941(1941-02-19)[1][2][3][…], Վաշինգտոն, ԱՄՆ[4]), ամերիկացի ֆիզիկոս։ 2004 թվականին արժանացել է Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակակի «ուժեղ փոխազդեցությունների տեսության մեջ ասիմպտոմատիկ ազատության բացահայտման համար» (աշխատել էր Ֆրենկ Վիլչեկի և Հյու Դեյվիդ Փոլիտցերի հետ)։ Սանտա Բարբարայի Կալիֆոռնիայի համալսարանի փոխտնօրերը (1997-2012 թվականներ) և պրոֆեսորներից մեկը։ ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիայի (1986 թվական)[22] և Ամերիկյան փիլիսոփայական հասարակության (2007 թվական) անդամներից։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է հրեաների ընտանքիում։ Հոր՝ քաղաքագետ Բերտրամ Մեր Գրոսի (1912-1997 թվականներ) նախնիները Ուկրաինայի հարավ-արևմուտքում գտնվող Անդրկարպատյան մարզից էին։ Իսկ ծնողները գաղթել էին Հունգարիայից, ապա Չեխոսլովակիայից։ Դեյվիդի մայրը՝ Նորա Ֆայնը, արտագաղթել էր ԱՄՆ խորհրդային Ուկրաինայից[23][24]։

Գրոսը սովորել է Իսրայելի Երուսաղեմի հրեական համալսարանում՝, որտեղ էլ նրան 1962 թվականին մագիստրոսի աստիճան են շնորհել։

1966 թվականին ֆիզիկայի դոկտորական աստիճան է ստացել Բերկլի քաղաքի Կալիֆոռնիայի համալսարանում։ Սովորել է նաև Հարվարդի համալսարանում։ 1969 թվականից սովորել է Փրինսթոնի համալսարանում, իսկ 1972-1997 թվականներին համալսարանի պրոֆոսորներից է եղել։

Այժմ Ֆրեդերիկ Գլյուկի անվան Սանտա Բարբարայի Կալիֆոռնիայի համալսարանի տեսական ֆիզիկայի բաժնի պրոֆեսորներից մեկն է։

1973 թվականին, իր առաջին ասպիրանտ Ֆրենկ Վիլչեկի հետ հայտնաբերել է ասիմպտոմատիկ ազատությունը, որի համաձայն, քվարկների միջև ուժեղ փոխազդեցությունը թուլանում է հեռավորությունը նվազեցնելու հետևանքով։ Սրանից բացի, Գրոսը, Ջեֆրի Հարվիի, Էմիլ Մարտինեկի և Ռայան Ռոմի հետ («Փրինսթոնի լարային քառյակ»), մի շարք բացահայտումներ և հայտնագործություններ է կատարել։

1968 թվականին Հանսենն ամուսնացել է Բոնի Վոկի հետ, որը կրոնական կաթոլիկ ընտանիքի աղջիկ էր, և անցել է կաթոլիկության։ Հետագայում նա միացել է Օփուս Դեի կաթոլիկ կազմակերպությանը։

Ուսումն ավարտելուց հետո Ռոբերտը որոշ ժամանակ աշխատել է հաշվապահական ընկերությունում, իսկ 1972 թվականին ծառայության է անցել Չիկագոյի ոստիկանությունում, որտեղ աշխատել է որպես ներքին անվտանգության բաժնի քննիչ։ 1976 թվականի հունվարին Հանսենն աշխատանքի է անցել ՀԴԲ-ում, այնուհետև 1978 թվականին տեղափոխվել է Նյու Յորքի ՀԴԲ գրասենյակ և քրեական հետաքննությունների բաժնում զբաղվել հաշվապահությամբ, իսկ հաջորդ տարվանից ծառայել է հակահետախուզական ստորաբաժանումում։

1981 թվականին Հանսենը տեղափոխվել է Վաշինգտոն, ՀԴԲ բյուջետային բաժին, իսկ 1983 թվականին անցել է ԽՍՀՄ վերլուծական բաժին։ Ըստ մեղադրանքի տեղեկությունների՝ Հանսենը ԽՍՀՄ-ում սկսել է աշխատել 1985 թվականին (նոյեմբերին՝ Գորդիևսկու պնդմամբ[25])։ Հանսենը ԽՍՀՄ-ին տեղեկություններ է փոխանցել ամերիկյան Էլեկտրոնային հետախուզության, խորհրդային դեսպանատան նոր շենքի տակ ՀԴԲ-ի կողմից բացված թունելի և ՊԱԿ-ի մի քանի աշխատակիցների անունները, որոնք ամերիկացիների համար աշխատել են որպես երկակի գործակալներ։ 1991 թվականին ԽՍՀՄ փլուզման պատճառով Հանսենն ընդհատել է կապերը խորհրդային հետախուզության հետ։

Պարգևներ և մրցանակներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Սակուրայի մրցանակ, ամերիկյան ֆիզիկական հասարակություն (1986 թվական)
  • Մակարթուրի կրթաթոշակ (1987 թվական)[26]
  • Դիրակ մեդալ (1988 թվական)
  • Վեյցմանի հիշատակի դասախոսություններ (1994 թվական)
  • Հարվիի մրցանակ (2000 թվական)
  • Օսկար Կլեյնի մեդալ (2000 թվական)
  • Մրցանակ բարձր էներգետիկ ֆիզիկայի բնագավառում (2003 թվական)
  • Գրանդ-մեդալ Ֆրանսիայի գիտությունների ազգային ակադեմիայի կողմից (2004 թվական)
  • Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ (2004 թվական)
  • Սան Կառլոս Բորոմերոյի մրցանակ Սան Կառլոս Բորոմերոյի անվան Ֆիլիպինների համալսարանի կողմից (2008 թվական)
  • Գիտությունների պատվավոր դոկտոր Կամբոջայի համալսարանի կողմից (2010 թվական)
  • Ռիչարդ Ե․ Պրանգի մրցանակ, Մերիլենդի համալսարան (2013 թվական)
  • Պատո մեդալ Միջուկային հետազոտությունների միացյալ ինստիտուտի կողմից, Ռուսաստան (2016 թվական)

Տես նաև

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Leidse Hoogleraren (նիդերլ.)
  3. ↑ 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #1052439292 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  5. ↑ 5,0 5,1 Notable Names Database — 2002.
  6. ↑ Identifiants et Référentiels (ֆր.) — ABES, 2011.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 Mathematics Genealogy Project — 1997.
  8. ↑ The Nobel Prize in Physics 2004 — Nobel Foundation.
  9. ↑ Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.
  10. ↑ https://www.ictp.it/prize/dirac-medal
  11. ↑ David Gross — John D. and Catherine T. MacArthur Foundation.
  12. ↑ https://harveypz.net.technion.ac.il/harvey-prize-laureates/
  13. ↑ Previous Oskar Klein Memorial Lectures — Stockholm University.
  14. ↑ https://eps-hepp.web.cern.ch/hepp-prize-awards.php
  15. ↑ https://www.nobelprize.org/prizes/physics/2004/gross/biographical/
  16. ↑ J. J. Sakurai Prize for Theoretical Particle Physics — APS.
  17. ↑ https://www.aps.org/programs/honors/prizes/sakurai.cfm
  18. ↑ http://www.moe.gov.cn/s78/A22/xwb_left/moe_829/201802/t20180228_328136.html (չին.) — 中华人民共和国教育部.
  19. ↑ Journal officiel de la République française, Journal officiel de la République française. Document administratif (ֆր.) — 1868. — ISSN 0242-6773
  20. ↑ В публикациях на русском языке, в которых упоминается американский физик, чаще используется имя Дэвид
  21. ↑ Гросс // Григорьев — Динамика. — М. : Большая российская энциклопедия, 2007. — С. 39. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—2017, т. 8). — ISBN 978-5-85270-338-5.
  22. ↑ us nas id
  23. ↑ Автобиография на сайте Нобелевского комитета
  24. ↑ Перепись населения США 1940 года
  25. ↑ Об Эдварде Ли Ховарде(չաշխատող հղում)
  26. ↑ David Gross, MacArthur Foundation

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դեյվիդ Գրոս» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Դեյվիդ_Գրոս&oldid=10029063» էջից
pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy