Սերբիայի գիտությունների և արվեստի ակադեմիայի նախագահների ցուցակ
Սերբիայի գիտությունների և արվեստի ակադեմիա, Սերբիայի բարձրագույն գիտակրթական հաստատություն։ Հիմնադրվել է 1886 թվականի նոյեմբերի 1-ին ՝ որպես Սերբիայի գիտությունների թագավորական ակադեմիա։ Սերբացի բժիշկ եւ բուսաբան Իոսիֆ Պանչիչը 1887 թվականին նշանակվեց Ակադեմիայի առաջին նախագահ։ Նա, ինչպես նաև Ակադեմիայի առաջին անդամները, ընտրվեց արքա Միլան Օբրենովիչի կողմից ՝ Համագումարի (Խորհրդարանի) կողմից հաստատված օրենքի համաձայն[1]. Ակադեմիայի Նախագահը, համաձայն «Գիտությունների և արվեստի ակադեմիայի մասին» օրենքի 24-րդ հոդվածի, ընտրվում է նրա ժողովի կողմից։ Քվեարկությունը գաղտնի է. Հաղթող է ճանաչվում այն թեկնածուն, ով ունի ձայների առնվազն 50% -ը։ Եթե երկու շաբաթ անց հաղթող չլինի, ապա քվեարկվում է երկրորդ քվեարկությունը։ Ներկայումս Ակադեմիայի Նախագահը նյարդաբան Վլադիմիր Կոստիչն է, ով այս պաշտոնում է 2015 թվականից։ Ակադեմիայի Նախագահը նրա ներկայացուցիչն է և գործում է նրա անունից։ Նա գումարում է Վեհաժողովի, Նախագահության և Գործադիր կոմիտեի նիստերը, վերահսկում է նրանց գործունեությունը և կատարում է նաև մի շարք այլ գործառույթներ[2]։
Սերբիայի գիտությունների և մշակույթի ակադեմիայի նախագահներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]| № | Նկար | Անուն | Տարիներ | Պաշտոնավարման տարիներ | Մասնագիտություն և գիտական գործունեություն | Пр. |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 
|
Իոսիֆ Պանչիչ սերբ.՝ Јосиф Панчић |
1814—1888 | 1887—1888 | Բժիշկ, բուսաբան, սերբական թագավորական ակադեմիայի առաջին նախագահ։ Նա հայտնաբերել է նոր տեսակի փշատերև, որը կոչվում է Պանչիչի եղևնի կամ Սերբական եղևնի (սերբ.՝ Панчићева оморика)։ | [3][4][5] |
| 2 | 
|
Չեդոմիլ Մյատովիչ սերբ.՝ Чедомиљ Мијатовић |
1842—1932 | 1888—1889 | Տնտեսագետ, պատմաբան, դիվանագետ։ Սերբիայի պատմության վերաբերյալ բազմաթիվ աշխատությունների հեղինակ։ Մեծ Բրիտանիայում ծառայել է որպես սերբական մշակույթը զարգացնող անհատ և քաղաքական գործիչ։ | [5][6][7] |
| 3 | 
|
Դիմիտրիե Նեշիչ սերբ.՝ Димитрије Нешић |
1836—1904 | 1892—1895 | Մաթեմատիկոս։ Դասավանդել է էվկլիդյան և վերլուծական երկրաչափություն, եռանկյունաչափություն, հանրահաշիվ, դիֆերենցիալ և ինտեգրալ հաշիվ։ Մաթեմատիկայի մի քանի դասագրքերի հեղինակ է։ | [5][8] |
| 4 | 
|
Միլան Միլիչևիչ սերբ.՝ Милан Милићевић |
1831—1908 | 1896—1899 | Գրող, ազգագրագետ, պատմաբան, աշխարհագետ։ Սերբիայի պատմության և ազգագրության վերաբերյալ բազմաթիվ աշխատությունների հեղինակ է։ | [5][9] |
| 5 | 
|
Յովան Ռիստիչ սերբ.՝ Јован Ристић |
1831—1899 | 1899 | Քաղաքական գործիչ, դիվանագետ, պատմաբան։ Սերբիայի պատմության վերաբերյալ մի շարք աշխատությունների հեղինակ է։ | [5][9] |
| 6 | 
|
Սիմա Լոզանիչ սերբ.՝ Сима Лозанић |
1847—1935 | 1899—1900 1903—1906 |
Քիմիկոս, մի շարք աշխատությունների հեղինակ | [5][9] |
| 7 | 
|
Յովան Միշկովիչ|sr|Јован Мишковић}} սերբ.՝ Јован Мишковић |
1844—1908 | 1900—1903 | Զինվորական։ Եղել է սերբական բանակի գլխավոր շտաբի պետ։ Պատմության և աշխարհագրության վերաբերյալ մի շարք աշխատությունների հեղինակ է։ | [5][9] |
| 8 | 
|
Ստոյան Նովիկովիչ սերբ.՝ Стојан Новаковић |
1842—1915 | 1906—1915 | Քաղաքական գործիչ, գրող, դիվանագետ, բանասեր, պատմաբան։ 1865 թվականին եղել է գիմնազիայի պրոֆեսոր և ընտրվել Սերբիայի գիտական ընկերության անդամ։ Նա Բարձրագույն դպրոցի պրոֆեսոր էր, որը հետագայում վերափոխվեց Բելգրադի համալսարանի։ | [5][10] |
| 9 | 
|
Յովան Ժույովիչ սերբ.՝ Јован Жујовић |
1856—1936 | 1915—1921 | Երկրաբան։ Նա զբաղվում էր Սերբիայի երկրաբանության, հնէաբանության հետազոտություններով։ 1880-1900 թվականներին պատրաստել է Սերբիայի առաջին երկրաբանական քարտեզը։ Սերբական երկրաբանության մի շարք դասագրքերի հեղինակ է։ | [5][11] |
| 10 | 
|
Յովան Ցվիյիչ սերբ.՝ Јован Цвијић |
1865—1927 | 1921—1927 | Սերբ աշխարհագրագետ, ազգագրագետ և երկրաբան, Սերբիայի թագավորական ակադեմիայի նախագահ և Բելգրադի համալսարանի ռեկտոր։ Համարվում է Բալգանագիտության՝ որպես գիտական ուղղության հիմնադիր։ | [5][12] |
| 11 | 
|
Սլոբոդան Յովանովիչ սերբ.՝ Слободан Јовановић |
1869—1958 | 1928—1931 | Քաղաքական գործիչ, պատմաբան, իրավաբան։ Սերբիայում և այլ երկրներում կառավարության և իրավունքի պատմության վերաբերյալ բազմաթիվ աշխատությունների հեղինակ։ Ավելի քան 40 տարի նա եղել է Բելգրադի համալսարանի ռեկտոր։ | [5][13] |
| 12 | 
|
Բոգդան Գավրիլովիչ|srr|Богдан Гавриловић}} սերբ.՝ Богдан Гавриловић |
1864—1947 | 1931—1937 | Մաթեմատիկոս։ Նա 20-րդ դարի մաթեմատիկոսներից էր, Սերբիայում ժամանակակից մաթեմատիկայի ներդրողներից մեկը։ | [5][14] |
| 13 | 
|
Ալեքսանդր Բելիչ սերբ.՝ Александар Белић |
1876—1960 | 1937—1960 | Փիլիսոփա։ 1913 թվականին Լյուբոմիր Ստոյանովիչի հետ հիմնադրել է «Կուժնոսլովենսկի բանասեր» հանդեսը, որի խմբագիրն էր 1913-1960 թվականներին։ Լեզվաբանության վերաբերյալ մի շարք աշխատությունների հեղինակ է։ | [5][15] |
| 14 | Պատկեր:Ilija Đuričić.jpg | Իլյա Ջուրիչիչ սերբ.՝ Илија Ђуричић |
1898—1965 | 1960—1965 | Անասնաբույժ, անասնաբուժության ոլորտում մի շարք աշխատանքների հեղինակ։ | [5] |
| 15 | 
|
Վելիբոր Գլիգորիչ սերբ.՝ Велибор Глигорић |
1899—1977 | 1965—1971 | Գրող, գրականագետ։ Հեղինակ է մի շարք աշխատությունների։ Դասավանդել է Բելգրադի համալսարանի փիլիսոփայության ֆակուլտետում։ | [5] |
| 16 | 
|
Պավլե Սավիչ սերբ.՝ Павле Савић |
1909—1994 | 1971—1981 | Ֆիզիկոս, քիմիկոս։ Իրականացրել է հետազոտություններ միջուկային ֆիզիկայի, միջուկային քիմիայի, ցածր ջերմաստիճանի ֆիզիկայի և բարձր ճնշման ֆիզիկայի բնագավառներում։ | [5][16][17] |
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Գորդանա Ռադոյչիչ-Կոստիչ. «Սերբիայի թագավորական ակադեմիա (1886-1890)» (սերբերեն). Կայքը Սերբիայի գիտությունների ակադեմիայի եւ արվեստի. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.
- ↑ «Սրպսկեի գիտության ակադեմիայի կանոնադրություն» (PDF) (սերբերեն). Սերբիայի գիտությունների և արվեստի ակադեմիայի կայք. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.
- ↑ «Јосиф Панчић» (սերբերեն). Сайт Сербской академии наук и искусств. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 12-ին.(չաշխատող հղում)
- ↑ «Biografija najvećeg prirodnjaka 19. veka» (սերբերեն). National Geographic Srbija. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 12-ին.
- ↑ 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 5,10 5,11 5,12 5,13 5,14 5,15 Slobodan Bubnjević. «Novi predsednik i novi akademici» (սերբերեն). Журнал «Vreme». Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.
- ↑ Соња Ћирић. «Ко је био Чедомиљ Мијатовић?» (սերբերեն). «Политика». Վերցված է 2019 թ․ մարտի 12-ին.
- ↑ «Чедомиљ Мијатовић» (սերբերեն). Сайт Сербской академии наук и искусств. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 12-ին.
- ↑ «Dimitrije Nešić» (անգլերեն). Сайт Сербской академии наук и искусств. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 12-ին.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 Гордана Радојчић-Костић. «Српска краљевска академија (1896-1900)» (սերբերեն). Сайт Сербской академии наук и искусств. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.
- ↑ Гордана Радојчић-Костић. «Српска краљевска академија (1906-1910)» (սերբերեն). Сайт Сербской академии наук и искусств. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.
- ↑ Гордана Радојчић-Костић. «Српска краљевска академија (1911-1915)» (սերբերեն). Сайт Сербской академии наук и искусств. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.
- ↑ Гордана Радојчић-Костић. «Српска краљевска академија (1921-1925)» (սերբերեն). Сайт Сербской академии наук и искусств. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.
- ↑ Гордана Радојчић-Костић. «Српска краљевска академија (1926-1930)» (սերբերեն). Сайт Сербской академии наук и искусств. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.
- ↑ Гордана Радојчић-Костић. «Српска краљевска академија (1931-1935)» (սերբերեն). Сайт Сербской академии наук и искусств. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.
- ↑ Гордана Радојчић-Костић. «Српска краљевска академија (1936-1940)» (սերբերեն). Сайт Сербской академии наук и искусств. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.
- ↑ Slobodan Bubnjević (11 ноября 2010). «Pavle Savić» (սերբերեն). Журнал «Време». Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.
- ↑ «Великани науке: Павле Савић» (սերբերեն). РТС. 9 ноября 2010. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 19-ին.