Ultrabioleta
Ti ultrabioleta ket isu ti elektromagnetiko a radiasion nga addaan iti kaatiddog ti allon nga ab-ababa ngem ti makitkita a lawag, ngem at-atiddog ngem dagiti rayo-ekis, a daytoy ket isu ti sakup a baetan ti 400 nm ken 10 nm, a maipada kadagiti enerhia ti poton manipud iti 3 eV aginggana ti 124 eV. Daytoy ket nanaganan ti kastoy gapu ta ti espektro ket aglaon kadagiti elektromagnetiko nga allon nga addaan kadagiti prekuensia a nangatngato ngem dagiti mailasin ti tattao a kas ti maris a bioleta. Dagitoy a prekuensia ket saan a makita ti tattao, ngem ti makunkuna nga asideg ti ultrabioleta ket makitkita kadagiti adu nga insekto ken dagiti billit.
Ti ultrabioleta a lawag ket mabirukan iti lawag ti init ken maiparuar babaen dagiti elektriko nga arko ken dagiti espesialisado a lawag a kas dagiti lampara a merkurio ken dagiti nangisit a lawag. Daytoy ket mabalin a gapuanan kadagiti kimiko a reaksion, ket gapuanan ti panagsilnag dagiti adu a sustansia wenno pluoresensia. Ti dakkel a pannakaibagi ti ultrabioleta, a mairaman dagiti amin a pakaabutan ti rabaw ti Daga, ket maidasig a kas di ionisado a radiasion. Dagiti nangatngato nga enerhia ti espektro ti ultrabioleta manipud kadagiti kaatiddog ti allon iti agarup a 10 nm aginggana ti 120 nm ('nakaro' nga ultrabioleat)ket dagiti ionisado, ngem gapu ti daytoy a pataud, dagitoy a kaatiddog ti allon ket masagepsep babaen ti nitroheno ken napigpigsa pay a sagepsepen babaen ti dioksiheno, ken isu nga adda daytoy ti ababa unay a kaatiddog ti dalan babaen ti angin.[1] Nupay kasta, ti intero nga espektro ti ultrabioleta a radiasion ket adda met dagiti biolohiko a langa ti ionisado a radiasion, ken ad-adu pay a makadadael kadagiti adu a molekula kadagiti biolohiko a sistema ngem ti naibilangan babaen dagiti simple a pataud ti panagpapudot (kas pagarigan ti pannakabilag ti init). Dagitoy a tagikua a naala manipud iti ultrabioleta a bileg ti poton a mangbaliw kadagiti kimiko a piansa kadagiti molekula, urayno awan ti makaanay nga enerhia a mang-ionisado kadagiti atomo.
Dagiti nagibasaran
[urnosen | urnosen ti taudan]Dagiti akinruar a silpo
[urnosen | urnosen ti taudan]
Dagiti midia a mainaig iti Ultrabioleta a lawag iti Wikimedia Commons