ოქროს ციებ-ცხელება
ოქროს ციებ-ცხელება (ინგლ. gold rush) — ოქროს არაორგანიზებული მასობრივი მოპოვება ახლად აღმოჩენილ საბადოებში, რომელიც ხასიათდება მაძიებელთა სტიქიური შემოდინებით და მტაცებლური მოპოვების მეთოდებით.[1]
ოქროს ახალი საბადოები შლიხის მეთოდით ოქროს მოპოვების შესაძლებლობით იზიდავს უამრავ ხალხს, რომლებიც შემოდიან რეგიონში, ქმნიან მაძიებელთა ბანაკებს. ეს შემოდინება ასტიმულირებს რეგიონის ეკონომიკის განვითარებას, ვინაიდან მიმდინარე მოვლენები აიძულებს მას უპასუხოს სურსათის, საქონლის, საცხოვრებლისა და აღჭურვილობის საჭიროებებს. თუმცა, შედარებით მარტივი ოქროს მოპოვება წყდება რამდენიმე წლის შემდეგ, რაც ადგილს უთმობს მექანიზებულ მეთოდებს, რომლებიც ხელმისაწვდომია მხოლოდ კომპანიებისთვის. ოქროს ციებ-ცხელების შედეგად წარმოქმნილი დასახლებები ხშირად მოჩვენებათა ქალაქებად იქცევა.
ოქროს ციებ-ცხელება მე-19 საუკუნის შუა ხანებში დაიწყო და დღემდე გრძელდება მსოფლიოს სხვადასხვა კუთხეში. ძირითადი პერიოდებია კალიფორნიის (1849), ავსტრალიის (1851), სამხრეთ აფრიკის (1886), კლონდაიკის (1896) და ალასკის (1898) ოქროს ციებ-ცხელები.
ძირითადი სტადიები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ტიპიური ოქროს ციებ-ცხელების სცენარი შედგება რამდენიმე ეტაპისგან:
- ოქროს აღმოჩენა. ჩვეულებრივ, ოქროს ციებ-ცხელების დასაწყებად საკმარისი არ არის მხოლოდ ოქროს საბადოს პოვნა; ასევე აუცილებელია ისეთი პირობები, როგორიცაა ამ ძვირფასი ლითონის დიდი რაოდენობა და შედარებით მარტივი მოპოვების მეთოდები, რომლებიც არ საჭიროებს დიდ სპეციალურ აღჭურვილობას. კერძოდ, იუკონის ტერიტორიაზე ოქრო აღმოაჩინეს ოქროს ციებ-ცხელების დაწყებამდე დიდი ხნით ადრე, მაგრამ მან ყურადღება არ მიიპყრო. მხოლოდ 1880-იან წლებში დაიწყეს მაძიებლების ჩამოსვლა ამ მხარეში, მაგრამ ამან ვერ მიაღწია ოქროს ციებ-ცხელების მასშტაბებს,[2] რომელიც დაიწყო მხოლოდ მას შემდეგ, რაც ჯორჯ კარმაკმა, ჯიმ სკუკუმმა და ჩარლი დოუსონმა შეავსეს ვინჩესტერის ჩანთა ოქროთი რამდენიმე საათში.[3] კაროლინის ციებ-ცხელება დაიწყო პირველი ოქროს აღმოჩენიდან რამდენიმე წლის შემდეგ. გარდა ამისა, 17 ფუნტი (7,7 კგ) ნაგლეჯი, რომელიც მოზარდმა, ფერმერის ვაჟმა, კონრად რიდმა იპოვა ნაკადულში, რომელიც მიედინებოდა მათი ოჯახის სახლის მახლობლად, კაბარუსის ოლქში, ფერმაში რამდენიმე წლის განმავლობაში იყენებდნენ საყრდენად ბეღელის კარისთვის, რადგან მისმა მფლობელებმა არ იცოდნენ აღმოჩენის ნამდვილი ღირებულება.[4].
- ოქროს მაძიებლების დასახლებები. ოქროს აღმოჩენების ამბები საზოგადოების ყურადღებას იპყრობს. მსოფლიოს სხვადასხვა კუთხიდან მაძიებლები ქმნიან კარვების ქალაქებს, რომლებიც დროთა განმავლობაში დასახლებულ ადგილებად იქცევა. პარალელურად ვითარდება რეგიონის ინფრასტრუქტურა: შენდება გზები, მათ შორის რკინიგზა და მაღაზიები. ტერმინი "ოქროს ციება" ძირითადად დაკავშირებულია ჩრდილოეთ ამერიკასთან, სადაც სატრანსპორტო შესაძლებლობები საშუალებას აძლევდა მაძიებლებს გადასულიყვნენ ერთი რეგიონიდან მეორეში, როგორც კი ახალი საბადოს შესახებ ინფორმაცია გამოჩნდებოდა.
- შლიხის მეთოდი.
- მოპოვების მექანიზაცია.
- მაძიებელთა გადინება
რესურსები ინტერნეტში
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ Л. П. Кураков, В. Л. Кураков, А. Л. Кураков. Золотая лихорадка // Экономика и право: словарь-справочник. М.: Вуз и школа. 2004.
- ↑ Ken Spotswood. Before the Klondike Gold Rush. The Klondike Weekly. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-01-27. ციტირების თარიღი: 2010-03-25.
- ↑ Pierre Berton (2001). Klondike: The Last Great Gold Rush, 1896-1899. Random House of Canada, გვ. 43. ISBN 0-385-65844-3.
- ↑ Antebellum Gold Mining (1820-1860). North Carolina History Project. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-07-09. ციტირების თარიღი: 2010-12-20.