Romaya kevnare

Romaya Kevin di cîhanê de

Peykerê kevnare Çemê Tiber, çemê Romayê ya, û peykerê gur û Romûlûsê û Remûsê (Muzeya Louvre)

Komara Romê û Împeratoriya Romê navbera salên 510 b.z. û 480 p.z.

Romaya kevnare bajarwarî anko şaristaniyetek bû ko li derdora sedsala 9ê berî zayînê wekî civakeka cotkar li Nîvgirava Îtalyayê hat damezirandin û li dawiyê bû împeratorîyek ko tevaya herêmên Deryaya Navîn vegirtin. Di sedsala 12ê di jiyana xwe da, Rom ji keyaniyekê bû komareka ko bingehê wê li ser hîmê olîgarşiyê û demokrasiyê hatibû danan û paştir jî bû împeratoriyeka otokratîk anko yeksalarane. Wê hemî Ewropaya Rojava û piraniya deverên derdora Deryaya Navîn bi dagîrkirin û navxwehelandinê anko asîmîlasiyonê vegirtin.

Di sedsala 5ê împeratorî ber bi herifyanê çû. Aliyên rojavayî yên împeratoriyê, bi herêmên mîna Hispania, Galya û Îtalyayê jê cida bûn û li sedsala 5ê keyatiyên xweser pêkanîn. Navê aliyê rojhilatî yê împeratoriyê ko navenda wê Konstantînopolîs bû ji sala 476ê û şûnda bû Împeratoriya Bîzansê. Ev sal, sala kevneşopî ya herifyana Împeratoriya Romê û destpêka Serê Çaxên Navîn e ko bi Çaxên Tarî dihêt niyasîn.

Bajarwariya Roma Kevin bi awayekê edetî digel Yewnanistana kevnare bi hevra wekî Kevnariya Klasîk dihên niyasîn. Yewnana Kevin hêvênê hebûna ferhengî ya Roma Kevin bû. Roma Kevin di dîroka Ewropaya Rojava da dewrekê gelek mezin lîstiye û bingehê huner, şer, qanûn, wêje, teknolojî û nijargerî anko arşîtektê li wêderê hat danîn. Dîroka wê împeratoriyê hêşta jî bandora xw li ser cîhanê heye.

Serdema Arxaik û Serdema Klasîk

Etrûskî

 Gotara bingehîn: Etrûsk

Keyaniya Romê: 753–509

 Gotara bingehîn: Keyaniya Romê

Serdema helenîstî

 Agahiyên bêhtir: Serdema helenîstî

Komara li 44 b.z. (Mirina Iulius Caesarê)

Komara Romê: 509–27

 Gotara bingehîn: Komara Romê

Serdema Romê Keyserane

Kolan Romê li Herculaneum, Campania (Ercolano, Îtalya)

Pont du Gard, nêzîkê Nemausus, Gallia Transalpina (Nîmesê, Fransa)

 Gotara bingehîn: Serdema Romê Keyserane

Împeratoriya li 150an

Împeratoriya Romê: 27–286

 Gotara bingehîn: Împeratoriya Romê

Serdema Antîk Dereng

 Agahiyên bêhtir: Antîk Dereng

Împeratoriya Romê: 286–641

 Gotara bingehîn: Împeratoriya Romê ya Rojhilat

Împeratoriya Romê ya Rojava: 286–476

 Gotara bingehîn: Împeratoriya Romê ya Rojava

Serdema navîn

 Gotara bingehîn: Împeratoriya Bîzansê

 Agahiyên bêhtir: Serdema navîn

Împeratoriya li 1025an

Serdema Bîzansê Navîn: 641–1204

 Agahiyên bêhtir: Serdema Bîzansê Navîn

Împeratoriya li 1435an

Serdema Bîzansê Dereng: 1204–1453

 Agahiyên bêhtir: Serdema Bîzansê Dereng