zimrûd
Bilêvkirin
[biguhêre]Navdêr
[biguhêre]| Zayenda nêr a binavkirî | ||
|---|---|---|
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
| Navkî | zimrûd | zimrûd |
| Îzafe | zimrûdê | zimrûdên |
| Çemandî | zimrûdî | zimrûdan |
| Nîşandera çemandî | wî zimrûdî | wan zimrûdan |
| Bangkirin | zimrûdo | zimrûdino |
| Zayenda nêr a nebinavkirî | ||
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
| Navkî | zimrûdek | zimrûdin |
| Îzafe | zimrûdekî | zimrûdine |
| Çemandî | zimrûdekî | zimrûdinan |
zimrûd nêr
- Hin cûnên kevirên kesk û gelek bihagiran û hêja ne
- Yaqût û zumirrdêd kanî.
Rêhtin tebeqêd wî nisarî. — (Ehmedê Xanî, Mem û Zîn, ~1692)
- Yaqût û zumirrdêd kanî.
Herwiha
[biguhêre]Jê
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]Hevreha زمرد (zumurrud) ya farisî û erebî, zümrüt ya tirkî, изумруд (izumrûd) ya rusî, Smaragd ya almanî û gelek zimanên din yên ewropî, hemû ji yûnaniya kevn σμάραγδος (smáragdos) (smaragdos) ku ew bi xwe jî ji rehê b-r-q- (geş bûn, geş kirin) yê zimanên samî ye: bi erebî برق (berq), îbranî ברקת (berikit: zimrûd), akadî barruktu. Heman reh serekaniya berq, birq, biriqandin û biriqîn yên kurdî ye. Emerald (zimrûd) ya îngilîzî û émeraude (zimrûd) ya fransî bi rêya latîniya gelêrî *esmeralda / *esmeraldus ji eynî rehî ne.
Werger
[biguhêre]- Afrîkansî: smarag → af
- Aghulî: зумруд
- Almanî: Smaragd → de n
- Aragonî: esmeralda m
- Astûrî: esmeralda → ast m
- Avarî: зумруд (zumrud)
- Azerî: zümrüd → az
- Balînî: ᬚᬫ᭄ᬭᬸᬤ᭄ (jamrud), ᬚᬫ᭄ᬭᬸᬢ᭄ (jamrut)
- Başkîrî: зөбәржәт (zöbäržät)
- Belarusî: ізумру́д n (izumrúd), смара́гд n (smaráhd)
- Bengalî: পান্না → bn (panna), জমরুদ (jômrud)
- Bulgarî: изумру́д → bg n (izumrúd)
- Burmayî: မြ → my (mra.)
- Çekî: smaragd → cs n
- Çerokî: ᎡᎻᎳ (emila)
- Çînî:
- Danmarkî: smaragd → da
- Dargwayî: зумруд (zumrud)
- Endonezyayî: zamrud → id
- Erebî: زُمُرُّد → ar n (zumurrud)
- Erebiya misrî: زمرد n (zumurrud)
- Ermenî: զմրուխտ → hy (zmruxt)
- Esperantoyî: smeraldo → eo
- Estonî: smaragd
- Farisî: زمرد → fa (zomorrod)
- Fînî: smaragdi → fi
- Fransî: émeraude → fr m
- Friyolî: smeralt n, smerald n
- Gagawzî: zümrüt
- Galîsî: esmeralda m
- Gurcî: ზურმუხტი (zurmuxṭi)
- Hindî: पन्ना → hi n (pannā), मरकत → hi n (markat), जमुर्रद → hi n (jamurrad), हरिन्मणि → hi m (harinmaṇi), हरिताश्म → hi n (haritāśma)
- Holendî: smaragd → nl n
- Îbranî: אִזְמַרְגָּד → he (izmargád), בָּרֶקֶת → he (baréqet)
- Îngilîziya navîn: emeraude
- Îngilîzî: emerald → en
- Înterlîngua: esmeraldo → ia
- Îrlendî: smaragaid m
- Îtalî: smeraldo → it n
- Îzlendî: smaragður → is n
- Japonî: エメラルド → ja (emerarudo), 翠玉 → ja (すいぎょく, suigyoku), 緑玉 → ja (りょくぎょく, ryokugyoku)
- Javayî: ꦩꦂꦏꦠ, ꦩꦫꦏꦠ, ꦗꦼꦩꦿꦸꦠ꧀
- Kalmîkî: марһад (marhad)
- Karakalpakî: zu‘mret
- Kaşûbî: szmaragd n
- Katalanî: maragda → ca m, esmaragda → ca m
- Kirgizî: зумурут → ky (zumurut), зымырыт → ky (zımırıt)
- Koreyî: 에메랄드 → ko (emeraldeu)
- Kumikî: зумрут (zumrut)
- Lakî: зумруд (zumrud)
- Latînî: smaragdus → la n
- Latviyayî: smaragds → lv n
- Lawsî: ມະຣະກົດ (ma ra kot), ມະລະກົດ (ma la kot), ມໍຣະກົດ (mǭ ra kot)
- Lezgînî: зумруд (zumrud)
- Lîgûrî: smeràldo n
- Lîtwanî: smarãgdas n
- Lombardî: smerald n
- Makedonî: смара́гд n (smarágd)
- Malayalamî: മരതകം → ml (maratakaṃ)
- Malezî: zamrud, jumantan
- Maorî: emerara → mi
- Mecarî: smaragd → hu
- Mongolî: маргад → mn (margad)
- Nahwatlî: quetzaliztli, chalchihuitl → nah
- Nogayî: зуьбаржат (zübarjat)
- Oksîtanî: esmeralda m
- Oygurî: زۇمرەت (zumret)
- Ozbekî: zumrad → uz
- Piedmontîsî: smerald n
- Polonî: szmaragd → pl n
- Portugalî: esmeralda → pt m
- Qazaxî: зүмірет → kk (zümıret)
- Romagnolî: șmerêld n
- Romani:
- Romaniya vlaks: šmarago n
- Romancî: smaragd n
- Romanyayî: smarald → ro nt, smarand → ro nt, smaragd → ro nt
- Rusî: изумру́д → ru n (izumrúd), смара́гд → ru n (smarágd)
- Rutulî: зымрытӏ
- Sanskrîtî: मरकत → sa nt (marakata), हरिन्मणि → sa m (harinmaṇi)
- Sicîlî: smaraudu n, smirardu n
- Slovakî: smaragd n
- Slovenî: smarágd → sl n
- Sorbî:
- Spanî: esmeralda → es m
- Swahîlî: zumaridi
- Swêdî: smaragd → sv g
- Tacikî: зумуррад → tg (zumurrad)
- Tagalogî: esmeralda
- Tayî: มรกต → th
- Telûgûyî: మరకతము → te (marakatamu), పచ్చ → te (pacca)
- Teteriya krîmî: zumrut
- Teterî: зөбәрҗәт → tt (zöbärcät)
- Tirkî: zümrüt → tr
- Tirkmenî: zümerret → tk
- Tîbetî: མར་གད (mar gad), མ་རྒད (ma rgad)
- Urdûyî: مرکت n (markat)
- Ûkraynî: смара́гд n (smaráhd), ізумру́д n (izumrúd)
- Venîsî: smeraldo → vec n
- Weylsî: emrallt n, gwyrddfaen n, gwerddem m
- Ximêrî: មរកត → km (mɔrəkɑt)
- Yidîşî: שמאָראַק n (shmorak), סמאַראַגד n (smaragd)
- Yûnanî: σμαράγδι → el nt (smarágdi)
- Kevn: σμάραγδος n (smáragdos)
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.