1807
1807 (MDCCCVII) waor e gewoen jaor wat begós op 'nen donderdag op de Gregoriaanse kalender.
Gebäörtenisse
[bewirk | brón bewèrke]
- 12 jannewarie - Bösjkroetramp in Leide. Naobiej 't Rapenburg vlug op Coppermaondig ein kroetsjeep de lóch in. D'r valle óngeveër 160 doaje en 2000 gewónje, en 218 hoeze waere verrinneweert.
- 7 fibberwarie - De Sjlaag van Eylau tösje de Russische en Franse legers.
- 13 april - De Wèt op 't besjtuur van de departemènte verdeilt Hollandj in ein departemènt Amstellandj en ein departemènt Maaslandj.
- 25 mei - Paus Pius VII verklaòrt Coletta Boillet heilig.
- 14 juni - In de Sjlaag biej Friedlandj versjleit ein Frans leger ónger Napoleon Bonaparte ein Russische troepemach ónger Levin August von Bennigsen. De Russe mótte zich euver de Lyma in veiligheid brènge, wobiej väöl mansluuj verdrènke.
- 25 juni - Vreje van Tilsit.
- 17 augustus - Mèt de Clermont maak ingenieur Robert Fulton eine toch van New York nao Albany. Nao deze gesjlaagde toch besjluut Fulton zien sjeep ('t eësjte broekbare sjtoamsjeep) commercieel te gaon exploitere.
- Op 2 september, 3 september en 4 september wirt de Deense hoofsjtad Kopenhage besjaote door de Èngelsje artillerie. Biej dit bómbardemènt valle 1.788 doaje en ein doezendtal zjwaorgewónje.
- 29 november – Napoleon zien leger trèk Lissabon bènne. 't Portugese Keuninklik Hoes vestig zich in Brazilië. Dit is ein keërpuntj in de gesjiedenis van dit landj.
- 11 november - In 't Verdraag van Fontainebleau kómme Napoleon Bonaparte en ziene broor Louis euverein dat Holland de sjtad Vlissinge zal euverdrage aan Frankriek en in ruul Oas-Frieslandj zal óntvange.
- zónger datum
- In Karlovy Vary (in 't Duutsj: Karlsbad) wirt Becherovka, ein beroemd likeurtje, oetgevónje. 't Zal waarsjienlik opgaon in 't Duutsje Unterberg zoadra deze Tsjechische likeur wirt geprivatiseerd.
- Humphry Davy zunjert door elektrolyse de elemènte kalium en natrium aaf. Later vundj hae de davylamp veur mienwirkesj en de baoglamp oet.
- De sjterrekundige Heinrich Wilhelm Olbers óntdèk ein van de groate planetoïde: Vesta (diamaeter 390 kilomaeter).
- Hannover wirt door Napoleon Bonaparte geannexeerd.
Gebore
[bewirk | brón bewèrke]
- 19 jannewarie - Robert E. Lee, Amerikaanse generaal van de Geconfedereerden (gesjtorve 1870)
- 3 fibberwarie - Jacoba Maria Majofski (Koosje Naret Koning), toneëlsjpeler (gesjtorve 1847)
- 4 juli - Giuseppe Garibaldi, Italiaanse vriejheidssjtriejer (gesjtorve 1882)
- 6 september - Abd al-Kader, Algerijnse vriejheidssjtriejer (gesjtorve 1883)
- 25 september - Alfred Vail, Amerikaanse oetvènjer (gesjtorve 1859)
- 14 november - Schelto van Heemstra, Nederlands politicus (gesjtorve 1864)
- datum ónbekènd
Gesjtorve
[bewirk | brón bewèrke]- 10 april - Anna Amalia van Brunswijk (67), Duutsje vorstin
- 4 mei - Napoleon Karel Bonaparte (4)
- 13 juli - Hendrik Benedictus Stuart, tweëde zoon van de Old Pretender, kardinaal en hertog van York
- 25 augustus - Edward Preble (46), commodore in de United States Navy
- 20 september - Honoré Langlé (~66), Monegaskische componist, meziektheoreticus en meziekpedagoog
