Raengerbaog
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
'ne Raengerbaog is 'ne baog van gekluuerdj leech dae óntsteit wen de zón taengen 'ne waterdroep sjientj en 't wit leech wuuertj den middels leechbraeking in 't volstenjig kluuerespectrum opgebraoke. 't Middelpuntj vanne raengerbaog steit rech taengeneuver de zón en daobie óngere horizon. De waornummer enne baog vörme samen 'ne dinkbiljige kegel mitte waornummer oppe puntj vanne kegel enne raengerbaog langs de baograndj van 't gróndjvlak vanne kegel. De baog haet binne de kegel 'nen halven toephook van zoeaget 42 graoje; de brèdje vanne kluuerebandj van roead toet violetpaars is zoeaget 2 graoje.
Van binne nao boete zeen de kluuere vanne raengebaog: roead , oranje , gael , greun , blaw , indigopaars en violetpaars .
De raengerbaog wuuertj veroearzaak dore leechbraeking van zónleech det door 'ne waterdroep sjientj. 't Leech brèk wen 't de waterdroep ingeit en nas wen 't de waterdroep verluuetj, juus wie bie e prisma. De versjillige kluuere in 't wit zónleech braeke mit versjillige heuk, det e spectrum oplieëvertj. d'n Hook worónger 't leech brèk is ónaafhenkelik vanne gruuedje vanne droeppel, meh waal aafhenkelik vanne braekingsindeks van dem. Zoea haet zieëwater 'ne gróttere braekingsindeks es zeutwater; daoveur haet 'ne raengerbaog baove zieëwater 'n klènder straol es 'ne raengerbaog door raengerwater. De raengerbaog is ouch zichbaar in 'n fontein of in 't water det oete tuinslang spötj.
Cultuur
[bewirk | brón bewèrke]Inne Biebel wuuertj gestèldj det de raengerbaog e teike van 'n belofte van God ane miensjheid is. Nao de zindvlood belaofdje God noeatj mieë zónne vlood te sjikke womit t'r de werreld kepót zów make. Mitte raengerbaog zów God dees belofte bevestige.
Inne vouksverhaole zaet me det ane begin en anen ènj vanne raengerbaog 'ne pot mit góld kan vinje. 't Begin en 't ènj vanne raengerbaog zeen aevel ónbereikbaar, doordet de raengerbaog mitwaeg mitte waornummer. Ane pot mit góld kan me dus noeatj kómme.
Plaetjes
[bewirk | brón bewèrke]-
De kegel vanne raengerbaog. -
'nen Dóbbele raengerbaog.
