दब्नियम

दब्नियम (Dubnium) छगू कृतिम रसायनिक तत्त्व ख। थुकिया चिं Db खः व अणु ल्या १०५ ख। दब्नियम अति रेडियोधर्मी जुइ: थ्व तत्त्वया स्थिरतम आइसोटोप, दब्नियम-268या लगभग १६ घण्टा तकया हाफ-लाइफ जुइ । तत्वया बारेय् विस्तारित मालेज्या थुकिया म्हो हाफलाइफया कारणं थाकु।

दब्नियम पृथ्वीय् प्राकृतिक रुपं मदु, तर कृत्रिम रुपं थुकियात तयार यायेछिं। सोभियत संघया न्युक्लियर रिसर्च (JINR) संलग्न संस्थानं १९६८य् थ्व तत्वयात न्हापांगु अन्वेषण याःगु/लुइकूगु खँ पिथन, थुकिया छुं समय धुंका अमेरिकाया लरेन्स बर्कली ल्याबरेटोरीं सन् १९७०स थ्व तत्व दयेकल। थ्व निगु हे पुचलं थ्व न्हूगु तत्वया निंतिं थःपिनिगु नां प्रस्ताव यात व औपचारिक स्वीकृति मदेक हे उमिसं थःथःगु नां छ्यलाच्वन।थ्व ताहाःइया विवाद अन्ततः १९९३स छगू आधिकारिक अनुसन्धानं क्वचाल। थ्व अनुसन्धान त्रान्सफर्मियम वर्किङ्ग ग्रुपं, इन्तरन्यासनल युनियन फर प्योर एन्द एप्लाइद केमिस्त्रि (IUPAC) व इन्तरन्यासनल युनियन फर प्योर एन्द एप्लाइद फिजिक्स (IUPEPA)या विज्ञत छ्यला यात। थ्व अनुसन्धानया लिच्वः कथं निगु हे पुचःयात थ्व तत्व लुइकूगु श्रेय बीगु निर्णय जुल। १९७२य् दुबना नगर(JINRया ज्याकुथि दूगु नगर)या नामं थ्व तत्वयात दब्नियम धकाः स्वीकृत जुल।

सैद्धान्तिक अनुसन्धानं दब्नियमयात ६दि झ्वःया पुचः५या छगू संक्रमण धातुया कथं स्थापित याःगु दु, थ्व धातुयात भ्यानाडियोम, निओबियम तथा त्यान्त्यालमया क्वय् तत्वमांय् तयातःगु दु। दब्नियमया आपाः गुण, दसु भ्यालेन्स इलेक्ट्रोन कन्फिगरेसन, प्रभावशाली +५ अक्सिदेसन अवस्था पुचः ५या मेमेगु तत्वत नाप ज्व। थुकिया छुं असमान गुण रिलेतिभिस्तिक प्रभावं मज्वःगु खनेदु। दब्नियमया सीमित रसायनिक अनुसन्धानं थ्व खँ पुष्टि याःगु दु।

स्वयादिसँ

• तत्त्वमां
• तत्त्व