Distikstoftrioxide

Distikstoftrioxide
Structuurformule en molecuulmodel
	Resonantiestructuren van distikstoftrioxide
	Molecuulmodel van distikstoftrioxide
Algemeen
Molecuulformule	N2O3
IUPAC-naam	distikstoftrioxide
Andere namen	salpeterig anhydride, stikstofsesquioxide
Molmassa	76,01 g/mol
SMILES	[O-][N+](=O)N=O
CAS-nummer	10544-73-7
EG-nummer	234-128-5
PubChem	61526
Wikidata	Q407833
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand	gasvormig
Kleur	blauw
Dichtheid	1,783 g/cm³
Smeltpunt	−100,7 °C
Kookpunt	(ontleedt) 3,5 °C
Goed oplosbaar in	water, di-ethylether
Geometrie en kristalstructuur
Dipoolmoment	2,122 D
Thermodynamische eigenschappen
ΔfHog	+91,20 kJ/mol
Sog, 1 bar	314,63 J/mol·K
Cop,m	65,3 J/mol·K
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal	Scheikunde

Distikstoftrioxide is een chemische verbinding met de molecuulformule N₂O₃. Dit diepblauw gekleurd gas^[1] is een van de binaire stikstofoxiden. De stof wordt gevormd door het mengen van equimolaire hoeveelheden (evenveel mol van beide verbindingen) stikstofmonoxide en stikstofdioxide en het mengsel vervolgens tot onder −21 °C te koelen:^[2]

{\ce {NO + NO2 <=> N2O3}}

Distikstoftrioxide is alleen isoleerbaar bij lage temperatuur, en alleen als vloeistof of vaste stof. Bij hogere temperaturen ligt het evenwicht aan de kant van de samenstellende gassen met K_diss = 193 kPa (25 °C).^[3]

Distikstoftrioxide kan ook worden gemaakt uit salpeterzuur en arseen(III)oxide:

{\ce {2HNO3 + As2O3 + 2H2O -> 2H3AsO4 + N2O3}}

Structuur en binding

Standaard stikstof-stikstofbindingen hebben de lengte zoals deze in hydrazine voorkomt: 145 pm. In N₂O₃ is de binding echter ongebruikelijk lang: 186 pm. Hiermee vertoont de verbinding overeenkomst met enkele andere stikstofoxides, zoals distikstoftetroxide (175 pm). Het N₂O₃ molecuul is vlak en heeft Cs-symmetrie. De in onderstaande figuren weergeven maten zijn gebaseerd op lagetemperatuur-microgolfspectroscopie van gasvormig N₂O₃:^[2]

N₂O₃ is de watervrije (anhydride-)vorm van het instabiele salpeterigzuur (HNO₂), wat ook ontstaat bij het oplossen van N₂O₃ in water. Op basis van het feit dat N₂O₃ een anhydridevorm is zou een andere structuur verwacht worden, namelijk O=N–O–N=O, maar dit isomeer wordt niet waargenomen. Als het salpeterigzuur niet snel na zijn vorming wordt gebruikt treedt een autoredoxreactie op naar salpeterzuur en stikstofmonoxide. Nitrieten worden soms bereid door N₂O₃ aan basische oplossingen toe te voegen.

Externe links

Bronnen, noten en/of referenties

↑ (en) Greenwood, Norman N.; Earnshaw, Alan (1997).
↑ ^a ^b (en) Greenwood, Norman N.; Earnshaw, Alan (1984).
↑ (en) Holleman, A. F.; Wiberg, E. (2001), Inorganic Chemistry, San Diego: Academic Press, ISBN 0-12-352651-5