Franz Marc

Franz Marc
	Franz Marc in 1910
Persoonsgegevens
Volledige naam	Franz Moritz Wilhelm Marc
Geboren	München, 8 februari 1880
Overleden	Braquis, 4 maart 1916
Geboorteland	Duitse Keizerrijk
Nationaliteit	Duitse
Beroep(en)	kunstschilder
Oriënterende gegevens
Stijl(en)	expressionisme
	RKD-profiel
Portaal	Kunst & Cultuur

Franz Moritz Wilhelm Marc (München, 8 februari 1880 – Braquis, 4 maart 1916) was een Duits expressionistisch kunstschilder.

Marc legde zich vooral toe op dierenportretten, waarbij hij niet zozeer de uiterlijke verschijningsvorm, als wel de innerlijke essentie van het dier probeerde te vatten. Hierbij speelde de door hem ontwikkelde kleurensymboliek een grote rol. Zo stond blauw bijvoorbeeld voor "het mannelijke principe, stug en geestelijk" en geel voor "het vrouwelijke principe, zacht, vrolijk en zinnelijk". Onder invloed van het kubisme vereenvoudigde hij ook de vormen sterk. Hierdoor neigden zijn schilderijen steeds sterker naar het abstracte. Zijn laatste werken verwijzen duidelijk naar de ware uitdrukkingskracht van het abstracte expressionisme.

Biografische gegevens

Geboren op 8 februari 1880 in München.
In oktober 1900 wordt hij leerling aan de Münchener Kunstakademie, nadat hij gestopt is met zijn studie filologie en theologie. Ook met deze nieuwe studie stopt hij al snel, omdat hij ook hier geen nieuwe inspiratie kan opdoen.
In mei-september 1903 reist Marc naar Parijs, Bretagne en Normandië. Bestudeert onder meer de oude meesters in het Louvre.
Op 27 maart 1907 trouwt hij met Marie Schnür. Het huwelijk houdt echter niet lang stand (scheiding 8 juli 1908). Vrijwel direct na het huwelijk verblijft Marc een week in Parijs.
In 1910 leert hij de gelijkgezinde schilder August Macke kennen, met wie hij snel vriendschap sluit en een intensieve briefwisseling over hun wederzijdse kunst voert. Dankzij Macke wordt hij lid van de Neue Künstlervereinigung München.
In 1911 ontmoet hij Wassily Kandinsky, met wie hij korte tijd later de Blaue Reiter opricht en het tijdschrift 'de Almanak' opzet. Hij huwt met Maria Franck.
In september-oktober 1912 reist hij met August Macke naar Parijs. Ontmoeting met Robert Delaunay. Beide Duitse kunstenaars zijn diep onder de indruk van Delaunay's serie "Vensters op Parijs".
In augustus 1914 meldt hij zich als oorlogsvrijwilliger. Hem wordt opgedragen camouflagedoeken te schilderen. Hij geraakt echter al snel gedesillusioneerd over de oorlog.
Op 4 maart 1916 wordt hij tijdens een patrouille dodelijk getroffen door een granaat.

Belangrijkste invloeden

Musea

Werken van Franz Marc zijn onder meer in:

Franz Marc Museum in Kochel am See^[1]
Lenbachhaus in München^[2]
Museum Folkwang in Essen^[3]
Kunsthalle Basel in Bazel^[4]
Museum of Modern Art in New York^[5]
National Gallery of Art in Washington D.C.^[6]
Walker Art Center in Minnesota^[7]
Museum de Fundatie in Zwolle

Schilderijen

Bild mit Rindern I, 1913
Pinakothek der Moderne München

1905: Der tote Spatz, 13 × 16,5 cm
1905: Kleine Pferdestudie II, 27 × 31 cm
1906: Zwei Frauen am Berg
1906: Sitzende Bäuerin mit Huhn im Schoß, Farbige Kreide, Schlossmuseum Murnau
1907: Frau im Wind am Meer, 26 × 16 cm
1908: Lärchenbäumchen, 100 × 71 cm
1908: Springender Hund, 67 × 54 cm
1909: Kleines Pferdebild, 16 × 25 cm
1909: Rehe in der Dämmerung, 100 × 70 cm
1909/10: Katzen auf rotem Tuch, 50,5 × 50,5 cm
1910: Grasende Pferde, 94 × 64 cm
1910: Akt mit Katze, 86,5 × 80 cm
1910: Weidende Pferde I, olieverf op doek, 64 × 94 cm, Städtische Galerie im Lenbachhaus in München
1911: Rehe im Schnee, olieverf op doek, 84 × 84,5 cm, Städtische Galerie im Lenbachhaus in München
1911: Kleine blaue Pferde, Staatsgalerie, Stuttgart, 104 × 66 cm
1911: Der Stier, Guggenheim New York, New York, 135 × 101 cm
1911: Blaues Pferd I, 112,5 × 84,5 cm, Lenbachhaus in München
1911: Liegender Hund im Schnee, Städelsches Kunstinstitut, Frankfurt am Main, 62,5 × 105 cm
1911: Die großen blauen Pferde, Walker Art Center, Minneapolis / Minnesota, 181 × 105 cm^[8]
1911: Fuchs, Von der Heydt-Museum, Wuppertal
1911: Rehe im Schnee, Niedersächsische Landesgalerie, Hannover
1911: Rote Pferde, 182 × 121 cm
1911: Gelbe Kuh, 189,2 × 140,5 cm, Stiftung Moritzburg Kunstmuseum des Landes Sachsen-Anhalt, Halle (Saale)
1911/12: Zwei Pferde, 21 × 14 cm
1912: Kleine gelbe Pferde, Staatsgalerie, Stuttgart, 104 × 66 cm
1912: Tiger, Städtische Galerie im Lenbachhaus, München, 111 × 111 cm
1912: Zwei Katzen, blau und gelb, olieverf op doek, 74 × 98 cm Kunstmuseum Basel)
1912: Im Regen, Städtische Galerie im Lenbachhaus, München
1912: Rote Rehe
1912: Rote Rehe II, Franz Marc Museum, Kochel am See, 100 × 70 cm
1912: Reh im Wald II, olieverf op doek, 110 × 81 cm, Städtische Galerie im Lenbachhaus in München
1912: Schweine, 83 × 58 cm
1912: Affe, 100 × 70 cm, Städtische Galerie im Lenbachhaus, München
1912: Reh im Klostergarten, olieverf op doek, 75,7 × 101 cm, Städtische Galerie im Lenbachhaus in München
1912: Rotes und blaues Pferd, tempera op papier, 26,3 × 34,3 cm, Städtische Galerie im Lenbachhaus in München
1912: Im Regen, olieverf op doek, 81 × 105,5 cm, Städtische Galerie im Lenbachhaus in München
1912: Das blaue Pferdchen, Saarlandmuseum, Saarbrücken, olieverf op doek, 58 × 73 cm
1912: Der Tiger, olieverf op doek, 111 × 101 cm, Städtische Galerie im Lenbachhaus in München
1912: Kühe, gelb-rot-grün, olieverf op doek, 62 × 87,5 cm, Städtische Galerie im Lenbachhaus in München
1912: Das Äffchen, olieverf op doek, 70,4 × 100 cm, Städtische Galerie im Lenbachhaus in München
1913: Tierschicksale, Kunstmuseum Basel, olieverf op doek, 195 × 263,5 cm
1913: Füchse, Kunstmuseum Düsseldorf
1913: Kleine Komposition III, Hagen, Karl-Osthaus-Museum
1913: Der Mandrill, Staatsgalerie moderner Kunst, München
1913: Gemälde mit Rindern, 130 × 92 cm
1913: Langes gelbes Pferd, 80 × 60 cm
1913: Schlafendes Pferd, 46 × 40 cm
1913: Rehe im Wald I, 104 × 100 cm
1913: Der Turm der blauen Pferde, bekendste werk
1913: Wald mit Eichhörnchen, 109,5 × 100 cm
1913: Die blauen Fohlen, Kunsthalle Emden, Emden, 55,7 × 38,5 cm
1913: De schepping van de paarden, Museum de Fundatie, 45,0 × 40,0 cm (huidige naam op basis van onderzoek in 2003-2004, voorheen ook bekend als Drie fabeldieren en Blauwe reeën)^[9].
1913/14: Rehe im Wald II, Staatliche Kunsthalle, Karlsruhe
1913/14: Das Schaf, Boijmans van Beuningen, Rotterdam, 77 x 54,5 cm
1914: Landschaft mit Haus, Hund und Rind, privébezit
1914: Tirol, Staatsgalerie moderner Kunst, München
1914: Kämpfende Formen, Staatsgalerie moderner Kunst, München, 131 × 91 cm
1914: Spielende Formen, 56,5 × 170 cm
1914: Zerbrochene Formen, 112 × 84,5 cm
1914: Kleine Komposition IV, Franz Marc Museum, Kochel (am See)
1913/14: Komposition III, Karl-Ernst-Osthaus-Museum, Hagen
1914: Das Schaf/Das Lamm, 40 × 59 cm
1914: Die Vögel, olieverf op doek, 109 × 100 cm, Städtische Galerie im Lenbachhaus in München

Tentoonstellingen (selectie)

Franz Marc and the Blue Rider van 8 april t/m 15 juli 2001 in het Walker Art Center in Minnesota^[10]
Marc, Macke und Delaunay, die Schonheit einer zerbrenden Welt (1910-1914) van 29 maart t/m 19 juli 2009 in het Sprengel-Museum in Hannover^[11]

Externe links

Commons heeft mediabestanden op de pagina Franz Marc.

Bronnen, noten en/of referenties

Zie de categorie Franz Marc van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] Franz Marc Museum

[2] Lenbachhaus

[3] Museum Folkwang

[4] Kunsthalle Basel^{[dode link]}

[5] Franz Marc Museum of Modern Art

[6] National Gallery of Art^{[dode link]}

[7] Walker Art Center

[8] Canon van de Moderne Kunst. Gearchiveerd op 6 juni 2023.

[9] Collectie de Fundatie. Gearchiveerd op 28 januari 2022.

[10] Franz Marc and the Blue Rider

[11] Marc, Macke und Delaunay, die Schonheit einer zerbrenden Welt (1910-1914)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]