Heterostius
| Heterostius Status: Uitgestorven Fossiel voorkomen: Midden-Devoon | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Geslacht | |||||||||||||||
| Heterostius Asmuss, 1856 | |||||||||||||||
| Typesoort | |||||||||||||||
| Chelonichthys asmusii | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Heterostius ingens | |||||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Heterostius (ook wel Heterosteus) is een geslacht van uitgestorven heterosteïde placodermen uit het Midden-Devoon, bekend van overblijfselen die in Europa en Groenland zijn ontdekt.
Naamgeving
[bewerken | brontekst bewerken]Het eerste materiaal van Heterostius, uit Estland, werd door Stepan Semjonowitsj Koetorga beschreven in 1837 als een soort van Trionyx, een weekschildpad: Trionyx spinosus. In 1844 benoemde Louis Agassiz een Chelonichthys asmusii wat hij in 1845 plaatste als een Asterolepis asmussi. Een andere naam is Ichthyosauroides. In 1856 benoemde Hermann Asmuss zelf het geslacht Heterostius, 'de anderbottige'.
In de negentiende eeuw werd het gebruikelijk om de grammaticaal correcte vorm Heterosteus te gebruiken. Zelfs in recente studies is het echter controversieel of de geslachtsnaam Heterosteus of Heterostius moet worden gebruikt. Volgens de International Code of Zoological Nomenclature mag ook een achtervoegsel als '-ostius' in wetenschappelijke namen niet worden gecorrigeerd als '-osteus', dus sommige studies gebruiken de geslachtsnaam Heterostius.
Asmuss erkende een groot aantal soorten: Heterostius hueckii, Heterostius convexus, Heterostius eurynotus, Heterostius gracilior, Heterostius ingens, Heterostius kutorgae, Heterostius secundarius en Heterostius initialis. Veel daarvan bleken achteraf jongere synoniemen te zijn. De typesoort is Chelonichthys asmusii; de combinatio nova is Heterostius asmusi.
Andere soorten zijn Heterostius minor Heintz 1933, Heterosteus rhenanus Gros 1933 en Heterosteus groenlandicus Stensio 1938.
Beschrijving
[bewerken | brontekst bewerken]Dit geslacht omvat de grootste soort in de familie en behoort ook tot de grootste arthrodiren met de soort Heterostius asmussi, met een geschatte lichaamslengte van maximaal zes meter. Het geslacht verschilt van Herasmius doordat de oogkassen op iets langere oogstelen of uitsteeksels staan. De verschillende soorten zijn te vinden in afzettingen uit het Givetien van Europa en Groenland. Met uitzondering van de Duitse H. rhenanus zijn alle soorten bekend uit zoetwaterafzettingen: H. rhenanus is gebaseerd op fragmenten die in een zeeafzetting zijn gevonden.
Fylogenie
[bewerken | brontekst bewerken]Heterostius is het typegeslacht voor de familie Heterosteidae, die behoort tot de superfamilie Dunkleosteoidea. Het is een familielid van de reus Dunkleosteus, zoals te zien is in het onderstaande cladogram:
| Dunkleosteoidea |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Heterosteus op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.