Raiders of the Lost Ark

Raiders of the Lost Ark; De avonturiers van de verloren ark (B)
	Model van een scene uit de film, Hollywood Studios
	(Filmposter op en.wikipedia.org)
Alternatieve titel(s)	Indiana Jones and the Raiders of the Lost Ark
Regie	Steven Spielberg
Producent	Frank Marshall; Howard Kazanjian; George Lucas
Scenario	George Lucas; Philip Kaufman; Lawrence Kasdan
Hoofdrollen	Harrison Ford; Karen Allen; Paul Freeman; Ronald Lacey; John Rhys-Davies; Denholm Elliott
Muziek	John Williams
Montage	Michael Kahn
Cinematografie	Douglas Slocombe
Distributie	Paramount Pictures
Première	12 juni 1981
Genre	avontuur
Speelduur	115 minuten
Taal	Engels, Duits
Land	Verenigde Staten
Budget	US$ 18 miljoen
Opbrengst	US$ 390 miljoen
Gewonnen prijzen	28
Overige nominaties	49
Vervolg	Indiana Jones and the Temple of Doom (prequel); Indiana Jones and the Last Crusade
Kijkwijzer
	Officiële website
	(en) IMDb-profiel
	MovieMeter-profiel
	(mul) TMDb-profiel
	(en) AllMovie-profiel
Portaal	Film

Raiders of the Lost Ark is een Amerikaanse avonturenfilm van Paramount Pictures uit 1981. Het was de eerste film over de avonturen van de fictieve archeoloog Indiana Jones, gespeeld door Harrison Ford. De film werd geregisseerd door Steven Spielberg.

Verhaal

Leeswaarschuwing: Onderstaande tekst bevat details over de inhoud of de afloop van het verhaal.

Het is 1936. Naast zijn plezier in schatjagerij, is Jones ook een vermaard professor in archeologie. Dit wordt duidelijk wanneer twee vertegenwoordigers van de CIA in het volste geheim Jones benaderen en hem zijn advies en hulp vragen betreffende een sinistere zaak, namelijk de mogelijke opgraving van de Ark van het Verbond in de buurt van Caïro. Deze Ark, of kist, zou de originele tafelen bevatten die Mozes van God ontving en waarin de tien geboden gegraveerd staan. Volgens religieuze overtuigingen zou een dergelijke revolutionaire archeologische opgraving absolute wereldheerschappij inhouden voor de ontdekkers en bezitters van de Ark. Een oude gravure laat zien dat de Ark vuur en bliksem zal schieten. Het grote probleem is dat de opgravingen reeds begonnen zijn door de nazi's, onder leiding van kolonel Herman Dietrich. Jones krijgt de opdracht de Ark te vinden vooraleer de nazi's hierin slagen en zo de mensheid te redden van een door de Führer gevoerde wereldheerschappij.

De Ark bevindt zich vermoedelijk in Tanis, maar om de exacte locatie te vinden is de "Staf van Ra" nodig: een hoofdsluitstuk dat jaren geleden door Indy's oude leraar dr. Ravenwood is gevonden. Jones vertrekt naar Nepal om zijn oude geliefde (en dochter van dr. Ravenwood) Marion op te zoeken die nu in het bezit is van dit element. Marion is niet erg enthousiast, maar kiest toch Jones' kant als haar kroeg wordt binnengevallen door een groep moordenaars, onder leiding van Arnold Toht, een Duitse agent.

Marion en Jones ontkomen met het sluitstuk naar Caïro, waar de nazi's Marion echter ontvoeren. Via Jones' vriend Sallah blijkt dat de nazi's met een Franse Archeoloog genaamd Belloqs hulp al aan het graven zijn. De locatie is bepaald door een replica van het sluitstuk op een staf te plaatsen en daardoor de zon op een model van de stad te laten schijnen. De lengte van de staf is echter gebaseerd op een tekst op het sluitstuk, die niet klopt omdat er achterop nog een regel staat. Zodoende ontdekken Jones en Sallah de goede locatie onder de ogen van de nazi's. Als ze de Ark echter omhooghalen nemen Belloq en de nazi's deze over, en sluiten Jones en Marion in de tombe op. Ze ontsnappen en na een dolle achtervolging weet Jones de Ark weer te veroveren.

Dankzij Sallah kunnen Jones en Marion mee aan boord van een smokkelschip. Het schip wordt onderweg echter door een Duitse onderzeeër aangevallen, waarna de nazi's de Ark en Marion meenemen. Jones slaagt erin stiekem met de onderzeeër mee te gaan, die naar een geheime basis op een verlaten Grieks eiland vaart. Hier wil Belloq de Ark ritueel openen om te zien of het wel de echte is. Jones dreigt de Ark te vernietigen, om Marion vrij te krijgen. Belloq doorziet Jones' bluf echter, waarop Jones zich overgeeft en bij Marion vastgebonden wordt.

Als Belloq de Ark volgens een Joods ritueel opent, lijkt er enkel zand in te zitten. Plotseling beginnen er echter vreemde geesten uit de Ark te komen, tot verwondering van alle aanwezigen. Alleen Jones voorziet het gevaar: door de open Ark te aanschouwen komen Belloq en de nazi's gruwelijk aan hun einde. Het gezicht van Arnold Toht smelt, Belloq's hoofd explodeert, en het hoofd van kolonel Dietrich rot weg. Alleen Marion en Jones, die hun ogen gesloten hielden, blijven gespaard.

Terug in de VS wordt de Ark, tegen de afspraak in, door de overheid geconfisqueerd. De agenten verklaren dat de Ark op een veilige plaats is waar hij door "topmensen" bestudeerd zal worden. De Ark wordt echter in een kist gestopt en opgeborgen in een pakhuis vol topgeheime zaken.

Rolverdeling

Harrison Ford in de rol van Indiana Jones

Acteur	Personage
Ford, Harrison Harrison Ford	Dr. Indiana Jones
Allen, Karen Karen Allen	Marion Ravenwood
Freeman, Paul Paul Freeman	Dr. René Belloq
Lacey, Ronald Ronald Lacey	Majoor Arnold Ernst Toht
Rhys-Davies, John John Rhys-Davies	Sallah Mohammed Faisel el-Kahir
Elliott, Denholm Denholm Elliott	Dr. Marcus Brody
Molina, Alfred Alfred Molina	Satipo
Kahler, Wolf Wolf Kahler	Kolonel Hermann Dietrich
Higgins, Anthony Anthony Higgins	Majoor Gobler
Tablian, Vic Vic Tablian	Barranca / apentrainer
Fellows, Don Don Fellows	Kolonel Musgrove
Hootkins, William William Hootkins	Majoor Eaton
Bux, Ishaq Ishaq Bux	Omar
Shah, Kiran Kiran Shah	Abu
Frank Marshall	Piloot
George Harris	Simon Katanga
Fred Sorenson	Jock Lindsey
Reimbold, Bill Bill Reimbold	Bureaucraat
Sorenson, Fred Fred Sorenson	Sportfanaat
Durkin, Patrick Patrick Durkin	Australische klimmer
Welker, Frank Frank Welker	Stemeffecten kapucijnaapje

Achtergrond

Productie

De film werd geproduceerd door George Lucas, die een avonturenfilm wilde maken in de stijl van de "serials" van de jaren dertig en veertig, net als zijn Star Wars. Raiders of the Lost Ark was in tegenstelling tot de meeste actiefilms uit eind jaren zeventig, begin jaren tachtig veel luchtiger, haast als een stripverhaal, vol humor en indrukwekkende stunts, exotische locaties, beeldschone vrouwen en karikaturale slechteriken. George Lucas bedacht de personages en het verhaal, het uiteindelijke scenario werd geschreven door Lawrence Kasdan die eerder voor George Lucas The Empire Strikes Back schreef.

Oorspronkelijk was het de bedoeling dat Tom Selleck de rol van Indiana Jones zou spelen, maar doordat hij vastzat aan de succesvolle televisieserie Magnum, P.I., moest hij bedanken. Vervolgens werd Nick Nolte benaderd, maar die weigerde. Uiteindelijk besloten de makers om Harrison Ford voor de rol in te zetten.

De beginscène heeft niets te maken met het verdere verhaal van de film, maar dient enkel om het personage Indiana Jones te introduceren bij de kijker. Zo komt de kijker te weten dat hij een avontuurlijk soort van schatjager is, en dat Réné Belloq (de antagonist) eveneens een schatjager is die Jones te slim af blijkt te zijn.

Filmen

De opnames begonnen op 23 juni 1980 in La Rochelle, Frankrijk, voor de scènes met de Duitse duikboot. Deze boot was gehuurd van de set van Das Boot. Daarna ging de crew naar Elstree Studios voor de scènes in de tempel en in de Put van de Zielen. Voor de tweede scène waren 7000 slangen nodig. De enige giftige slangen waren de cobra’s. Voor de openingsscène werden echte tarantula’s gebruikt.

Alle scènes die zich in Egypte afspeelden werden eigenlijk opgenomen in Tunesië. Veel van de filmlocaties werden al eerder gebruikt in Star Wars voor de scènes op de planeet Tatooine. Spielberg hield echter niet van de locatie, en zette daarom vaart achter de opnames. De crew was in vier weken klaar in plaats van de geplande zes. Veel scènes, waaronder de vechtpartij in het vliegtuig, werden ter plekke geïmproviseerd. De gevechtsscène in de stad werd opgenomen in Kairouan. Rond deze tijd leed Ford aan dysenterie, en voelde niets voor een gepland gevecht tussen Indiana Jones en een zwaardvechter. Daarom drong hij er bij Spielberg op aan dat Jones de zwaardvechter gewoon neer zou schieten, iets waar Spielberg mee akkoord ging.

De scènes in Washington, D.C. werden opgenomen in San Francisco.

Filmmuziek

De muziek van Raiders of the Lost Ark werd gecomponeerd door John Williams.

Reacties

De film kostte ongeveer twintig miljoen dollar, maar bracht wereldwijd bijna het twintigvoudige op, wereldwijd bruto bijna vierhonderd miljoen. Het was de meest succesvolle film van 1981, en toentertijd op de eerste twee Star Warsfilms na de meest succesvolle film aller tijden. Door het succes van deze film kwam in 1984 een prequel, Indiana Jones and the Temple of Doom.

Behalve The Temple of Doom kreeg de film nog drie vervolgen: Indiana Jones and the Last Crusade (1989), Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull (2008) en Indiana Jones and the Dial of Destiny (2023). De film bracht een grote merchandising met zich mee, waaronder het gelijknamige computerspel en het computerspel van Lego voor de Nintendo Wii.

Boekadaptatie

Campbell Black - Raiders of the Lost Ark (1981)

Prijzen en nominaties

Raiders of the Lost Ark werd in totaal genomineerd voor 49 prijzen, waarvan hij er 28 won.

1982

8 Academy Awards:
- Best Art Direction-Set Decoration – gewonnen
- Beste visuele effecten – gewonnen
- Beste filmmontage – gewonnen
- Beste geluid – gewonnen
- Beste cinematografie
- Beste regisseur (Steven Spielberg)
- Beste originele muziek
- Beste film
Een Special Achievement Award.
9 Saturn Awards:
- Beste acteur (Harrison Ford) – gewonnen
- Beste actrice (Karen Allen) – gewonnen
- Beste regisseur (Steven Spielberg) – gewonnen
- Beste fantasiefilm – gewonnen
- Beste muziek (John Williams) – gewonnen
- Beste special effects – gewonnen
- Beste script – gewonnen
- Beste kostuums
- Beste mannelijke bijrol (Paul Freeman)
De Eddie Award voor Best Edited Feature Film – gewonnen
3 Marquee Awards:
- Beste Regisseur – gewonnen
- Beste film – gewonnen
- Beste script – gewonnen
7 BAFTA Awards:
- Best Production Design/Art Direction – gewonnen
- Anthony Asquith Award for Film Music
- Beste cinematografie
- Beste montage
- Beste film
- Beste geluid
- Beste bijrol (Denholm Elliott)
De BSFC Award voor beste regisseur – gewonnen
De César Award voor beste buitenlandse film
De DGA Award voor Outstanding Directorial Achievement in Motion Pictures
De Golden Globe voor beste regisseur
De Grammy Award voor Best Album of Original Score Written for a Motion Picture or Television Special – gewonnen
De Hugo Award voor Best Dramatic Presentation – gewonnen
De KCFCC Award voor beste film – gewonnen
De Readers' Choice Award voor beste film in een buitenlandse taal – gewonnen.
De Golden Reel Award voor Best Sound Editing – Dialogue – gewonnen
De Golden Reel Award voor Best Sound Editing - Sound Effects – gewonnen
De People's Choice Award voor favoriete film. – gewonnen
De WGA Award voor Best Comedy Written Directly for the Screen
De Young Artist Award voor Best Motion Picture - Family Enjoyment – gewonnen