Wyomia Tyus

Wyomia Tyus
	Wyomia Tyus in 1968
Volledige naam	Wyomia Tyus
Geboortedatum	29 augustus 1945
Geboorteplaats	Griffin
Nationaliteit	Verenigde Staten
Lengte	1,72 m
Gewicht	61 kg
Sportieve informatie
Discipline	sprint
Trainer/coach	Ed Temple
Eerste titel	Amerikaans kampioene 100 m 1964
OS	1964, 1968
Extra	Wereldrecordhoudster 100 m 1968-1972; 4 x 100 m 1964-1968, 1968, 1968-1972
Portaal	Atletiek

Wyomia Tyus (Griffin, 29 augustus 1945) is een Amerikaanse voormalige sprintster, die was gespecialiseerd in de 100 m. Ze werd in deze discipline tweemaal olympisch kampioene (de eerste die dat op dit onderdeel presteerde), driemaal Amerikaans kampioene en wereldrecordhoudster. Op de Olympische Spelen won ze in totaal vier medailles (driemaal goud en eenmaal zilver).

Biografie

Jeugd en studiejaren

Wyomia Tyus is de jongste uit een gezin van vier kinderen en het enige meisje. Haar vader stimuleerde haar om aan sport te gaan doen. Tijdens haar highschool-jaren speelde zij basketbal en maakte ze kennis met de atletieksport, waarbij zij zich aanvankelijk bezighield met het hoogspringen. Later stapte ze over op de sprint, nadat zij in 1960 door de Tennessee State University (TSU) was uitgenodigd om deel te nemen aan een zomertrainingskamp. In dat jaar overleed haar vader. De vaderrol zou kort daarna worden overgenomen door haar coach Ed Temple, die verbonden was aan de universiteit.

Nadat zij haar highschool had afgemaakt, ging Tyus studeren aan de Tennessee State University. Daarin was zij de eerste van haar familie. Al gauw maakte zij deel uit van de 'Tigerbelles', het TSU-team, met Ed Temple als haar trainer. Aanvankelijk besteedde zij maar weinig aandacht aan haar colleges en behaalde zij zulke matige studieresultaten, dat haar studievoortgang aan de TSU en daarmee haar deelname aan de Olympische Spelen van 1964 in gevaar dreigden te komen. Het was Temple die ten slotte voor haar de route uitstippelde die zou leiden tot succes, niet alleen in haar sport, maar ook in haar studie en maatschappelijk leven. Hij overtuigde haar ervan, dat je als kleurlinge nu eenmaal tweemaal zo hard moest werken om positieve erkenning te verkrijgen.

Goud en zilver bij olympisch debuut

Op negentienjarige leeftijd maakte ze haar olympische debuut op de Olympische Spelen van 1964 in Tokio. Hierbij won ze op de 100 m een gouden medaille. In de kwalificatieronde verbeterde ze het drie jaar oude wereldrecord van Wilma Rudolph tot 11,2 s. In de finale versloeg ze in 11,4 haar landgenote Edith McGuire (zilver; 11,6) en de Poolse Ewa Kłobukowska (brons; 11,6). Samen met haar teamgenotes Willye White, Marilyn White en Edith McGuire was ze ook succesvol op de 4 x 100 m estafette. Met een tijd van 43,9 eindigde het Amerikaanse viertal als tweede achter het Poolse estafetteteam.

Olympische sprinttitel geprolongeerd

In de jaren hierna werd Tyus op diverse sprintafstanden Amerikaanse kampioene en won een gouden medaille op de Pan-Amerikaanse Spelen 1967. Vier jaar na Tokio, op de Olympische Spelen van 1968 in Mexico-Stad, won ze net als vier jaar eerder goud op 100 m. In de finale verbeterde ze het wereldrecord tot 11,0. Hiermee was ze de eerste vrouw die haar olympische titel op deze sprintafstand wist te prolongeren. In de finale op de 200 m eindigde ze op een zesde plaats. Als slotloopster won ze op de 4 x 100 m estafette ze met haar teamgenotes Barbara Ferrell, Margaret Bailes en Mildrette Netter nog een gouden medaille. Met een verbetering van het wereldrecord tot 42,8 werden de estafetteploegen uit Cuba (zilver; 43,3) en de Sovjet-Unie (brons; 43,4) verslagen.

Na de Olympische Spelen trok Wyomia Tyus zich uit de topsport terug. In 1973 werd ze gevraagd voor de 60 yd sprint in de competitie van de Professional International Track Association. In haar eerste jaar na haar comeback won ze acht van de achttien wedstrijden. In het jaar erop won ze elke wedstrijd waar ze aan deelnam: in totaal 22 wedstrijden. Ze werd trainster aan de Beverly Hills High School en was oprichtster van Women's Sports Foundation (WSF).

Titels

Olympisch kampioene 100 m - 1964, 1968
Olympisch kampioene 4 x 100 m - 1968
Pan-Amerikaans kampioene 200 m - 1967
Amerikaans kampioene 100 yd - 1965, 1966
Amerikaans kampioene 100 m - 1964
Amerikaans kampioene 200 m - 1968
Amerikaans kampioene 220 yd - 1966
Amerikaans indoorkampioene 60 yd - 1965, 1966, 1967

Persoonlijke records

Onderdeel	Prestatie	Datum	Plaats
100 m	11,08 (+1,2 m/s) (ex-WR)	15 oktober 1968	Mexico-Stad
200 m	23,08 (+2,0 m/s)	18 oktober 1968	Mexico-Stad

Wereldrecords

Onderdeel	Prestatie	Datum	Plaats
100 m	11,2	15.10.1964	Tokio
100 m	11,1	31.07.1965	Kiev
100 m	11,0 (11,08)	15.10.1968	Mexico-Stad
4 x 100 m	43,9 (43,92)	21.10.1964	Tokio
4 x 100 m	43,4 (43,50)	19.10.1968	Mexico-Stad
4 x 100 m	42,8 (42,88)	20.10.1968	Mexico-Stad

Palmares

60 yd

1965: 1 Amerikaanse indoorkamp. - 6,8 s
1966: 1 Amerikaanse indoorkamp. - 6,5 s
1967: 1 Amerikaanse indoorkamp. - 6,7 s

100 yd

1965: 1 Amerikaanse kamp. - 10,5 s
1966: 1 Amerikaanse kamp. - 10,5 s

100 m

1964: 1 Amerikaanse kamp. - 11,5 s
1964: 1 OS - 11,4 s
1968: 1 OS - 11,0 s (11,08 el.)(WR)

200 m

1967: 1 Pan-Amerikaanse Spelen - 23,78 s
1968: 1 Amerikaanse kamp. - 23,5 s
1968: 6e OS - 23,0 s (23,08 el.)

220 yd

1966: 1 Amerikaanse kamp. - 23,8 s

4 x 100 m

1964: 2 OS - 43,9 s
1968: 1 OS - 42,8 s (42,88 el.)(WR)

Onderscheidingen

Georgia Sports Hall of Fame - 1976
National Track and Field Hall of Fame - 1980
International Women's Sports Hall of Fame - 1981

Bronnen, noten en/of referenties

(en) IAAF-profiel voor Wyomia Tyus
(en) Profiel van Wyomia Tyus op sports-reference.com (gearchiveerd)
(en) United States Championships (Women) op gbrathletics.com
(en) United States Indoor Championships (Women) op gbrathetics.com
Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Wyomia_Tyus op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

Externe links

Zie de categorie Wyomia Tyus van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.