eerst

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  eerst    (hulp, bestand)
• IPA: / erst / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• eerst

Woordherkomst en -opbouw

• erfwoord via Middelnederlands eerst van Oudnederlands erist, in de betekenis van ‘rangtelwoord: vóór ieder ander’ aangetroffen vanaf 1100

Bijwoord

eerst

1. voordat iets anders gebeurt

   • We gaan eerst bij mijn ouders langs en daarna pas naar de stad. 

2. in het begin

   • Eerst gingen we naar school, later moesten we werken. 

3. (verouderd) pas [3], niet eerder dan, op een laat moment

   • Hij kwam eerst om twee uur thuis. 

Synoniemen

• [1], direct

Antoniemen

• laatst

Hyponiemen

• (intensivering) allereerst
• vooreerst

Afgeleide begrippen

• eerstaanwezend, eerstdaags, eersteling, eerstgeboorte, eerstgeboorterecht, eerstgeboren, eerstgenoemd, eerstkomend, eerstverantwoordelijk, eerstvolgend, eerstvolgende

Uitdrukkingen en gezegden

• [2] voor het eerst
  nog nooit eerder gebeurd

• Dit is voor het eerst dat hij te laat komt op school, ik zal hem dus maar geen al te grote straf geven. 

• Een historische prestatie! Duncan Laurence heeft voor Nederland voor het eerst in 44 jaar het Eurovisie Songfestival gewonnen. Met Arcade won hij door een grote overwinning bij de publiekstemmen van Zweden en Italië. Laurence is de opvolger van Teach-in, dat in 1975 won met Ding-a-Dong.  

Vertalingen

    1.   

Engels: first of all (en), firstly (en) Russisch: сперва (ru), сначала (ru)

Spaans: antes (es), en primer lugar (es), primeramente (es)

Gangbaarheid

• Het woord eerst staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "eerst" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.