Ans 1740
Istòria
[modificar | Modificar lo còdi]1745 : en Japon, abdicacion dau shogun Tokugawa Yoshimune au profiech de son fiu Tokugawa Ieshige. Pasmens, l'ancian shogun gardèt la realitat dau poder fins a sa mòrt en 1651.
1747 : en Pèrsia, assassinat de Nabir Chah. Aquò entraïnèt una crisi novèla e Afganistan aprofichèt la situacion per se revòutar tornarmai e venir definitivament independent.
1748 : dins De l'Esperit dei Lèis, lo filosòf occitan Montesquieu (1689-1755) apliquèt la teoria dei climas au domeni politic per explicar la diversitat culturala umana. En particular, i afiermèt la superioritat dau climat temperat francés. Aqueu trabalh aguèt una gròssa influéncia en Euròpa e participèt a l'establiment dau movement colonialista dau sègle XIX.
1748 : dins l'Empèri Mogòl, mòrt de l'emperaire Muhammad Shah que foguèt remplaçat per son fiu Ahmad Shah Bahadur.
1749 : en Asia, començament d'un projècte major dau rèine de l'emperaire Qianlong : restaurar l'influéncia chinesa au nòrd d'Imalaia e dins lo centre dau continent. Ansin, una campanha de pacificacion foguèt organizada còntra Jinchuan, un estat tribau de Sichuan. Comandada personalament per l'emperaire, s'acabèt per una victòria aisada après una demonstracion de fòrça de l'armada Qing. Pasmens, lei tensions tribalas èran en realitat pas regladas e anavan entraïnar una guèrra fòrça murtriera 20 ans pus tard (→ 1771).
1749 : en Oman, reconquista dei vilas litoralas per de tropas iranianas a la fin deis ans 1730.
Cultura
[modificar | Modificar lo còdi]1742 : trabalhs importants d'ornamentacion realizats a l'interior dau Sanctuari d'Al-Hussayn ibn Ali a l'iniciativa de Nader Chah.
Sciéncias e tecnicas
[modificar | Modificar lo còdi]1741 : invencion de son termomètre per lo fisician suedés Anders Celsius (1701-1744). Conoguèt un succès important e remplacèt pauc a pauc lo termomètre de Fahrenheit dins la màger part d'Euròpa.
1744 : publicacion dei resultats de la mission scientifica dau Francés Charles Marie de La Condamine (1701-1774) en America dau Sud. I depintèt per lo premier còp lei proprietats elasticas de cauchó. Aquò marquèt lo començament de l'estudi dei matèrias plasticas.
1745 : publicacion per Ewald Jurgen von Kleist (1700-1748) dau premier estudi depintant lo foncionament d'un condensator.
1746 : desvolopament d'un procès de sintèsi de l'acid sulfuric, dich procès dei chambras de plomb, per lo quimista anglés John Roebuck (1718-1794).
1746 : invencion dau tèrme « estatistica » per Gottfried Achenwall (1719-1772).
1747 : premiera demonstracion scientifica realizada per James Lind (1716-1794) de la possibilitat de sonhar l'escorbut gràcias a la consomacion d'aranges e de citrons.
Decès
[modificar | Modificar lo còdi]- Carlo Bergonzi, laütièr italian.
- Vitus Bering, explorator danés.
- Andrieu Camprat, compositor occitan.
- Joan Cavalièr, cap camisard.
- Anders Celsius, fisician suedés.
- Spencer Compton, Premier Ministre britanic.
- Felip V d'Espanha, rèi d'Espanha.
- Bartolomeo Giuseppe Guarneri, laütièr italian.
- Frederic Guilhèm Ièr, rèi de Prússia.
- Edmund Halley, astronòm e sabent anglés.
- Muhammad Shah, emperaire mogòl.
- Jonathan Swift, escrivan anglés.
- Ewald Jurgen von Kleist, fisician prussian.
- Joan Baptista van Loo, pintre francés.
- Antonio Vivaldi, compositor italian.