Qimaaxari
Qimaaxarii ykn Afiyoonii jechuun qoricha sammuu namaa hadoochu kan qimaaxarii abaaboo ( Papaver somniferum) irraa oomishamuudha. Hanga %16 morphine, alkaloid opiate, kan yeroo baayyee keemikaalaan qophaa'ee heroin gabaa gurraachaaf oomishu of keessaa qaba. Reeziiniinis alkalooyidii qoricha sammuu namaa hadoochu hin taane of keessaa qaba. Isaan keessaa muraasni papaverine fi noscapine dha . Afiyooniin afeem jedhamuunis kan beekamu yoo ta'u, yeroo jaalatamummaa guddaa argate sanatti "Qoricha Waaqayyoo" jedhama ture. Keelloo ykn bunni dukkanaa’aa ta’uu danda’a, akkasumas dhandhamaa hadhaa’aa qaba.
qimaaxarii waggoota kumaatamaaf itti fayyadamaa fi oomishamaa tureera. Yeroo kana keessatti biqiltuun madda isaa jijjiiramee madaqfamee jira. Malli warshaa kana itti qopheessan, fi wanta baasuu fi itti fayyadamanis jijjiirameera. Dhukkubbii hir'isuuf abaaboo qorichaaf fayyadamuun bara durii kan jalqabe yoo ta'u, qoricha paatentii keessatti ykn akka qoricha bashannanaatti bal'inaan itti fayyadamuun jaarraa muraasa darban qofa mul'ateera. Biyyoota baay’ee keessatti seerri qoricha sammuu namaa hadoochu dhorku jaarraa 20ffaa keessa kan jalqabame ture. Har’a midhaan qimaaxarii kun seeraan doolaara miiliyoona 400 ol, seeraan ala ammoo doolaara biiliyoona 7 ol, erga qophaa’ee booda gatii qaba. qimaaxarii Chaayinaa keessatti waraana hedduu kan akka Waraana qimaaxarii, sababa araada qoricha kanaa cimaa ta'een fide.
Namoonni araada qimaaxarii qaban ni dukkanaa’u, ni dadhabu, hirriba illee ni qabaatu. qimaaxarii mataan isaa wantoota baay’ee miidhaa fi araada namatti fidu yoo ta’u, qoricha seeraan alaa bifa biroo hedduudhaan kan dhufudha; Heroin AKA Diamorphine dabalatee. Balaan fayyaa kanneen akka, dozii ol fudhachuu, dhiphina sirna hargansuu, balaa HIV yoo lilmoodhaan fudhatame, fi yeroo dheeraaf yoo itti fayyadamne carraa sammuu dhaabbataa ta’een dulloomu.