Nikola Tesla

Nikola Tesla (uf serbisch Kyrillisch : Никола Тесла), gebohre àm 10. Julli 1856 ìn Smiljan ìm Kaisertum Eschterreich (hitzedàs Kroatie) un gschtorwe àm 7. Jäner 1943 ìn New York, ìsch e àmerikànischer Erfìnder un Ingenieur gewänn. Er hàt hauptsächlich uf'm Strohmgebiet gschàft, ìsch àwer a Ingenieur fer Mechanik un Physik gewänn.

Tesla hàt zercht ìn de Telefonie un Elektrotechnik gschàft, eb às er 1884 ìn d'Verainichte Stààte üssgewàdert ìsch, um mìt'm Thomas Edison ze schàffe, un no mìt'm George Westinghouse, wu viel vòn sine Patente hàt losse Registriere. Er wìrd àls ener vòn de greschte Wìsseschàftler ìn de Gschìscht vòn de Technologie betràchtet, wie 'ner fer gànzi 125 Erfìndunge um die 300 Patente hàt losse ìnschriwe (wu oft zu Unrecht em Edisson zugschriwe wäre) un wie 'ner neui verfàhre zur « Energieumwandlung» bschriwe hàt. Er selwer sieht sich meh wie e Entdecker.

Zu sinere Leweszitt, ìsch de Tesla fer sini Erfìndunge, sowie fer sìn Ìnszenìerungsìnn berìhmt gewänn, wàs ne zum Ürbìld vom "verrìckte Wìsseschàftler"màchte. Er ìsch trotzdem bìs làng no sim Tod zìemlich anonym gebliwe. Erscht ìn de 90.Johre hàt sin Werk ìn de "Volkskultur" wìder Ìnteressente gfung. Ìn 1960 ìsch siner nàhme ìm tesla (T), d'internationàl Màßenheit von d'r magnetische Induktion, gen wor.

Biografie

Stààtsbürgerschàft

Nikola Tesla kummt ìn ere serbisch orthodoxe Fàmilie üs Kroatie uf d'Welt. Stolz uf sini serbokroatischi Herkunft, àwer ìm Esterreichisch Kaisertum gebore hàt Tesla sich àls Esterreichischer Stààtsbürger behauptet àls er 1891 d'amerikànisch Bürgerschàft verlàngt hàt.

Ziter sim Tod, 1943, stritte sich d'kroatische un serbische Nationalischte um sini angeherigkeit

Kìndheit un Studium

Stàtut vum Tesla im Dorf Smiljan.

Milutin Tesla, Vàter vum Nikola Tesla, mìt 'm Kriz fer zivile Dìenste üssgezeichnet

Geburtsschin (uf serbisch Kyrillisch

Nikola Tesla um 1879, 23 Johr àlt.

Nikola Tesla entschprengt àm 10 Julli 1856, ìn Smiljan, àls vorletschter vun fenf Kìn ìn ere serbisch orthodoxe Fàmilie. Siner Vàter, Milutin Tesla, ìsch de orthodox Prieschter vun Smiljan. Sini Màme, Đuka Mandić, ìsch 's Maide vum e orthodoxe Prieschter üs Lika un Banija un vurher üs'm Kosovo. Sìe ìsch fer's bäschle vun Werkzeig gschìckt gewän un hàt kenne serbischi Gedichter üswändig lehre obwohl se nìt hàt kenne lääse.

Schun àls Kìnd zeit de Nikola groosi intellektuelli Fähigkeite, mìt ere üssergewehnliche fotogràfische Gedächtnìs, Erfìndergeischt, un e Visualisìerungsgàb wu Zeichnunge un Modelle unnetig màche. Noh'rer  glänzigi Grund- un Realschulüsbìldung, màcht er sich mìt 17 àls autodidàktischer Erfìnder selbstständich. Sinner Vàter, wu ger e Prìester üs'm gmàcht het, gìbt ìhm d'Erlaubnìss widersch ze studìere, um Ingerieur ze were.

1875, geht er uf d'Technisch Hochschul vun Graz, ìn Eschterreich. Dort stüdìert er, dànk e Stipendium wu ne vor Geldproblemer schìtzt, Mathematik, Physik un Mechanik. Er schàft mìt Versässehait, um's Program vun de zwei erschte Lehrjohre ìn eim Johr ze verdaue. 'S Johr druf, wìrd ìhm, mìt'm eweg schàffe vun de militärische Krajinas, jedi finànzielli Hìlf gschtriche, üsser de knàpp wu sinner Vàter ìhm gen kànn, wàs ìhn nìt ermejlicht sin zweites Johr ferti ze stüdìere.

Dezember 1878, verlost Tesla, nemt ken Kontàkt meh zu sinnere Fàmili uf un zejt noh Marburg wu er àls Unteringenieur e Johr làng ìngstellt werd. Spehter iwerzejt ne sinner Vàter ìm summer 1880 uf d'Prager Karl Universität ze gehn. Do werd er vum Ernst Mach beinflusst. Àwer, wie sinner Vàter sterbt, hert er no 'me Semeschter wìder uf.

Nikola Tesla fàngt 1881, ìn Budapest, àls Ingenieur in de Telegràfzentràlstell vum hungàrnische Stààt, wu er ìnger Tivadar Puskás schàft. Do treft er e junger serbischer Erfìnger, Nebojša Petrović, mìt dem er àm e Pojekt vun doppelter Kràftànlàch wu Glichstrom herstelle zàmmeschàft.