Maciej Polejowski
Maciej Polejowski (ur. po 1734, zm. po 1794) – snycerz lwowski, jeden z głównych przedstawicieli „młodszej generacji” tzw. lwowskiej rzeźby rokokowej.
| Data urodzenia |
po 1734 |
|---|---|
| Data śmierci |
po 1794 |
| Zawód, zajęcie | |
| Miejsce zamieszkania |
Lwów |
Życiorys
edytujUrodził się prawdopodobnie po 1734[1]. Prawdopodobnie młodszy brat[2] Jana i Piotra Polejowskich. W 1764 wraz z innymi rzeźbiarzami lwowskimi otrzymał przywilej noszenia szabli. Zamieszkiwał w jurydyce benedyktynek przy Krakowskim Przedmieściu we Lwowie co najmniej od roku 1767[3]. Uczył się u Jana Jerzego Pinsla[4] i Bernarda Meretyna, możliwe, że także w warsztacie Antoniego Osińskiego (wówczas pracował w Nawarii i Hodowicy)[2].
Z woli magnata Mikołaja Bazylego Potockiego, fundatora budowli obecnego sobora Zaśnięcia Matki Bożej w Poczajowie, Maciej Polejowski objął pracę przy „fabryce poczajowskiej”. Przebywając przejazdem w Buczaczu w październiku 1780 otrzymał on od wojewodzica bełskiego list polecający dla OO. Bazylianów z nakazem objęcia zwierzchnictwa nad budową cerkwi. Zakonnicy nie byli przychylni Polejowskiemu, następnego dnia odsunęli go od pracy przy „fabryce” za krytykę, zdaniem Polejowskiego, źle wzniesionego filaru w nowej cerkwi[5]. Polejowski powrócił do Poczajowa jako prefekt „fabryki” cerkwi w 1790[6].
Zmarł po 1794[7].
Prace
edytuj
- rzeźby wyposażenia kościoła parafialnego w Hodowicy (ok. 1758)
- rzeźby ołtarza głównego oraz kamienne dekoracyjne wazony na fasadę katedry łacińskiej we Lwowie
- rzeźby w katedrze w Sandomierzu
- wyposażenie (m.in. ambonę, ołtarz główny i dwa boczne, dziś niezachowane) kościoła bernardynów w Zasławiu
- nieokreślone prace dla Potockich w Krystynopolu
- prace w Niżniowie (kościół ojców paulinów lub dwór (pałac) Jabłonowskich)
- rzeźby w cerkwi bazyliańskiej w Poczajowie
- ołtarz główny, krucyfiks oraz osiem figur na filarach w kościele paulinów we Włodawie
Andrzej Betlej uważa, iż M. Polejowskiemu błędnie w starszej literaturze przypisywano rzeźby w ołtarzu głównym kościoła Franciszkanów w Przemyślu, w katedrze w Kamieńcu Podolskim, w kościołach św. Marcina i Bożego Ciała we Lwowie, niewielkiej figury Chrystusa Zmartwychwstałego w kościele Bernardynów w Dukli oraz struktury ołtarzy bocznych w kościele parafialnym w Buczaczu[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Andrzej Betlej, Polejowski Piotr, snycerz i architekt, s. 376. [dostęp 2017-01-05]
- ↑ a b Andrzej Betlej, Polejowski Maciej, s. 374.
- ↑ Maciej Polejowski. [dostęp 2017-01-05]
- ↑ Jan K. Ostrowski, Pinsel (Penzel, Pilse, Pilze, Pilznow, Pinzel, Pinzenl) Jan Jerzy. W: Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających (zmarłych przed 1966 r.). Malarze, rzeźbiarze, graficy. Bd. 7. Warszawa 2003, s. 196. [dostęp 2017-02-23]
- ↑ Agata Dworzak, „Nie może mi Wielebny Monaster zadać”…, s. 102.
- ↑ Tamże, s. 108.
- ↑ Agata Dworzak: Lwowskie środowisko artystyczne…, s. 85.
Bibliografia
edytuj- Andrzej Betlej: Polejowski Maciej. W: Słownik Artystów Polskich. T. 7. Warszawa, 2003, s. 374—376. [dostęp 2017-06-15]
- Andrzej Betlej: Polejowski Piotr, snycerz i architekt. W: Słownik Artystów Polskich. T. 7. Warszawa 2003. [dostęp 2017-01-05]
- Agata Dworzak. „Nie może mi Wielebny Monaster zadać, aby robota niebyła doskonała”. Kilka uwag na temat sporu Macieja Polejowskiego z bazylianami poczajowskimi. „Biuletyn Historii Sztuki”, t. 75, 2013, s. 101-114. ISSN 0006-3967.
- Agata Dworzak: Lwowskie środowisko artystyczne w XVIII wieku w świetle ksiąg metrykalnych i sądowych. Kraków: Wyd. Attyka, 2018, 514 s. ISBN 978-83-65644-47-3.
- Zbigniew Hornung: Polejowski Maciej (2 poł. XVIII w.). W: Polski Słownik Biograficzny. T. XXVII/2, zeszyt 113. Wrocław — Warszawa — Kraków — Gdańsk — Łódź : Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1982, s. 288–291.
- Zbigniew Hornung: Polejowski Piotr (zm. przed r. 1780). W: Polski Słownik Biograficzny. T. XXVII/2, zeszyt 113. Wrocław — Warszawa — Kraków — Gdańsk — Łódź : Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1982, s. 291–292.
- Piotr Krasny, Jakub Sito: "Pan Piotr Polejowski snycyrz lwowski" i jego dzieła w kościele Franciszkanów w Przemyślu. W: Sztuka Kresów Wschodnich: materiały sesji naukowej 2003, nr 5, s. 175-202. [dostęp 2017-06-15]
Linki zewnętrzne
edytuj- Maciej Polejowski. [dostęp 2017-02-23]
- Maciej Polejowski, zdjęcia. [dostęp 2017-02-23]
- Maciej Polejowski [w] Fototeka, Instytut Historii Sztuki UJ. [dostęp 2017-02-23]
- Katarzyna Mączewska, Maciej Polejowski - rzeźby w katedrze w Sandomierzu. [dostęp 2017-02-23]
- Piotr Polejowski. [dostęp 2017-02-23]