Ślęza

Ślęza
	; Ślęza przepływająca przez osiedle Muchobór Mały we Wrocławiu
Kontynent	Europa
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
	Rzeka
Długość	80,3 km
Powierzchnia zlewni	971,7 km²
	Źródło
Miejsce	Wzgórze Kłodnik, okolice wsi Kluczowa
Wysokość	347 m n.p.m.
Współrzędne	50°38′56″N 16°45′21″E/50,648889 16,755833
	Ujście
Recypient	Odra
Miejsce	Wrocław Maślice
Wysokość	110 m n.p.m.
Współrzędne	51°09′32″N 16°57′04″E/51,158889 16,951111
	Mapa
	; Dorzecze Ślęzy
Szlak
	Położenie na mapie województwa dolnośląskiego źródło ujście
	Położenie na mapie Polski źródło ujście
	Multimedia w Wikimedia Commons

Rzeka Ślęza. W tle pomnik na Cmentarzu Żołnierzy Polskich we Wrocławiu.

Ślęza (niem. Lohe) – rzeka w południowo-zachodniej Polsce, w województwie dolnośląskim, lewobrzeżny dopływ Odry. Długość rzeki wynosi 78,6 km, a jej zlewnia obejmuje obszar o powierzchni 971,7 km²^[1]w tym 8,47 km² na terenie Wrocławia^[2].

Przebieg

Źródło Ślęzy znajduje się w południowo-wschodnim zboczu wzgórza Kłodnik (Przedgórze Sudeckie) na wysokości 347 m n.p.m. obok (SE) wsi Kluczowa. Pokonując doliny obok Wzgórz Gumińskich i Wzgórz Dębowych wypływa na Nizinę Śląską, omijając od wschodu Masyw Ślęży. Na ostatnim odcinku swojego biegu płynie uregulowanym korytem pomiędzy zachodnimi osiedlami Wrocławia, wpada do Odry (261,6 km) na jego terenie, poniżej osiedla Kozanów.

Miejscowości nad Ślęzą

miasta: Niemcza;
wsie: Ligota Mała, Przerzeczyn-Zdrój, Podlesie, Wilków Wielki, Sienice, Białobrzezie, Jordanów Śląski, Tyniec nad Ślęzą, Borów, Brzezica, Pasterzyce, Komorowice, Ślęza;
na obszarze Wrocławia Ślęza wyznacza granice kilku osiedli: Klecina – Krzyki, Oporów – Grabiszynek, Oporów-Grabiszyn, przecina Muchobór, Żerniki – Kuźniki – Nowy Dwór, Maślice – Kozanów.

Dopływy

Najważniejsze dopływy, w kolejności od źródła do ujścia:

Szklarka (lewy)
Krzywula (lewy)
Oleszna (lewy)
Mała Ślęza (prawy)
Żurawka (prawy)
Kasina (lewy)

Na terenie Wrocławia, oprócz Kasiny, do Ślęzy uchodzą też takie strugi jak: Olszówka Krzycka, Grabiszynka i Toczek.

Hydronimia

W bulli papieża Hadriana IV z 1155 roku nazwa rzeki została zapisana w formie Selenza^[3] przez niektórych odczytywanej także jako Sclenza^[4]. W roku 1613 śląski regionalista i historyk Mikołaj Henel z Prudnika wymienił rzekę w swoim dziele o geografii Śląska pt. Silesiographia podając jej łacińską nazwę: Laa fl.^[5].

Nazwę Ślęza ustalono urzędowo w 1949 roku, zastępując niemieckie nazwy Lohe i Große Lohe^[6].

Od nazwy rzeki (o etymologii wspólnej ze Ślężą) wywodzi się prawdopodobnie nazwę żyjącego na pobliskich terenach plemienia Ślężan, a w konsekwencji całego regionu Śląska (patrz: Pochodzenie nazwy Śląsk)^[7].

Zobacz też

Przypisy

↑ 2.3.5. Zlewnia Ślęzy. W: Raport o stanie środowiska w województwie dolnośląskim w 2007 roku. WIOŚ Wrocław, 2008, s. 81.
↑ Środowisko Wrocławia. Informator 2010, Wrocław 2010, s. 45 .
↑ Józef Domański: Nazwy miejscowe dzisiejszego Wrocławia i dawnego okręgu wrocławskiego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967, s. 12.
↑ Stanisław Rospond: Słownik etymologiczny nazw geograficznych Śląska. T. 1, A-B. Warszawa – Wrocław: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. XVIII.
↑ Detlef Haberland: Die „Silesiographia” und „Breslo-Graphia” von Nicolaus Henel von Hennenfeld. Arkadiusz Cencora, Diana Codogni-Łańcucka. Wrocław: Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, 2011, s. 177. ISBN 978-83-910595-2-4.
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 11 lutego 1949 r. o przywróceniu i ustaleniu nazw miejscowości (M.P. z 1949 r. nr 17, poz. 225, s. 11).
↑ Wacław Korta. Spór o nazwę Śląska. „Sobótka”, s. 165–186, 1986.

Linki zewnętrzne

Ślęza, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 764 .

[1] 2.3.5. Zlewnia Ślęzy. W: Raport o stanie środowiska w województwie dolnośląskim w 2007 roku. WIOŚ Wrocław, 2008, s. 81.

[2] Środowisko Wrocławia. Informator 2010, Wrocław 2010, s. 45 .

[Domański1967-3] Józef Domański: Nazwy miejscowe dzisiejszego Wrocławia i dawnego okręgu wrocławskiego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967, s. 12.

[Sochacka2004-4] Stanisław Rospond: Słownik etymologiczny nazw geograficznych Śląska. T. 1, A-B. Warszawa – Wrocław: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. XVIII.

[5] Detlef Haberland: Die „Silesiographia” und „Breslo-Graphia” von Nicolaus Henel von Hennenfeld. Arkadiusz Cencora, Diana Codogni-Łańcucka. Wrocław: Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, 2011, s. 177. ISBN 978-83-910595-2-4.

[6] Rozporządzenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 11 lutego 1949 r. o przywróceniu i ustaleniu nazw miejscowości (M.P. z 1949 r. nr 17, poz. 225, s. 11).

[Korta1986-7] Wacław Korta. Spór o nazwę Śląska. „Sobótka”, s. 165–186, 1986.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

rzeki	Bystrzyca Dobra Odra: Odra Główna Odra Dolna, Odra Górna, Odra Południowa, Odra Północna; Stara Odra Oława: Oława Dolna, Oława Górna Ślęza Widawa: Stara Widawa, Młynówka
mniejsze cieki	Brochówka Grabiszynka Kasina Krzywy Potok Leśna Ługowina Łękawica Mielnica Mokrzyca Olszówka Krzycka Olszówka Stabłowicka Oporówka Piskorna Piaskówka Ryńka Rogożówka Stabłówka Toczek Topór Trzciana Zielona
kanały	Fosa Miejska Graniczny Kanał Jazu Macieja Kłokoczycki Miejski Kanał Młyna Maria Odpływowy Opatowicki Powodziowy Różanka Żeglugowy Przekop Szczytnicki Upust Klary Upust powodziowy Klary

porty, nabrzeża, przystanie	Marina Topacz Nabrzeże Browaru Piastowskiego Nabrzeże przeładunkowe zboża Nabrzeże zakładów chemicznych Port Kozanów Port Miejski Port Popowice Port Przeładunkowy Paliw Płynnych Port Ujście Oławy Przeładownia Elektrociepłowni Wrocław Przeładownia przy ulicy Betonowej Przystań AZS Przystań Kardynalska Przystań przy Hali Targowej Przystań Rancho Przystań Stanica Przystań Zatoka Przystań Zwierzyniecka Wojskowy port przeładunkowy paliw płynnych Zatoka Gondoli Zimowisko Osobowice
stocznie	Remontowa Stocznia Rzeczna Wrocławska Stocznia Rzeczna
stopnie wodne na Odrze	Bartoszowice Mieszczański Opatowice Piaskowy Psie Pole Rędzin Różanka Szczytniki Zacisze
elektrownie wodne	Elektrownia Wodna Wrocław I Elektrownia Wodna Wrocław II
śluzy na Odrze	Brama Przeciwpowodziowa Śluza Bartoszowice Śluza Miejska Śluza Mieszczańska Śluza Opatowice Śluza Piaskowa Śluzy Rędzin Śluza Różanka Śluza Szczytniki Śluza Zacisze
jazy na Odrze	Jaz Bartoszowice Jaz Elektrowni Wodnej Wrocław I Jaz Elektrowni Wodnej Wrocław II Jaz Opatowice Jaz Psie Pole Jaz Rędzin Jaz Różanka Jaz Szczytniki Jaz św. Klary Jaz św. Macieja Jaz Zacisze
śluzy na Oławie	Śluza nr 3
jazy na Oławie	Jaz Małgorzata
stopnie wodne na Bystrzycy	Młyn Leśnica Stopień Wodny Marszowice Stopień Wodny Stabłowice