10 Brygada Artylerii Polowej (austro-węgierska)

10 Brygada Artylerii Polowej
10. Feldartilleriebrigade
	Historia
Państwo	Austro-Węgry
Sformowanie	1885
Rozformowanie	1914
	Dowódcy
Pierwszy	GM Friedrich von Gehren
Ostatni	GM Karl von Seyferth de Uhlen
	Działania zbrojne
	I wojna światowa
	Organizacja
Dyslokacja	Brno, Przemyśl
Rodzaj sił zbrojnych	c. i k. Armia
Rodzaj wojsk	artyleria
Podległość	10 Korpus

10 Brygada Artylerii Polowej (10. FABrig.) – brygada artylerii polowej cesarskiej i królewskiej Armii.

Historia brygady

1 maja 1885 roku w Brnie została utworzona 10 Brygada Artylerii (niem. 10. Artillerie-Brigade). Brygada była podporządkowana komendantowi 10 Korpusu w Brnie, a w jej skład wchodził:

10. Morawsko-śląski Pułk Artylerii Korpuśnej w Ołomuńcu,
19. Ciężki Dywizjon w Brnie,
20. Ciężki Dywizjon w Ołomuńcu^[1].

Komendant brygady był równocześnie brygadierem artylerii – organem pomocniczym komendanta 10 Korpusu^[2].

W 1889 roku, w ramach przeprowadzonej zmiany podziału wojskowo-terytorialnego Monarchii, dokonano reorganizacji brygady. Reorganizacja polegała na tym, że:

Komenda 10 Brygady Artylerii razem z Komendą 10 Korpusu została przeniesiona z Brna do Przemyśla,
10. Morawsko-śląski Pułk Artylerii Korpuśnej i 20. Ciężki Dywizjon w Ołomuńcu został włączony do 1 Brygady Artylerii w Krakowie,
19. Ciężki Dywizjon w Brnie został włączony do 2 Brygady Artylerii w Wiedniu,
komendantowi 10 Brygady Artylerii podporządkowano 1. Galicyjski Pułk Artylerii Korpuśnej w Krakowie i 2. Ciężki Dywizjon w Przemyślu, które dotychczas wchodziły w skład 1 Brygady Artylerii oraz 3. Ciężki Dywizjon w Jarosławiu, który do tej pory należał do 2 Brygady Artylerii, a także Czeskie Bataliony Artylerii Fortecznej Nr 2 i 8 w Przemyślu oraz Dywizjon Taborów Nr 10 w Przemyślu należący do 3 Pułku Taborów w Pradze^[3].

Komendant brygady był nadal organem pomocniczym komendanta 10 Korpusu^[4].

Po przeprowadzonej reorganizacji w skład brygady wchodził:

1. Galicyjski Pułk Artylerii Korpuśnej w Krakowie,
2. Ciężki Dywizjon w Przemyślu,
3. Ciężki Dywizjon w Jarosławiu,
Czeski Batalion Artylerii Fortecznej Nr 2 w Przemyślu,
Czeski Batalion Artylerii Fortecznej Nr 8 w Przemyślu,
Dywizjon Taborów Nr 10 w Przemyślu 3 Pułku Taborów^[5].

W 1890 roku samodzielne ciężkie dywizjony zostały przemianowane odpowiednio na 2. i 3. Dywizjon^[6].

1 stycznia 1891 roku oba bataliony artylerii fortecznej zostały złączone w 3. Czesko-galicyjski Pułk Artylerii Fortecznej, który podporządkowano komendantowi brygady^[7]. W tym samym roku 1. Galicyjski Pułk Artylerii Korpuśnej został przeniesiony z Krakowa do Przemyśla z wyjątkiem 1. Dywizjonu Artylerii Konnej, który nadal stacjonował w Jarosławiu^[8].

1 stycznia 1892 roku ze składu 1. Galicyjskiego Pułku Artylerii Korpuśnej został wyłączony 38. Dywizjon w Przemyślu, usamodzielniony i podporządkowany komendantowi brygady^[9].

W 1893 roku 3. Czesko-galicyjski Pułk Artylerii Fortecznej został wyłączony ze składu brygady i podporządkowany dyrektorowi artylerii fortecznej w Przemyślu^[10].

Z dniem 1 stycznia 1894 roku została wprowadzona w życie kolejna reorganizacja artylerii, w ramach której:

10 Brygada Artylerii przejąła od 1. Pułku Artylerii Korpuśnej nazwę wyróżniającą „Galicyjska”,
1. Pułk Artylerii Korpuśnej został przemianowany na 10. Pułk Artylerii Korpuśnej,
2., 3. i 38. Dywizjony zostały rozwinięte odpowienio w 28., 29. i 30 Pułk Artylerii Dywizyjnej^[11].

Skład 10 Galicyjskiej Brygady Artylerii po reorganizacji przedstawiał się następująco:

10. Pułk Artylerii Korpuśnej w Przemyślu,
28. Pułk Artylerii Dywizyjnej w Przemyślu,
29. Pułk Artylerii Dywizyjnej w Jarosławiu,
30. Pułk Artylerii Dywizyjnej w Przemyślu,
Dywizjon Taborów Nr 10 w Przemyślu 3 Pułku Taborów^[11].

Z dniem 6 kwietnia 1908 roku weszła w życie nowa organizacja artylerii, w ramach której:

10 Brygada Artylerii została przemianowana na 10 Brygadę Artylerii Polowej i pozbawiona dotychczasowej nazwy wyróżniającej,
10. Pułk Artylerii Korpuśnej został przemianowany na 10. Pułk Haubic Polowych,
ze składu 10. Pułku Artylerii Korpuśnej został wyłączony dywizjon artylerii konnej i przekształcony w samodzielny oddział pod nazwą 10. Dywizjon Artylerii Konnej,
28., 29. i 30. Pułki Artylerii Dywizyjnej zostały przemianowane na 28., 29. i 30. Pułki Armat Polowych,
w Przemyślu został utworzony 3. Dywizjon Ciężkich Haubic oraz Kadra 8. Dywizjonu Ciężkich Haubic^[12].

Wymienione wyżej oddziały podlegały komendantowi 10 Brygady Artylerii Polowej pod względem wyszkolenia, natomiast pod względem taktycznym zostały podporządkowane komendantom wielkich jednostek piechoty i kawalerii:

29. i 30. Pułk Armat Polowych – 2 Dywizji Piechoty,
10. Pułk Haubic Polowych i 28. Pułk Armat Polowych oraz 3. Dywizjon Ciężkich Haubic i Kadra 8. Dywizjonu Ciężkich Haubic – 24 Dywizji Piechoty,
10. Dywizjon Artylerii Konnej – Dywizji Kawalerii Jarosław^[13].

W 1910 roku został rozwiązany 3 Pułk Taborów, a wchodzący w jego skład Dywizjon Taborów Nr 10 w Przemyślu usamodzielniony i podporządkowany bezpośrednio komendantowi 10 Korpusu^[14].

1 marca 1912 roku 3. Dywizjon Ciężkich Haubic w Przemyślu został przemianowany na 10. Dywizjon Ciężkich Haubic, a Kadra 8. Dywizjonu Ciężkich Haubic została zlikwidowana^[15].

W latach 1912–1914 w skład brygady wchodził:

Pułk Haubic Polowych Nr 10 w Przemyślu,
Pułk Armat Polowych Nr 28 w Przemyślu,
Pułk Armat Polowych Nr 29 w Jarosławiu,
Pułk Armat Polowych Nr 30 w Przemyślu,
Dywizjon Ciężkich Haubic Nr 10 w Przemyślu,
Dywizjon Artylerii Konnej Nr 10 w Jarosławiu^[16].

W sierpniu 1914 roku, w czasie mobilizacji sił zbrojnych Monarchii Austro-Węgierskiej, 10 Brygada Artylerii Polowej została zlikwidowana. Jednocześnie w 9 Korpusie została sformowana 10 Brygada Artylerii Polowej należąca do 10 Dywizji Piechoty. Z oddziałów dotychczasowej 10 Brygady Artylerii Polowej zostały sformowane dwie nowe: 2 Brygada Artylerii Polowej dla 2 Dywizji Piechoty i 24 Brygada Artylerii Polowej dla 24 Dywizji Piechoty^[17].

Komendanci brygady

płk Sztabu Artylerii / GM Friedrich von Gehren (1885 – 1889 → komendant 1 Brygady Artylerii)
płk Sztabu Artylerii Eduard Babouczek (1889^[18] – 1890 → stan spoczynku)
płk Sztabu Artylerii / GM Michael von Strommer (1890 – †4 IX 1894^[19])
płk Sztabu Artylerii / GM Wilhelm Haarmann (1894 – †4 II 1897^[20])
GM Ladislaus Cenna (1897 – 1901 → komendant 11 Brygady Artylerii)
GM Bruno Kletler (1901 – 1905 → dyrektor artylerii w Innsbrucku)
GM Georg von Dormus(inne języki) (1905 – 1907 → komendant Technicznej Akademii Wojskowej)
GM Heinrich von Brilli (1907 – 1908 → urlopowany, 1 XII 1909 przeniesiony w stan spoczynku^[21])
płk / GM Ferdinand Oppitz (1908 – 1910)
płk / GM Ludwig Kuchinka (1910 – 1 XI 1912 → stan spoczynku^[22])
płk / GM Karl von Seyferth de Uhlen (1912 – VIII 1914^[23] → komendant 24 Brygady Artylerii Polowej)

Przypisy

↑ Anhang zum Kais. Königl. Militär-Schematismus 1885 ↓, s. 58-60.
↑ Militär-Schematismus 1887 ↓, s. 102.
↑ Schematismus 1890 ↓, s. 95, 97, 113, 717-719, 734, 740, 797.
↑ Schematismus 1890 ↓, s. 112.
↑ Schematismus 1890 ↓, s. 113, 717-719, 734, 740, 797.
↑ Schematismus 1891 ↓, s. 744.
↑ Schematismus 1891 ↓, s. 113, 762.
↑ Schematismus 1891 ↓, s. 742.
↑ Schematismus 1892 ↓, s. 761.
↑ Schematismus 1893 ↓, s. 113, 148, 717.
↑ ^a ^b Schematismus 1894 ↓, s. 113, 805-809.
↑ Schematismus 1909 ↓, s. 143, 905-907, 940, 956, 960, 963, 1401.
↑ Schematismus 1909 ↓, s. 143.
↑ Schematismus 1911 ↓, s. 151, 1101.
↑ Schematismus 1913 ↓, s. 157, 1044.
↑ Schematismus 1914 ↓, s. 101, 815-817, 843, 855, 866.
↑ Order of Battle - Galicia ↓.
↑ Schematismus 1890 ↓, s. 112, 113, 717.
↑ Schmidt-Brentano 2007 ↓, s. 181.
↑ Schmidt-Brentano 2007 ↓, s. 61.
↑ Schmidt-Brentano 2007 ↓, s. 22.
↑ Schmidt-Brentano 2007 ↓, s. 97.
↑ Schematismus 1914 ↓, s. 101.

Bibliografia

Anhang zum Kais. Königl. Militär-Schematismus für das k.k. Heer 1885. Enthält die Artillerie-Waffe mit rücksicht auf die mit 1 maj durchgeführte organisation. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, maj 1885. (niem.).
Kais. Königl. Militär-Schematismus für 1887. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1886. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1890. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1889. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1891. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1891. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1892. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1892. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1893. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1893. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1894. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1894. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1909. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1909. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1911. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1910. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1913. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1912. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1914. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, luty 1914. (niem.).
Juliusz Bator: Wojna galicyjska. Działania armii austro-węgierskiej na froncie północnym (galicyjskim) w latach 1914-1915. Kraków: Wydawnictwo EGIS Sp. z o.o., 2008. ISBN 978-83-7396-747-2. (pol.).
Tomasz Nowakowski: Armia Austro-Węgierska 1908-1918. Warszawa: Feniks, 1992. ISBN 83-900217-4-9. (pol.).
Antonio Schmidt-Brentano: Die k. k. bzw. k. u. k. Generalität 1816-1918. Wiedeń: Austriackie Archiwum Państwowe, 2007.
Order of Battle - Galicia August, 1914. [w:] Austro-Hungarian Land Forces 1848-1918 [on-line]. Glenn Jewison & Jörg C. Steiner. [dostęp 2020-02-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-09)].

[CITEREFAnhang_zum_Kais._Königl._Militär-Schematismus188558-60-1] Anhang zum Kais. Königl. Militär-Schematismus 1885 ↓, s. 58-60.

[CITEREFMilitär-Schematismus1887102-2] Militär-Schematismus 1887 ↓, s. 102.

[CITEREFSchematismus189095,_97,_113,_717-719,_734,_740,_797-3] Schematismus 1890 ↓, s. 95, 97, 113, 717-719, 734, 740, 797.

[CITEREFSchematismus1890112-4] Schematismus 1890 ↓, s. 112.

[CITEREFSchematismus1890113,_717-719,_734,_740,_797-5] Schematismus 1890 ↓, s. 113, 717-719, 734, 740, 797.

[CITEREFSchematismus1891744-6] Schematismus 1891 ↓, s. 744.

[CITEREFSchematismus1891113,_762-7] Schematismus 1891 ↓, s. 113, 762.

[CITEREFSchematismus1891742-8] Schematismus 1891 ↓, s. 742.

[CITEREFSchematismus1892761-9] Schematismus 1892 ↓, s. 761.

[CITEREFSchematismus1893113,_148,_717-10] Schematismus 1893 ↓, s. 113, 148, 717.

[CITEREFSchematismus1894113,_805-809-11] Schematismus 1894 ↓, s. 113, 805-809.

[CITEREFSchematismus1909143,_905-907,_940,_956,_960,_963,_1401-12] Schematismus 1909 ↓, s. 143, 905-907, 940, 956, 960, 963, 1401.

[CITEREFSchematismus1909143-13] Schematismus 1909 ↓, s. 143.

[CITEREFSchematismus1911151,_1101-14] Schematismus 1911 ↓, s. 151, 1101.

[CITEREFSchematismus1913157,_1044-15] Schematismus 1913 ↓, s. 157, 1044.

[CITEREFSchematismus1914101,_815-817,_843,_855,_866-16] Schematismus 1914 ↓, s. 101, 815-817, 843, 855, 866.

[CITEREFOrder_of_Battle_-_Galicia-17] Order of Battle - Galicia ↓.

[CITEREFSchematismus1890112,_113,_717-18] Schematismus 1890 ↓, s. 112, 113, 717.

[CITEREFSchmidt-Brentano2007181-19] Schmidt-Brentano 2007 ↓, s. 181.

[CITEREFSchmidt-Brentano200761-20] Schmidt-Brentano 2007 ↓, s. 61.

[CITEREFSchmidt-Brentano200722-21] Schmidt-Brentano 2007 ↓, s. 22.

[CITEREFSchmidt-Brentano200797-22] Schmidt-Brentano 2007 ↓, s. 97.

[CITEREFSchematismus1914101-23] Schematismus 1914 ↓, s. 101.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

Brygady artylerii polowej	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
Pułki armat polowych	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42
Pułki haubic polowych	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
Dywizjony ciężkich haubic	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
Brygady artylerii górskiej	1 2 3
Pułki artylerii górskiej	3 4 6 7 8 10 11 12 13 14
Dywizjony armat górskich	Samodzielny Dywizjon Armat Górskich
Dywizjony artylerii konnej	1 2 4 5 6 7 9 10 11
Brygady artylerii fortecznej	1 (Wiedeń) 2 (Kraków) 3 (Trydent) 4 (Pola) 5 (Kotor)
Pułki artylerii fortecznej	1 2 3 4 5 6
Bataliony artylerii fortecznej	1 2 3 4 5 6 7 8

Historia brygady

Komendanci brygady

Przypisy

Bibliografia

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.