3 Eskadra Lotnictwa Taktycznego

3 Eskadra Lotnictwa Taktycznego

Szachownica i odznaka pułku na ogonie ostatniego, wycofanego z czynnej służby MiG-a-21MF 6814
Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1 stycznia 2001
Rozformowanie	1 kwietnia 2008
Nazwa wyróżniająca	Poznań
Tradycje
Rodowód	3 pułk lotnictwa myśliwskiego
Kontynuacja	31 Baza Lotnictwa Taktycznego
Dowódcy
Pierwszy	mjr dypl. pil. Wojciech Krupa
Ostatni	ppłk pil. Cezary Wiśniewski
Organizacja
Dyslokacja	Poznań-Krzesiny
Rodzaj sił zbrojnych	Siły Powietrzne
Rodzaj wojsk	Wojska lotnicze
Podległość	2 Brygada Lotnictwa Taktycznego

3 Eskadra Lotnictwa Taktycznego "Poznań" (3 elt) – pododdział Wojska Polskiego, sformowany w 2001 w Poznaniu-Krzesinach i stacjonujący na obiektach 31 Bazy Lotniczej Poznań-Krzesiny. Rozformowana z dniem 1 kwietnia 2008.

Historia i powstanie 3 elt

3 Eskadra Lotnictwa Taktycznego powstała z dniem 1 stycznia 2001 na mocy decyzji Ministra Obrony Narodowej z 3 października 2000 i przejęła tradycje i sztandar 3 plm i podlegała bezpośrednio Dowództwu 2 Brygady Lotnictwa Taktycznego w Poznaniu.

W dniu 1 kwietnia 2008 połączona z 31 Bazą Lotniczą i 6 Eskadrą Lotnictwa Taktycznego w nową jednostkę – 31 Bazę Lotnictwa Taktycznego. Eskadra stała się jej 1 eskadrą

Tradycje

3 elt przejęła tradycje następujących jednostek lotniczych:

• 2 Dywizjonu Myśliwskego "Krakowsko-Poznańskiego" (utworzonego we Francji)
• 2 Wielkopolskiej Eskadry Lotniczej
• 3 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego "Poznań"
• 4 Wielkopolskiej Eskadry Lotniczej
• 13 Eskadry Myśliwskiej
• 15 Eskadry Myśliwskiej
• 17 Eskadry Lotniczej Dowództwa Wojsk Lotniczych (bezpośrednio z niej wywodzi się klucz śmigłowców)
• 62 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego
• 131 Eskadry Myśliwskiej
• 132 Eskadry Myśliwskiej
• 302 Dywizjonu Myśliwskiego "Poznańskiego" (utworzonego w Wielkiej Brytanii)

Odznaka pamiątkowa

Z odznaką pamiątkowa związana jest legenda:

Podczas organizowania 131 Eskadry Myśliwskiej na Poznańskiej Ławicy dowódca eskadry, po udanym starcie i okrążeniu Poznania poleciał nad jezioro Kiekrz. Nad lasem zaatakował samolot duży czarny kruk. Pilot usiłował ominąć ptaka, ale nie zdążył i kruk wpadł między zastrzały i druty łączące skrzydła samolotu. Kruk zginął, ale łapy dostały się w szczelinę między lotkę i płat samolotu bardzo utrudniając sterowanie. Pilotowi udało się jednak doprowadzić samolot nad lotnisko. Przekonany jednak, że nie zdoła wylądować bez katastrofy, tuż nad ziemią zamknął gaz, wyłączył silnik, zasłonił oczy i zdał się na łaskę losu. Tymczasem samolot odbił się tylko kilka razy od trawy i zatrzymał nieuszkodzony. Kruk napędził stracha dowódcy eskadry, nic złego nie uczynił, dlatego postanowiono, że będzie godłem poznańskiej eskadry myśliwskiej. Odznakę, w postaci gotowego do walki kruka z rozwartym dziobem, czarnym i czerwonym opierzeniu, pomarańczowym dziobie i pazurach, wykonała członek personelu eskadry.

Słowa płk. Wacława Króla świadczące o znaczeniu znaków: Całą wojnę kruk latał na samolotach Dywizjonu Poznańskiego. Malowano go na samolotach PZL P-11, na Hurricane'ach i Spitfire'ach. Piloci i mechanicy nosili jego odznakę na mundurach podczas kampanii w Polsce, we Francji, w Anglii, a nawet w Afryce. Lubili i cenili swoją odznakę. Indagowani przez Anglików, Francuzów, Amerykanów i Kanadyjczyków, Belgów i Holendrów co to za odznaka, objaśniali ich, ucząc w ten sposób obcokrajowców geografii Polski i wspominając przy tym o mieście międzynarodowych targów – Poznaniu.

Obecna odznaka pamiątkowa 3 elt jest już drugą w historii eskadry – została zatwierdzona w czerwcu 2003.

Poniższa galeria prezentuje zmiany, jakie zachodziły w odznakach pamiątkowych jednostek:

• 
  Odznaka pamiątkowa 131. elm
• 
  Odznaka pamiątkowa 302. dm "Poznański"

Wyposażenie

F-16C 4044

MiG-21UM 9292. Radom. AirShow 2002

• samoloty:
  • MiG-21MF – 2001-2002
  • MiG-21bis – 2002-2004 (1 stycznia 2004, godz 8.00)
  • MiG-21UM – 2001-2003
  • TS-11 Iskra – 2001-2006
  • F-16C – 2006-2008
  • F-16D – 2006-2008
  • An-2

• śmigłowce
  • Mi-2

Dowódcy eskadry

• 1 stycznia 2001 – 28 października 2002 – mjr dypl. pil. Wojciech Krupa
• 28 października 2002 – 9 lutego 2004 – mjr dypl. pil. Rościsław Stepaniuk
• 9 lutego 2004 – 13 października 2004 – ppłk dypl. pil. Zbigniew Zawada
• 13 października 2004 – 25 lutego 2005 – cz.p.o. mjr dypl. pil. Adam Bondaruk
• 25 lutego 2005 – 7 kwietnia 2005 – cz.p.o. kpt. nawig. mgr Mariusz Glazer
• 7 kwietnia 2005 – 24 października 2005 – cz.p.o. mjr pil. mgr Krzysztof Siarkiewicz
• 24 października 2005 – 30 czerwca 2006 – ppłk pil. Waldemar Gołębiowski
• 30 czerwca 2006 – 1 grudnia 2007 – ppłk dypl. pil. Rościsław Stepaniuk
• 1 grudnia 2007 – 31 marca 2008 – ppłk dypl. pil. Cezary Wiśniewski

Ważne wydarzenia

• czerwiec 2001 – lipiec 2002 – lotnisko było zamknięte na czas remontu pasa startowego oraz zabudowy lotniskowej (domek pilota, hangar); związane to było z przystosowaniem lotniska do wymogów NATO. 3 elt została przebazowana na lotnisko Łask oddalone o ponad 200 km gdzie razem z 10. elt ponad rok wykonywała loty szkolne i pełniła dyżury bojowe.
• 12 lipca 2002 – uroczyste otwarcie lotniska Krzesiny po remoncie pasa startowego i domku pilota oraz przelot samolotów 8 samolotów MiG-21 MF z przebazowania w Łasku. Przelot w ugrupowaniu 2 klucze po 4 samoloty MiG-21 MF. Pierwszy klucz prowadził dowódca eskadry ppłk dypl. pil. Wojciech Krupa, drugi klucz szef szkolenia mjr dypl. pil. Rafał Nowak.
• 6 sierpnia 2002 – przejęcie na wyposażenie samolotów MiG-21 bis z rozwiązanej 9. elt z Zegrza Pomorskiego. Była to najnowsza wersja samolotu MiG-21 używana w Polskim Lotnictwie Wojskowym z wydajniejszym i bardziej ekonomicznym silnikiem oraz lepszymi przyrządami celowniczymi i nowszym uzbrojeniem.
• 7-8 września 2002 – udział w międzynarodowych pokazach lotniczych AirShow 2002
• marzec 2003 – przejęcie samolotów TS-11 z Siemirowic oraz Babich Dołów. Wyróżniającym elementem tych samolotów jest malowanie "NAVY"
• 5-6 lipca 2003 – udział w pikniku lotniczym Military And Air Show 2003 na Poznańskiej Ławicy
• 30-31 sierpnia 2003 – udział w międzynarodowych pokazach lotniczych AirShow 2003 w Radomiu
• 16 grudnia 2003 – loty pożegnalne z okazji zakończenia eksploatacji samolotów MiG-21
• 1 stycznia 2004 – uroczyste zakończenie dyżuru NATINADS na samolotach MiG-21 bis
• 10-14 maja 2004 – piloci 3 elt mogli przetestować samolot szkolno-bojowy HAWK. Brytyjski koncern lotniczy BAE Systems zaprezentował im samolot zaawansowanego szkolenia
• 26 lipca – 14 sierpnia 2004 – wizyta dowódcy 3 elt ppłk. Zbigniewa Zawady w Bazie Lotniczej Moody w Lowndes County, Georgia. Dowódca miał okazję zasiąść za sterami samolotu T-38C Talon.
• 13-24 września 2004 – udział w polsko-amerykańskim szkoleniu wydzielonych komponentów Sił Powietrznych i 182 Eskadry Gwardii Narodowej stanu Teksas – 149. Flight Wing USAF w 32 Bazie Lotniczej w Łasku pod kryptonimem "Sentry White Falcon 2004". Ćwiczenia są częścią przygotowań do przejęcia przez Polskę samolotów F-16 oraz dopracowania zasad współpracy pomiędzy siłami powietrznymi państw NATO.
• 13 października 2004 – Rozkazem Dowódcy Sił Powietrznych z dnia 4 października 2004 roku na przeszkolenie na samolot F-16 w USA zostali skierowani ppłk dypl. pil. Zbigniew Zawada, oraz mjr dypl. pil. Cezary Wiśniewski
• 3 listopada 2004 – rozkazem Dowódcy Sił Powietrznych z 28 października 2004 3. elt otrzymała puchar za bezpieczną realizacje zadań szkolenia lotniczego w 2004 roku
• 6-17 czerwca 2005 – 3. elt brała udział w międzynarodowych ćwiczeniach pk. "Sentry White Falcon 2005"

Bibliografia

• Józef Zieliński [red.]: Polskie lotnictwo wojskowe 1945-2010: rozwój, organizacja, katastrofy lotnicze. Warszawa: Bellona SA; Wojskowe Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne "SWAT", 2011, s. 171. ISBN 978-83-1112-14-09.
• Historia 3 Eskadry Lotnictwa Taktycznego. 31blt.wp.mil.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-01)].