Ajatollah
Ajatollah (pers. آيتالله, arab. آية الله, āyat Allāh, tłum. znak Boga) – honorowy muzułmański tytuł naukowy w szyizmie imamickim, nadawany wysokiej rangi uczonym (mudżtahid); znawcom teologii, nauk islamskich i prawa religijnego[1]. Posiadacze tytułu są zazwyczaj także wykładowcami seminariów teologicznych. Niższą rangą jest hodżatoleslam.
Źródłosłów
[edytuj | edytuj kod]Nazwa ajatollah wywodzi się z Koranu:
53 Niebawem pokażemy im Nasze znaki (aja) na horyzontach i w nich samych, aż w końcu stanie się dla nich jasne, że to jest prawda. Czyż nie jest wystarczające, jeśli chodzi o twojego Pana, że On jest świadkiem każdej rzeczy?[2]
20 Na ziemi są znaki (aja) dla tych, którzy są przekonani o prawdzie.
21 I są w waszych duszach. Czy wy nie widzicie?[3]
Szyici imamici interpretują owe ajaty koraniczne jako odnoszące się do ludzi, którzy mogą być uznawani za „znaki Boga” (ajatollah) na tym świecie[4][5].
Kobiety ajatollahowie
[edytuj | edytuj kod]Tytuł jest przyznawany także kobietom, które ukończyły seminaria osiągając tak wysoką rangę uczonego. Owe są zwane „paniami mudżtahideh”. Najsławniejszą kobietą ajatollahem była Iranka Hadżije Sejjede Nosrat Bejgom Amin. Innym żyjącym obecnie ajatollahem jest Zohre Sefati[6]. Do dziś żadna kobieta ajatollah nie osiągnęła rangi wielkiego ajatollaha.
Wielcy ajatollahowie
[edytuj | edytuj kod]Najwyższą rangą, jaką mogą osiągnąć studenci seminariów, jest wielki ajatollah (arab. آية الله العظمى, āyat Allāh al-ʿuẓmà; pers. آیتالله عظمی, âyat-ollâh-e ʿoẓma, tłum. wielki znak Boga). Wielcy ajatollahowie upoważnieni są między innymi do tworzenia prawa i ogłaszania fatw, co czyni ich pomostem pomiędzy brakującymi imamami a istniejącą w danym momencie społecznością. Wielkiego ajatollaha tytułuje się mardża (arab. مرجع, marǧaʿ, liczba mnoga marāǧiʿ), także mardża taklidi i mardża dini (arab. مرجع تقليدي / مرجع ديني, tłum. źródło do naśladowania). Każdy szyita imamita jest zobowiązany do podążania za wybranym przez siebie wielkim ajatollahem w kwestiach prawa muzułmańskiego[7][8][9].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ ajatollah, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2016-09-05].
- ↑ Tłumaczenie znaczenia Świętego Koranu według Józefa Bielawskiego – Koran: 41:53. planetaislam.com. [dostęp 2016-09-06].
- ↑ Tłumaczenie znaczenia Świętego Koranu według Józefa Bielawskiego – Koran: 51:20-21. planetaislam.com. [dostęp 2016-09-05].
- ↑ When and why were the terms Ayatollah and Hujjat ul-islam began to be used to refer to our scholars? I would like to explore about their origin, meaning and distinctions. oxfordislamicstudies.com. [dostęp 2016-09-06].
- ↑ Ayatollah. islamquest.net. [dostęp 2016-09-06].
- ↑ Islamic Insights: Exemplary Shia Women: Madam Zohreh Sefati. islamicinsights.com, 9 marca 2008. [dostęp 2016-09-05]. (ang.).
- ↑ Shia Leadership. globalsecurity.org. [dostęp 2016-09-05]. (ang.).
- ↑ Carsten Anckar: Religion and Democracy: A worldwide comparison. Abingdon: Routledge, 2011, s. 60–61. ISBN 978-0-415-83023-2. [dostęp 2016-09-05]. (ang.).
- ↑ Vali Nasr: The Shia Revival: How Conflicts within Islam Will Shape the Future. Nowy Jork: W. W. Norton & Company, 2007, s. 70–72. ISBN 978-0-393-32968-1. [dostęp 2016-09-05]. (ang.).
