André Masséna

André Masséna
	; Marszałek André Masséna
	Marszałek Francji
Data i miejsce urodzenia	6 maja 1758 ; Nicea
Data i miejsce śmierci	4 kwietnia 1817 ; Paryż
	Przebieg służby
Siły zbrojne	Królestwo Francji; Królestwo Francji; Republika Francuska; Cesarstwo Francuskie; Królestwo Francji
Główne wojny i bitwy	Wojna I koalicji; Wojna II koalicji; Wojna III koalicji; Wojna IV koalicji; Wojna na Półwyspie Iberyjskim; Wojna VII koalicji
	Odznaczenia
	Upamiętnienie nazwiska na Łuku Triumfalnym w Paryżu
	Multimedia w Wikimedia Commons

André Masséna, wł. Andrea Massena (ur. 6 maja 1758 w Nicei, zm. 4 kwietnia 1817 w Paryżu) – książę Rivoli, książę Essling, marszałek cesarstwa francuskiego^[1].

Życiorys

Był synem kupca. W wieku 13 lat zaciągnął się do marynarki handlowej jako chłopiec okrętowy. Mając 17 lat wstąpił do armii, służąc w regimencie w Tulonie. Po 14 latach wyszedł ze służby w stopniu podoficera, a po wybuchu rewolucji wstąpił w szeregi ochotników. 1 sierpnia 1792 został dowódcą batalionu, 22 sierpnia 1793 generałem brygady, a 20 grudnia 1793 generałem dywizji^[1].

W wojnach włoskich odznaczył się wielokrotnie; pobił Austriaków między innymi w 1795 pod Loano i miał swój udział w zwycięstwach Napoleona Bonapartego. Pod naczelnym dowództwem Jeana-Baptiste'a Jourdana dowodził w Szwajcarii armią francuską, która odniosła zwycięstwo pod Zurychem 25 września 1799 nad wojskiem rosyjskim, uchronił Francję od najazdu wojsk nieprzyjacielskich. W 1806 roku, po zawarciu pokoju preszburskiego, zajął Neapol dla Józefa Bonapartego; po bitwie pod Pruską Iławą został księciem Rivoli, a w 1809 po bitwie pod Essling – księciem Essling.

W 1810 otrzymał naczelne dowództwo w Hiszpanii, które z powodu przeważającej siły nieprzyjaciół, dobrowolnie złożył w 1811. Mianowany 20 grudnia 1814 przez Ludwika XVIII parem Francji^[1]. Był jednym z najbardziej utalentowanych marszałków Napoleona.

Zmarł w 1817 roku z dala od spraw publicznych. Na cmentarzu Père-Lachaise wzniesiono mu pomnik^[1].

Jego Mémoires (4 t., Paryż 1849) wydał gen. Koch.

Zobacz też

V Korpus Wielkiej Armii

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d S. Orgelbranda Encyklopedja Powszechna. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Akcyjnego Odlewni Czcionek i Drukarni S. Orgelbranda Synów, XIX i pocz. XX wieku (może wymagać uaktualnienia).

[Orgelbrand-1] S. Orgelbranda Encyklopedja Powszechna. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Akcyjnego Odlewni Czcionek i Drukarni S. Orgelbranda Synów, XIX i pocz. XX wieku (może wymagać uaktualnienia).

[1]

Gubernatorzy Paryża	Louis I d’Anjou (1356–1357) Jean de Berry (1411) Waléran III de Ligny (1411–1413) Jean II de Ligny (1418–1420) Jean de La Baume (1422–142.) Jean de Villiers (1429–14..) Philippe de Ternant (14..–14..) Jacques de Villiers (1461) Charles d’Artois (1465) Charles de Melun (1465–1467) Charles I d’Amboise (1467–1470) Charles de Gaucourt (14..–1472) Antoine de Chabannes (1472–147.) Guillaume de Poitiers (1478–14..) Louis d’Orléans (1483–1485) Antoine de Chabannes (1485–1488) Gilbert de Montpensier (14..–1494) Charles II d’Amboise (1493–1496) Antoine de La Rochefoucauld (15..–15..) Paul de Thermes (1559–1562) Charles de Cossé (1562–1563) François de Montmorency (15..–1572) René de Villequier (1580) François d’O (158.–1589) Charles-Emmanuel de Savoie (1589–1590) Jean Francois de Faudoas (1590–1594) Charles II de Cossé (1594) François d’O (1594) Charles du Plessis (1616) Hercule de Rohan (1643–16..) François de L’Hospital (1648–1657) Duc de Bournonville (1657–1662) Antoine d’Aumont (1662–1669) Gabriel de Rochechouart (1669–1675) Charles III de Créquy (1676–1687) Léon Potier (1687–1704) Duc de Tresmes (1704–1739) Bernard Potier (1739–1757) Charles Louis d’Albert (1757–1771) Jean de Cossé-Brissac (1771–1780) Louis de Cossé-Brissac (1780–1791)
Dowódcy generalni sił zbrojnych w Paryżu	Louis d’Affry (1791–1792) Jacques-François de Menou (1792–1794) Jean Thierry (1794–1795) Jacques-François de Menou (1795) Paul de Barras (1795) Napoléon Bonaparte (1795–1796) Jacques Maurice Hatry (1796–1797) Pierre Augereau (1797) Louis Lemoine (1797) Jean-François Moulin (1797–1798) Joseph Gilot (1798–1799) Barthélemy Catherine Joubert (1799) Jean-Antoine Marbot (1799) François Joseph Lefebvre (1799–1800) Édouard Mortier (1800–1803) Jean Andoche Junot (1803–1804)
Gubernatorzy wojskowi Paryża	Joachim Murat (1804–1805) Louis Bonaparte (1805–1806) Joachim Murat (1806) Jean Andoche Junot (1806–1807) Pierre-Augustin Hulin (1807–1814) Louis de Rochechouart (1814) Louis Sébastien Grundler (1814–1815) Nicolas Joseph Maison (1815) Pierre-Augustin Hulin (1815) André Masséna (1815) Nicolas Joseph Maison (1815) Hyacinthe Despinoy (1815–1816) Catherine-Dominique de Pérignon (1816–1818) Nicolas Joseph Maison (1819–1821) Auguste de Marmont (1821–1830) Pierre Claude Pajol (1830–1842) Tiburce Sébastiani (1842–1848) Nicolas Changarnier (1848–1851) Achille Baraguey d’Hilliers (1851) Bernard Pierre Magnan (1851–1865) François Certain de Canrobert (1865–1870) Achille Baraguey d’Hilliers (1870) Louis Jules Trochu (1870–1871) Joseph Vinoy (1871) Paul de Ladmirault (1871–1878) Édouard Aymard (1878–1880) Justin Clinchant (1880–1881) Alphonse Théodore Lecointe (1882–1884) Félix Gustave Saussier (1884–1898) Émile Zurlinden (1898–1899) Joseph Brugère (1899–1900) Georges-Auguste Florentin (1900–1901) Paul-Vincent Faure-Biguet (1901–1903) Jean Dessirier (1903–1906) Jean Baptiste Dalstein (1906–1910) Michel Maunoury (1910–1912) Victor-Constant Michel (1912–1914) Joseph Gallieni (1914–1915) Michel Maunoury (1915–1916) Auguste Dubail (1916–1918) Adolphe Guillaumat (1918) Charles Emile Moinier (1918–1919) Pierre Berdoulat (1919–1923) Henri Gouraud (1923–1937) Gaston Billotte (1937–1939) Pierre Héring (1939–1940) Henri Dentz (1940)
Okupacja niemiecka	Ernst Schaumburg (1940–1943) Hans von Boineburg-Lengsfeld (1943–1944) Dietrich von Choltitz (1944)
Gubernatorzy wojskowi Paryża	Philippe Leclerc (1944) Marie Pierre Kœnig (1944–1945) Paul Legentilhomme (1945–1947) René Chouteau (1947–1953) Henri Zeller (1953–1957) Louis-Constant Morlière (1957–1958) Pierre Garbay (1958–1959) Raoul Salan (1959–1960) Maurice Gazin (1960) André Demetz (1960–1962) Louis Dodelier (1962–1965) Philippe de Camas (1965–1968) André Meltz (1968–1971) Bernard Usureau (1971–1974) Philippe Clave (1974–1975) Jean Favreau (1975–1977) Jacques de Barry (1977–1980) Jeannou Lacaze (1980–1981) Roger Périer (1981–1982) Alban Barthez (1982–1984) Michel Fennebresque (1984–1987) Hervé Navereau (1987–1991) Daniel Valéry (1991–1992) Michel Guignon (1992–1996) Michel Billot (1996–2000) Pierre Costedoat (2000–2002) Marcel Valentin (2002–2005) Xavier de Zuchowicz (2005–2007) Bruno Dary (2007–2012) Hervé Charpentier (2012–2015) Bruno Le Ray (2015–2020) Christophe Abad (od 2020)

Życiorys

Zobacz też

Przypisy

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.