Anglo American
| |
 Siedziba Anglo American w Londynie, przy Charterhouse Street | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Data założenia |
1917 |
| Forma prawna | |
| Zatrudnienie |
64 000 (2020) |
| Giełda | |
| Symbol akcji |
AAL |
| Dane finansowe (2020[1]) | |
| Przychody |
30,9 mld USD |
| Wynik operacyjny |
6,7 mld USD |
| Wynik netto |
4,3 mld USD |
| Strona internetowa | |
Anglo American plc – międzynarodowe przedsiębiorstwo branży wydobywczej z siedzibą w Londynie (Wielka Brytania), prowadzące wydobycie metali i minerałów, w tym diamentów, miedzi, platynowców, żelaza i węgla. Działalność przedsiębiorstwa skoncentrowana jest głównie w Południowej Afryce i krajach ościennych, Ameryce Południowej oraz Australii[1].
Spółka notowana jest na Londyńskiej Giełdzie Papierów Wartościowych (LSE), a równolegle także (tzw. secondary listing) na giełdach w Johannesburgu (JSE), Szwajcarii (SIX), Botswanie (BSE) i Namibii (NSE). Wchodzi w skład indeksu giełdowego FTSE 100[1].
W 2020 roku wielkość przychodu wyniosła 30,9 mld USD, zysk operacyjny – 6,7 mld USD, a zysk netto – 4,3 mld USD[1]. W 2021 roku przedsiębiorstwo znalazło się na 218. pozycji w rankingu największych na świecie spółek publicznych opublikowanym przez Forbesa (na 11. pozycji wśród przedsiębiorstw brytyjskich)[a][2].
Działalność
[edytuj | edytuj kod]W 2020 roku głównymi źródłami przychodów dla przedsiębiorstwa były wydobycie i sprzedaż żelaza (w 2020 roku – 7,2 mld USD), miedzi (6,8 mld USD), węgla (3,8 mld USD), palladu (3,5 mld USD), diamentów (3,4 mld USD), rodu (2,7 mld USD), platyny (1,4 mld USD), niklu (0,8 mld USD) i manganu (0,7 mld USD). Wydobycie diamentów odbywa się za pośrednictwem spółki zależnej De Beers, której Anglo American jest 85%-udziałowcem[1].
Anglo American posiada kopalnie w Południowej Afryce, Botswanie, Namibii, Zimbabwe, Brazylii, Chile, Peru, Australii i Kanadzie[3]. Wielkość zatrudnienia w 2020 roku wynosiła około 64 000, z czego 45 000 w Południowej Afryce[1].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Przedsiębiorstwo Anglo American Corporation (AAC) założone zostało w 1917 roku w Południowej Afryce przez Ernesta Oppenheimera. Pierwotnie działalność przedsiębiorstwa opierała się na wydobyciu złota w regionie Witwatersrand. Przedsięwzięcie sfinansowane zostało przy znacznym wkładzie brytyjskich i amerykańskich inwestorów, w tym J.P. Morgana[4][5], czemu zawdzięcza ono swoją nazwę[b][5]. Siedziba spółki mieściła się w Johannesburgu[6]. W 1926 roku Anglo American Corporation została największym udziałowcem spółki De Beers[c][6], prowadzącej wydobycie diamentów. Dochody z działalności De Beers, które przez większą część XX wieku było monopolistą na światowym rynku diamentów[7], wykorzystane zostały do finansowania rozwoju korporacji AAC, w tym podjęcia eksploatacji dużych złóż złota odkrytych w 1936 roku na terenie Wolnego Państwa Oranii. W 1958 roku AAC stało się największym producentem złota na świecie. Choć wydobycie złota pozostawało głównym obszarem działalności AAC, po II wojnie światowej rozpoczęto proces dywersyfikacji, rozszerzając działalność m.in. o wydobycie węgla, miedzi i uranu[8][1]. W latach 60. przedsiębiorstwo podjęło się pierwszych znaczących inwestycji poza granicami RPA, w tym w kilkunastu krajach afrykańskich, gdzie wywierało ono znaczny wpływ na sytuację ekonomiczną i polityczną[8]. W samym RPA Anglo American stało się z czasem największym przedsiębiorstwem na rynku rodzimym[9], w 1968 roku generowało 3% produktu krajowego brutto[8].
Przedsiębiorstwo było dużym beneficjentem rządowej polityki apartheidu, która zapewniała mu dostęp do taniej siły roboczej, niemniej jednak zarząd AAC w sposób otwarty ją krytykował. Exodus kapitału zagranicznego z RPA w latach 80., wynikający z nasilającej się presji międzynarodowej na ten kraj, pozwolił AAC na nabycie udziałów w różnorakich przedsiębiorstwach, m.in. w branży finansowej, ubezpieczeniowej, spożywczej i motoryzacyjnej; spółka zyskała tym samym znamiona holdingu[10][11]. W 1988 roku AAC była większościowym akcjonariuszem 85% spółek notowanych na giełdzie w Johannesburgu, o łącznej kapitalizacji wynoszącej około 60% całkowitej kapitalizacji wszystkich notowanych na niej przedsiębiorstw[11]. W tym samym roku AAC prowadziło 47% krajowej produkcji złota, 25% – węgla, ponad 50% – platyny i niemal 100% produkcji diamentów[11]. Przez cały ten okres spółka kontrolowana była przez rodzinę Oppenheimerów. Po śmierci założyciela, Ernesta Oppenheimera w 1957 roku prezesem został jego syn – Harry, który piastował tę funkcję do 1982 roku[12].
Po upadku apartheidu w latach 90. XX wieku przedsiębiorstwo poddane zostało restrukturyzacji. Udziały w przedsięwzięciach niezwiązanych z górnictwem zostały wyprzedane. W 1999 roku siedziba przeniesiona została do Londynu, a spółka wprowadzona została pod nazwą Anglo American plc na Londyńską Giełdę Papierów Wartościowych (LSE)[9]. W 2009 roku przedsiębiorstwo zaprzestało wydobycia złota[6].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Ranking bazuje na wielkości przychodu, dochodu, aktywów i kapitalizacji giełdowej.
- ↑ Anglo American Corporation – „Korporacja Anglo-Amerykańska”.
- ↑ Od 1929 roku Ernest Oppenheimer był prezesem obu spółek (Anglo American i De Beers). De Beers pozostawało spółką publiczną do 2001 roku, kiedy to wykupione zostało przez Anglo American (45% udziałów), rodzinę Oppenheimer (40%) oraz rząd Botswany (15%)[13]. W 2011 roku Anglo American odkupiło udziały należące do rodziny Oppenheimer, stając się udziałowcem większościowym[14].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g Integrated Annual Report 2020 [online], Anglo American, s. 24–26, 66, 158–159, 163–164, 198, 237, 255, 261 [dostęp 2022-01-28] (ang.).
- ↑ 2021 Global 2000. Forbes. [dostęp 2022-01-28]. (ang.).
- ↑ Where we operate. Anglo American. [dostęp 2022-01-28]. (ang.).
- ↑ Sir Ernest Oppenheimer, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-01-28] (ang.).
- ↑ a b Anglo American’s history in South Africa. Mining Technology, 2021-02-03. [dostęp 2022-01-28]. (ang.).
- ↑ a b c History. Anglo American. [dostęp 2022-01-28]. (ang.).
- ↑ Edward Jay Epstein: Have You Ever Tried to Sell a Diamond?. The Atlantic, luty 1982. [dostęp 2022-01-28]. (ang.).
- ↑ a b c Gold and Silver Industry. W: Dario Gaggio: The Oxford Encyclopedia of Economic History. Joel Mokyr (red.). Oxford University Press, 2005. ISBN 978-0-19-518762-5.
- ↑ a b Seeraj Mohamed. Anglo-American corporation and corporate restructuring in post-apartheid South Africa. „International Review of Applied Economics”. 34 (4), s. 439–455, 2020-07-04. DOI: 10.1080/02692171.2020.1773642. (ang.).
- ↑ Michael A. Hiltzik: The Politics of Profit in S. Africa: Anglo American Corp. built an economic empire with diamonds, gold and progressive policies toward blacks. Now its future hinges on the dismantling of apartheid.. Los Angeles Times, 1990-07-09. [dostęp 2022-01-28]. (ang.).
- ↑ a b c John Summa: Anglo-American Corporation: A pillar of apartheid. The Multinational Monitor, wrzesień 1988. [dostęp 2022-01-28]. (ang.).
- ↑ Harry Oppenheimer, 91, South African Industrialist, Dies. New York Times, 2000-08-21. [dostęp 2022-01-28]. (ang.).
- ↑ Shareholders OK De Beers buyout. JCK Magazine, 2001-05-18. [dostęp 2023-10-28]. (ang.).
- ↑ Anthony DeMarco: De Beers Seeks A Return to the U.S., Moves Diamond Operations To Botswana. Forbes, 2012-08-15. [dostęp 2023-10-28].
