Annały

Annały

Annały (łac. annales) – inaczej roczniki, najwcześniejsza forma piśmiennictwa historiograficznego pod postacią mniej lub bardziej rozbudowanych zapisków rejestrujących w porządku chronologicznym najważniejsze dla danej społeczności czy kraju wydarzenia.

Historia

Europa

Gatunek pojawił się już w starożytnej Grecji, a bardzo popularność zyskał w Cesarstwie Rzymskim, gdzie dane gromadzone m.in. w Annales pontificum, czyli rocznikach najwyższego kapłana, bywały opracowywane literacko, nierzadko z moralistycznym czy parenetycznym wydźwiękiem. W średniowieczu miały przeważnie formę lakonicznych zapisków spisywanych głównie w klasztorach, na marginesach tablic świąt ruchomych (np. tablic paschalnych), czasem jednak przyjmowały postać rozbudowaną narracyjnie, upodabniając się do kronik. Niektóre, jak np. Annales Regni Francorum (Roczniki Królestwa Franków), czy Annales Cambriae (Roczniki Walijskie), miały charakter oficjalny.

Polska

Najstarsze zabytki polskiej annalistyki to:

• Roczniki zaginione:
  • Rocznik Jordana
  • Rocznik Rychezy
• Roczniki małopolskie:
  • Rocznik świętokrzyski dawny
  • Rocznik kapituły krakowskiej (Rocznik kapitulny krakowski)
  • Rocznik Traski
• Roczniki wielkopolskie:
  • Rocznik lubiński
  • Rocznik poznański starszy (Rocznik poznański I)
  • Rocznik poznański młodszy (Rocznik poznański II)
  • Spominki poznańskie
• Roczniki cysterskie (śląskie):
  • Rocznik henrykowski
  • Rocznik kamieniecki.

Zobacz też

• kronika
• latopis

Bibliografia

• Słownik terminów literackich, red. Janusz Sławiński, Ossolineum, 2000;
• J. A. Cuddon, Dictionary of Literary Terms and Literary Theory, Penguin Books, 1991;

Linki zewnętrzne

• Słownik wyrazów obcych
• Angielska wersja Roczników walijskich
• Łacińska wersja Roczników Królestwa Franków