Astrapia
| Astrapia | |||
| Vieillot, 1816[1] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – samiec astrapii białosternej (A. mayeri) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Astrapia | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Paradisea nigra J.F. Gmelin, 1788 | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Astrapia – rodzaj ptaków z rodziny cudowronek (Paradisaeidae).
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj obejmuje gatunki występujące na Nowej Gwinei[8].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała samców 23–69 cm (bez centralnych sterówek o długości 76–125 cm), samic 22–53 cm (bez centralnych sterówek o długości 53 cm), masa ciała samców 120–205 g, samic 102–200 g[9][10].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Etymologia
[edytuj | edytuj kod]- Astrapia: gr. αστραπιος astrapios lub αστραπαιος astrapaios „błyszczeć”, od αστραπη astrapē „błysk błyskawicy”, od στεροπη steropē „błyskawica, blask”[11].
- Paradigalla: rodzaj Paradisaea Linnaeus, 1758 (cudowronka); łac. gallus „kogut”[12]. Typ nomenklatoryczny: Paradigalla carunculata Lesson, 1835.
- Lobopsis: gr. λοβος lobos „płatek”; οψις opsis „wygląd”[13]. Typ nomenklatoryczny: Paradigalla carunculata Lesson, 1835.
- Lamprotornis: gr. λαμπροτης lamprotēs „splendor”, od λαμπρος lampros „promienny, znakomity”; ορνις ornis, ορνιθος ornithos „ptak”[14]. Typ nomenklatoryczny: Paradisea nigra J.F. Gmelin, 1788.
- Astrarchia: gr. αστραρη astrarkhē „królowa gwiazd (o księżycu)”, od αστρον astron „gwiazda”; αρχων arkhōn, αρχοντος arkhontos „władca, pan”, od αρχω arkhō „rządzić”[15]. Typ nomenklatoryczny: Astrarchia stephaniae Finsch & A.B. Meyer, 1885.
- Calastrapia: gr. καλος kalos „piękny”; rodzaj Astrapia Vieillot, 1816[16]. Typ nomenklatoryczny: Astrapia splendidissima Rothschild, 1895.
- Taeniaparadisea: gr. ταινια tainia „proporzec, taśma”; rodzaj Paradisaea Linnaeus, 1758 (cudowronka)[17]. Typ nomenklatoryczny: Taeniaparadisea macnicolli Kinghorn, 1939 (= Astrapia mayeri Stonor, 1939).
Podział systematyczny
[edytuj | edytuj kod]Taksony carunculata i brevicauda w niektórych ujęciach systematycznych są umieszczane w rodzaju Paradigalla[8][18][10]; tutaj podział systematyczny za Kompletną listą ptaków świata[19]:
- Astrapia carunculata (Lesson, 1835) – tarczonos długosterny
- Astrapia brevicauda (Rothschild & E. Hartert, 1911) – tarczonos kusy
- Astrapia nigra (J.F. Gmelin, 1788) – astrapia czarna
- Astrapia splendidissima Rothschild, 1895 – astrapia słoneczna
- Astrapia rothschildi Förster, 1906 – astrapia żabotowa
- Astrapia stephaniae (Finsch & A.B. Meyer, 1885) – astrapia lśniąca
- Astrapia mayeri Stonor, 1939 – astrapia białosterna
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Nie Lamprotornis Temminck, 1820.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ L.J.P. Vieillot: Analyse d’une nouvelle ornithologie élémentaire. Paris: Deteville, libraire, rue Hautefeuille, 1816, s. 36. (fr.).
- ↑ R.-P. Lesson: Histoire naturelle des oiseaux de paradis et des épimaques: ouvrage orné de planches, dessinées et gravées par les meilleurs artistes. Paris: A. Bertrand, 1835, s. 242. (fr.).
- ↑ H.G.L. Reichenbach: Avium systema naturale. Das natürliche system der vögel mit hundert tafeln grösstentheils original-abbildungen der bis jetzt entdecken fast zwölfhundert typischen formen. Vorlaüfer einer iconographie der arten der vögel aller welttheile. Dresden und Leipzig: Expedition der vollständigsten naturgeschichte, 1850, s. ryc. lxxii. (niem.).
- ↑ Ch.-L. Bonaparte: Conspectus generum avium. T. 1. Lugduni Batavorum: Apud E.J. Brill, 1850, s. 414. (łac.).
- ↑ O. Finsch & A.B. Meyer. Vögel von Neu Guinea, zumeist aus der Alpen-region am südostabhange des Owen-Stanley-Gebirges (Hufeisengebirge 7000-8000' hoch), gesammelt von Karl Hunstein. I. Paradiseidae. „Zeitschrift für die gesammte Ornithologie”. 2 (4), s. 378, 1885. (niem.).
- ↑ Introduction. W: R.B. Sharpe: Monograph of the Paradiseidae, or birds of paradise and Ptilonorhynchidae, or bower-birds. Cz. 1. London: H. Sotheran & Co, 1898, s. xiii. (ang.).
- ↑ J.R. Kinghorn. A new genus and species of Bird of Paradise. „The Australian zoologist”. 9, s. 295, 1939. (ang.).
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rassmusen (redaktorzy): Crows, mudnesters & birds-of-paradise. IOC World Bird List: Version 13.1. [dostęp 2023-05-21]. (ang.).
- ↑ D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Birds-of-Paradise (Paradisaeidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.paradi7.01. [dostęp 2023-05-21]. (ang.).
- ↑ a b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Birds-of-Paradise (Paradisaeidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.paradi7.01. [dostęp 2023-05-21]. (ang.).
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Astrapia [dostęp 2023-05-21].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Paradigalla [dostęp 2023-05-21].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Lobopsis [dostęp 2023-05-21].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Lamprotornis [dostęp 2023-05-21].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Astrarchia [dostęp 2023-05-21].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Calastrapia [dostęp 2023-05-21].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Taeniaparadisea [dostęp 2023-05-21].
- ↑ John H. Boyd III: Paradisaeidae: Birds-of-paradise. [w:] Aves—A Taxonomy in Flux 3.05 Introduction [on-line]. John Boyd's Home Page. [dostęp 2015-11-15]. (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Paradisaeidae Vigors, 1825 – cudowronki - Birds of paradise (wersja: 2022-09-03). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-05-21].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).