Przejdź do zawartości

Cerkiew Narodzenia Matki Bożej w Murowance

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
cerkiew Narodzenia Matki Bożej
Свята-Раства-Багародзіцкая царква
Zabytek: nr rej. 410Г000638
cerkiew parafialna
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Białoruś

Obwód

 grodzieński

Miejscowość

Murowanka

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Rosyjski Kościół Prawosławny
(Egzarchat Białoruski)

Eparchia

grodzieńska i wołkowyska

Wezwanie

Narodzenia Matki Bożej

Wspomnienie liturgiczne

8/21 września

Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego
Mapa konturowa obwodu grodzieńskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Murowanka, cerkiew”
Położenie na mapie Białorusi
Mapa konturowa Białorusi, po lewej znajduje się punkt z opisem „Murowanka, cerkiew”
Ziemia53°41′51,6″N 25°00′00,0″E/53,697667 25,000000
Ikonostas

Cerkiew Narodzenia Matki Bożej[1] (biał. Свята-Раства-Багародзіцкая царква) – prawosławna cerkiew obronna w Murowance (dawniej Małomożejkowo; rejon szczuczyński obwodu grodzieńskiego Białorusi), wzniesiona na początku XVI w. w stylu gotyckim. Obecnie świątynia parafialna w dekanacie szczuczyńskim eparchii grodzieńskiej i wołkowyskiej Egzarchatu Białoruskiego Patriarchatu Moskiewskiego.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Cerkiew została zbudowana na początku XVI w. w stylu późnogotyckim, z cegły, jako budowla obronna. Po zawarciu unii kościelnej w Brześciu obiekt, z rąk prawosławnych, przeszedł we władanie nowo powstałego wówczas Kościoła unickiego. W 1817 budowla była przebudowywana. Świątynia została zamknięta w 1839, po synodzie połockim, który zlikwidował unię kościelną na ziemiach zabranych. W 1863 obiekt został ponownie przekazany parafii prawosławnej, w latach 1871–1872 miała miejsce kolejna znacząca przebudowa obiektu, w czasie której obniżono dach i podwyższono dwie zachodnie wieże cerkwi. Po I wojnie światowej świątynia została zamknięta, zaś w 1928 zrewindykowana na rzecz Kościoła katolickiego. Po II wojnie światowej obiekt został zamknięty i przez kolejne kilka dziesięcioleci stał pusty[2].

W 1991 świątynię przekazano katolikom, jednak następnie decyzja ta została zmieniona i cerkiew trafiła do parafii prawosławnej[2].

Architektura

[edytuj | edytuj kod]

Cerkiew w Murowance jest budowlą trójnawową, została zbudowana na planie prostokąta. W czterech narożnikach budowli zlokalizowane są cylindryczne wieże, całość kryje dach dwuspadowy. Ściany zewnętrzne dekorowane są płytkimi niszami, wykończonymi podwójnymi łukami. Nawy cerkwi kryją sklepienia kryształowe. Z wyposażenia budowli przetrwała jedynie osiemnastowieczna tablica upamiętniająca dawnych kolatorów świątyni – rodzinę Kostrowieckich. Inskrypcja na tablicy zapisana jest w języku łacińskim[2].

Cerkiew w Murowance swoją konstrukcją przypomina obronne świątynie prawosławne w Synkowiczach, Supraślu (cerkiew Zwiastowania Przenajświętszej Bogurodzicy)[3], Wilnie (sobór Przeczystej Bogurodzicy), a także położone na Mazowszu XVI-wieczne kościoły w Pawłowie, Zakroczymiu, Serocku, Cegłowie, Węgrowie i Brochowie[4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Polski egzonim przyjęty na 125. posiedzeniu KSNG.
  2. a b c Grzegorz Rąkowski, Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Białorusi, Warszawa: Burchard Edition, 1997, s. 153–154, ISBN 83-904446-9-0, OCLC 835719268.
  3. Mironowicz A.: Podlaskie ośrodki i organizacje prawosławne w XVI i XVII wieku. Dział Wydawnictw Filii Uniwersytetu Warszawskiego w Białymstoku, 1991, ss. 89–94.
  4. Robert M. Kunkel, Późnogotyckie Cerkwie na zachodnich rubieżach Wielkiego Księstwa Litewskiego, [w:] Sztuka ziem wschodnich Rzeczpospolitej XVI–XVIII w., Źródła i Monografie 189, KUL, Lublin 2000, s.42.
pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy