Dynastia z Wesseksu
Założycielem i pierwszym królem dynastii z Wesseksu był Cerdic, stąd dynastia ta nazywana jest również dynastią Cerdica. Władcy z tej dynastii panowali w kilku królestwach anglosaskich: Wessex w latach 538-878, Essex i Sussex w latach 825-878, w Kent w końcu VIII wieku i w latach 825-860, a także w Mercji w latach 829-830, oraz w zjednoczonej Anglii w latach 878-1066.
Historia
[edytuj | edytuj kod]O pierwszych władcach Wesseksu i innych anglosaskich królestw z tej dynastii, a także ich powiązaniach rodzinnych i długości panowania nie wiemy praktycznie niczego do czasów króla Egberta. Świadectwami ich istnienia są liczne monety, kroniki i bardzo rzadkie odwołania w ówczesnych dziełach literackich. Jego potomek Alfred Wielki zjednoczył znajdujące się pod panowaniem różnych dynastii królestwa Anglii Wschodniej, Essexu, Kentu, Mercji, Nortumbrii, Sussexu i Wesseksu, tworząc z nich jedną monarchię o nazwie Anglia. Przedstawiciele dynastii z Wesseksu władali zjednoczoną Anglią od czasów Alfreda do ostatniego z rodu Edwarda Wyznawcy w latach 871 do 1066. Najstarszy syn Alfreda Wielkiego Edward utwierdził dzieło ojca poprzez podbój terenów znajdujących się pod okupacją wikingów w Mercji, Wschodniej Anglii i Wesseksie. Jego następca Athelstan rozszerzył przejęte po ojcu królestwo poprzez podbój należących wówczas jeszcze do Szkocji ziem na północy, ale dopiero za czasów jego bratanka Edreda dzieło konsolidacji zostało zakończone - odbito Nortumbrię opanowaną kilkadziesiąt lat wcześniej przez króla Norwegii Eryka Krwawego Topora. Panowanie późniejszych królów z tej dynastii niejednokrotnie bywało zagrożone przez inwazje skandynawskich monarchów - pierwszym z nich duński król Swen Widłobrody, który najechał Anglię w 995 roku i zajął siłą tron zjednoczonego królestwa w latach 1013–1014 za panowania syna Ethelreda II Bezradnego, Edmunda II Żelaznobokiego. Swen, jego syn Kanut Wielki i ich następcy panowali nad Anglią aż do 1042 roku. Po śmierci Hardekanuta w tymże 1042 roku władze przejął kolejny syn Ethelreda II, Edward Wyznawca, który panował aż do 1066 roku i nie pozostawił po sobie potomstwa, tak więc po jego śmierci na tron królestwa wstąpił daleki krewny Wyznawcy Harold II, pochodzący z rodu Godwinów - bocznej linii dynastii z Wesseksu. Po przegranej przezeń bitwie pod Hastings, będącej kluczowym momentem w angielskiej historii, królem został Wilhelm Zdobywca. Podczas gdy Normanowie wraz z Wilhelmem podbijali Anglię, ostatni męski potomek dynastii z Wesseksu - Edgar Ætheling został koronowany na króla przez część anglosaskiego możnowładztwa, chcącego zapobiec przejęciu tronu przez obcego księcia. Edgar poddał się Wilhelmowi i został przezeń wynagrodzony wieloma ziemskimi posiadłościami. Jego siostrzenica Matylda Szkocka została później żoną syna Wilhelma Zdobywcy, Henryka I łącząc w ten sposób obie dynastie.
Królowie Wesseksu
[edytuj | edytuj kod]Lista władców Wesseksu w latach 519-927.
Chronologia panowania królów Wesseksu i Anglii w latach 802 - 1066
[edytuj | edytuj kod]
Genealogia[1]
[edytuj | edytuj kod]| Noe | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Sceaf | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Bedwig | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Hwala | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Hratha | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Itermon | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Heremod | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Sceldwa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Beaw | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Tætwa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Geata | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Godwulf | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Finn | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Frithuwulf | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Frealaf | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Frithuwalk | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Woden | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Bældæg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Brond | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Friðgar | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Freawine | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wig | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Giwis | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Władcy legendarni | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Esla | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Elesa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Władcy historycznie potwierdzeni | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Cerdic zm. 534 król Wesseksu | córka | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Cynric zm. 560 król Wesseksu | Stuf | Wihtgar | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ceawlin zm. 593 król Wesseksu | Cwichelm | Crida | Cutha zm. 581 król Wesseksu | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Cuthwine zm. 565 | Ceol zm. 597 król Wesseksu | Ceolwulf zm. 611 król Wesseksu | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Chad ur. 590 | Cynebald ur. 591 | Cuthwulf ur. 592 | Cynegils zm. 642 król Wesseksu | Cuthglis | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Cenbert zm. 661 | Ethelbald | Ceobald | Cwicheln zm. 636 | Cenwalh zm. 672 król Wesseksu | Seaksburga zm. 674 królowa Wesseksu | Centwine zm. 685 król Wesseksu | Cyneburga | Cenferth | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Cædwalla 659-689 król Wesseksu | Mul zm. 687 król Kentu | Oswald Aetheling zm. 729 | Cenred | Cuthred | Cuthred ur. 661 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ine 670–726 król Wesseksu | Ethelbur | Ingild 672-718 | Cuthburd zm. 718 opatka Wilborne | Cwenburd zm. 735 | Aldfrit zm. 705 król Northumbrii | córka | Ascwine zm. 676 król Wesseksu | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Eoppa zm. 706 | Ethelheard król Wesseksu | Frithugyta | Cuthred zm. 756 król Wesseksu | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Eafa zm. 730 | Sigebert zm. 757 król Wesseksu | Cyneheard zm. 786 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Alkmund król Kentu | Cynewulf zm. 786 król Wesseksu | Beortric ur. 802 król Wesseksu | Eadburga | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Egbert 770-839 król Anglii | Redburga | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Osburga 810-846 | Ethelwulf 795-858 król Anglii | Judyta Martel 844–870 | Edyta 802-871 | Athelstan 808-839 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Athelstan 831-855 | Ethelbald 834-860 król Wesseksu | Ethelbert 835-865 król Wesseksu | Ethelred I 837-871 król Wesseksu | Wulfthryta | Alfred 849-899 król Anglii | Ealhswith zm. 902 | Aethelswith zm. 889 | Brurgred zm. 874 król Mercji | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ethelwold | Æthelhelm 859–898 | Edyta z Mercji | Ecgwynn | Edward 874-924 król Anglii | Edgiva zm. 968 | Elfleda | Ethelred hrabia Mercji | Ethelfleda 872-918 hrabina Mercji | Aethelred zm. 911 hrabia Mercji | Edmund ur. 870 | Ethelgifu zm. 896 opatka Shaftesbury | Aelfthryta zm. 929 | Baldwin II 863-918 hrabia Flandrii | Ethelweard 880-922 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ethelfrith 900–927 | Elfreda 890–918 | Alfred | Athelstan 895-939 król Anglii | Edyta zm. 927 | Sihtric Caech król Dublina i Yorku | Edburga zm. 960 | Eadgifu | Ludwik Akwitański | Elgiva zm. 944 | Edmund 921-946 król Anglii | Ethelfleda zm. 975 | Edred 923-955 król Anglii | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Eadric | Edwin zm. 933 | Eadflaed zakonnica | Ethelhilda zakonnica | Edgiva | Eberhard hrabia Norgau | Eadhilda zm. 947 | Hugon 898-956 hrabia Paryża | Elfweard zm. 924 król Anglii | Elfleda zakonnica | Ethelfleda zakonnica | Karol III 879-929 króla Franków Zachodnich | Eadgifu 902-953 | Herbert III 910-985 hrabia Vermandois | Edyta 910-946 | Otton I 912-973 cesarz | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ethelward | Edwin 941-959 król Anglii | Elfgifu | Ethelfleda Piękna | Edgar 943-975 król Anglii | Elfrida 945-1000 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Athelmar Cild | Edward 962-978 król Anglii | Edmund 965-970 | Alfgifu z Yorku 970-1002 | Ethelred II 968-1016 król Anglii | Emma z Normandii 988-1052 | Kanut 996-1035 król Anglii i Danii | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wulfnoth Cild 983–1015 | Athelstan Atheling 986-1011 | Edmund II 988-1016 król Anglii | Edyta 992-1016 | Egbert Atheling zm. 1005 | Eadred Atheling zm. 1013 | Edyta | Edryk Streona zm. 1017 hrabia Mercji | Elfgifu | Uhtred zm. 1016 hrabia Nortumbrii | Wulfhilda | Ulfcytel zm. 1016 hrabia Anglii Wschodniej | Drogo de Mantes 996–1035 hrabia Valois | Godgifu | Eustachy II 1015–1093 hrabia Boulogne | córka | córka | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Godwin 1001–1053 hrabia Wesseksu | Gytha Thorkelsdóttir | Edward Wygnaniec 1016–1057 król Anglii | Agata 1025–1068 | Edmund Atheling 1015–1054 | Jadwiga Węgierska | Alfred Atheling 1012–1037 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Sweyn hrabia Herefordshire | Edith Swannesha | Harold II 1022–1066 król Anglii | Edyta z Mercji | Tostig 1026–1066 hrabia Nortumbrii | Edyta zm. 1075 | Edward Wyznawca 1002–1066 król Anglii | Gyrth 1030–1066 | Gunhilda 1035–1080 zakonnica | Elfgifu ur. 1035 | Leofwine 1035–1066 hrabia Kentu | Wulfnoth ur. 1040 | Edgar II 1051–1126 król Anglii | Małgorzata 1045–1093 | Malcolm III 1031–1093 król Szkocji | Krystyna zm. ok. 1100 zakonnica | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Godwin ur. 1049 | Edmund ur. 1049 | Magnus ur. 1051 | Gunhilda 1055–1097 | Gytha 1053–1098 | Włodzimierz II 1053–1125 wielki książę Kijowa | Harold 1067–1098 | Ulf 1067–1087 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Interia - Polska i świat: informacje, sport, gwiazdy [online], herbypolskie.strefa.pl [dostęp 2018-05-23] (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Norman Davies, The Isles, a History, Oxford: Oxford University Press, 1999, ISBN 0-19-513442-7, OCLC 41156575.
- D.P. Kirby: Kirby, The Earliest English Kings. Londyn: Unwin Hyman Lts, 1991. ISBN 0-412-24211-8.
- George Macaulay Trevelyan: Historia Anglii, Wydawnictwo Naukowe PWN 1965
- Barbara Yorke: Kings and Kingdoms of early Anglo-Saxon England. Londyn: B.A. Seaby Ltd, 1990. ISBN 0-415-16639-X.
- Henryk Zins, Historia Anglii, Wrocław: Ossolineum, 2001, ISBN 83-04-04589-3, OCLC 68633568.