Ford FT-B
 Ford FT-B | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ pojazdu |
lekki samochód pancerny |
| Trakcja |
kołowa |
| Załoga |
2 osoby |
| Historia | |
| Prototypy |
1920 |
| Produkcja |
1920 |
| Wycofanie |
1931 |
| Egzemplarze |
16 lub 17 egz. |
| Dane techniczne | |
| Silnik |
silnik gaźnikowy, 4-cylindrowy, 4-suwowy Ford T o mocy 22,5 KM |
| Transmisja |
mechaniczna |
| Pancerz |
nitowany z płyt walcowanych o grubości 3 - 8 mm |
| Długość |
3,25 m |
| Szerokość |
1,55 m |
| Wysokość |
1,73 m |
| Prześwit |
0,23 m |
| Masa |
1350 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość |
50 km/h |
| Zasięg pojazdu |
250 km |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 1 lekki karabin maszynowy Maxim wz. 08/15 lub wz. 05/S kal. 7,92 mm, z 1250 nabojami, 25 granatów ręcznych | |
| Użytkownicy | |
| Polska | |
Ford FT-B (Ford Tf-c, model 1920) – samochód pancerny konstrukcji polskiej z okresu wojny polsko-bolszewickiej, produkowany w Centralnych Warsztatach Samochodowych w Warszawie. Pierwsza tego typu polska konstrukcja i podstawowy wóz pancerny w wyposażeniu polskich sił pancernych w tamtym okresie.
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Latem 1920 roku sytuacja Wojska Polskiego na froncie wojny polsko-bolszewickiej była trudna. Jednym z problemów był brak pojazdów pancernych i niemożność ich zakupu za granicą. W tej sytuacji inż. Tadeusz Tański, cywilny pracownik Sekcji Samochodowej Ministerstwa Spraw Wojskowych, z własnej inicjatywy opracował projekt budowy samochodu pancernego na podwoziu popularnego w tym czasie samochodu osobowego Ford Model T. Podwozie zostało zmodyfikowane – wzmocniono tylny most i drążki kierownicze, pochylono bardziej kierownicę, zmieniono położenie zbiornika paliwa, wydłużono korbę rozruchową silnika, zmieniono deskę rozdzielczą. W ciągu dwóch tygodni prototyp był gotów do trwających kilka dni prób. Wypadły one pomyślnie. Rozpoczęto produkcję. Zbudowano 16 lub 17 samochodów.
Służba
[edytuj | edytuj kod]Początkowo planowano sformować jeden większy, samodzielny oddział złożony z samochodów Ford FT-B. Sytuacja wojenna (trwająca Bitwa Warszawska) spowodowała, że poszczególne pojazdy były, zaraz po zbudowaniu, wysyłane na front. Były tam używane w składzie różnych oddziałów. Dopiero w późniejszym okresie zrealizowano początkowy plan. Sformowano m.in. 1 kolumnę lekkich samochodów pancernych.
Po wojnie w uzbrojeniu wojska pozostało 12 samochodów tego typu. Początkowo większość służyła w 3 dywizjonie samochodów pancernych w Warszawie. Jesienią 1925 roku zostały rozdzielone do nowo sformowanych szwadronów samochodów pancernych. Jeden z nich o numerze rejestracyjnym "5021" trafił do 2 Szwadronu Samochodów Pancernych w Warszawie. Sześć egzemplarzy eksploatował 1 Szwadron Samochodów Pancernych.
W latach 1927–1928 były stopniowo wycofywane. W 1931 roku w wykazach figurował już tylko jeden samochód (nr rej. 5021).
Dane taktyczno-techniczne
[edytuj | edytuj kod]
- Wymiary
- Długość: 3,25 m
- Szerokość: 1,55 m
- Wysokość: 1,73 m
- Rozstaw osi: 2,52 m
- Prześwit: 0,23 m
- Prędkość maksymalna: 50 km/h
- Zasięg: do 250 km
- Promień skrętu: 4,1 m
- Uzbrojenie: 1 lekki karabin maszynowy Maxim wz.08/15 lub wz.05/S kal. 7,92 mm, z 1250 nabojami, 25 granatów ręcznych.
- Pancerz grubości: 8 mm (pionowe płyty) i 3 mm (górne płyty), dno było nieopancerzone (drewniane).
- Silnik: Ford, 22,5 KM, 2900 cm³?, 4-cylindrowy, 4-suwowy, dolnozaworowy, chłodzony wodą.
- Podwozie – pochodzące z samochodu osobowego Ford T, zmodyfikowane i wzmocnione w Polsce.
- Rama prostokątna
- Osie sztywne
- Zawieszenie na piórowych resorach poprzecznych półeliptycznych. Resory i tylny most wzmocnione w Polsce.
- Skrzynia biegów: planetarna z dwoma przełożeniami do przodu i jednym wstecz. Napędzana tylna oś.
- Hamulce bębnowe na koła tylne.
- Koła drewniane, rozmiar opon 30x3.5", prawdopodobnie wypełnione porowatą masą antyprzestrzelinową ("gusmatyki").
- Nadwozie miało otwierane do tyłu włazy po obu burtach. Chłodnica była chroniona przez pancerne drzwiczki. Koło zapasowe przewożono wewnątrz, przy tylnej ścianie.
- Wieża: pięciokątna, zwężająca się z przodu, z małym włazem na dachu.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Janusz Magnuski, "Samochody pancerne Wojska Polskiego 1918-1939", WiS; Warszawa 1993
- Jan Tarczyński, K. Barbarski, A. Jońca, "Pojazdy w Wojsku Polskim - Polish Army Vehicles - 1918-1939"; Ajaks; Pruszków 1995
- Piotr Zarzycki, "Improwizowany samochód pancerny FT-B Model 1920"; Młody Technik 11/1988
- Janusz Magnuski, "Samochód pancerny Ford"; MMG, Warszawa 1990