Franciszek Gągor

Franciszek Gągor
	; Gen. Franciszek Gągor; Warszawa, 15 sierpnia 2008
	generał
Data i miejsce urodzenia	8 września 1951 ; Koniuszowa
Data i miejsce śmierci	10 kwietnia 2010 ; Smoleńsk
	Przebieg służby
Lata służby	1969–2010
Siły zbrojne	Siły Zbrojne Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej; Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej
Stanowiska	szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego
Główne wojny i bitwy	I wojna w Zatoce Perskiej
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Gen. Franciszek Gągor, Warszawa 15 sierpnia 2008

Gen. Franciszek Gągor – Święto Wojska Polskiego, defilada w Alejach Ujazdowskich; Warszawa 15 sierpnia 2008

Grób generała Franciszka Gągora na Powązkach (stan w lutym 2011 roku)

Franciszek Gągor (ur. 8 września 1951 w Koniuszowej, zm. 10 kwietnia 2010 w Smoleńsku^[1]) – generał Wojska Polskiego, doktor nauk wojskowych, szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego w latach 2006–2010^[2], specjalista w dziedzinie rozpoznania i operacji pokojowych.

Życiorys

Wykształcenie

Był absolwentem I Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Długosza w Nowym Sączu (matura w 1969). W latach 1969–1973 studiował w Wyższej Szkole Oficerskiej Wojsk Zmechanizowanych we Wrocławiu. Był także absolwentem filologii angielskiej na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (1983) oraz studiów strategicznych w Akademii Obrony NATO w Rzymie (2001). W 1998 w Akademii Obrony Narodowej w Warszawie obronił rozprawę naukową nt. „Międzynarodowe operacje pokojowe oraz ich miejsce we współczesnej doktrynie obronnej Rzeczypospolitej Polskiej” i uzyskał stopień naukowy doktora nauk wojskowych. W 2002 odbył Podyplomowe Studia Strategiczno-Operacyjne na Narodowym Uniwersytecie Obrony Stanów Zjednoczonych w Waszyngtonie.

Służba wojskowa

Po promocji oficerskiej został skierowany do 2 pułku czołgów średnich, w którym służył na stanowisku dowódcy plutonu rozpoznania, a następnie dowódcy kompanii rozpoznania. W 1978 wyznaczono go starszym wykładowcą w Wyższej Szkole Oficerskiej Wojsk Zmechanizowanych. Od 1988 do 1990 był starszym oficerem operacyjnym ds. kontyngentów wojskowych w Głównym Zarządzie Szkolenia Bojowego Wojska Polskiego, a następnie pracował w Zarządzie Wojskowych Spraw Zagranicznych.

W latach 1976–1977, będąc starszym oficerem operacyjnym w polskim kontyngencie, brał udział w misji pokojowej II Doraźnych Sił Pokojowych ONZ w Egipcie (UNEF II – Second United Nations Emergency Force). Od 1980 do 1985 kierował Pionem Operacyjnym PKW na Misji Obserwacyjnej Sił Narodów Zjednoczonych ds. Nadzoru Rozdzielenia Wojsk na Wzgórzach Golan (UNDOF – United Nations Disengagement Observer Force), natomiast w latach 1989–1990 pełnił funkcję zastępcy szefa Logistyki Sił Narodów Zjednoczonych w tej operacji. W 1991 został zastępcą dowódcy polskiego kontyngentu w operacji Pustynna Burza, a w 1992 służył jako zastępca dowódcy sektora Misji Obserwacyjnej ONZ w Iraku i Kuwejcie (UNIKOM – United Nations Iraq-Kuwait Observation Mission).

W lutym 1992 objął stanowisko szefa Wydziału Misji Pokojowych Oddziału Kontaktów Zagranicznych i Misji Pokojowych Zarządu Wojskowych Spraw Zagranicznych, w lipcu tegoż roku został wyznaczony na szefa Oddziału Wojskowych Misji Pokojowych Zarządu. Następnie, po zmianach organizacyjnych, od maja 1993 kontynuował służbę na takim samym stanowisku w Departamencie Wojskowych Spraw Zagranicznych Ministerstwa Obrony Narodowej w Warszawie, po czym był kolejno dyrektorem Biura Kontroli Zbrojeń i Misji Międzynarodowych – zastępcą dyrektora Departamentu (1994–1996) oraz dyrektorem Departamentu (1996–1999). W 1999 został szefem Generalnego Zarządu Operacyjnego P-3 w Sztabie Generalnym Wojska Polskiego w Warszawie.

W 2003 kierował Misją Obserwacyjną ONZ w Iraku i Kuwejcie, po czym pełnił funkcję dowódcy Sił Narodów Zjednoczonych ds. Nadzoru Rozdzielenia Wojsk na Wzgórzach Golan. W latach 2004–2006 był polskim przedstawicielem wojskowym przy Komitetach Wojskowych NATO i Unii Europejskiej w Brukseli. 27 lutego 2006 został szefem Sztabu Generalnego Wojska Polskiego.

Zginął 10 kwietnia 2010 w katastrofie polskiego samolotu Tu-154 w Smoleńsku w drodze na obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej. Trumna z jego ciałem przybyła do Polski 16 kwietnia 2010 roku o godz. 22:00. 21 kwietnia został pochowany w Kwaterze Smoleńskiej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach^[3].

Upamiętnienie

20 kwietnia 2010 odsłonięto poświęconą mu tablicę pamiątkową w siedzibie Sztabu Generalnego Wojska Polskiego w Warszawie^[4], a 15 sierpnia 2010 tablicę pamiątkową na terenie Ministerstwa Obrony Narodowej Islamskiej Republiki Afganistanu w Kabulu^[5].

14 lipca 2010 na IX Nadzwyczajnym Krajowym Zjeździe Delegatów Związku Żołnierzy Ludowego Wojska Polskiego podjęto uchwałę o zmianie nazwy na Związek Weteranów i Rezerwistów Wojska Polskiego im. gen. Franciszka Gągora.

3 września 2011 gen. Franciszek Gągor został patronem Zespołu Szkół w Koniuszowej, gdzie znajduje się poświęcona mu Izba Pamięci oraz tablica pamiątkowa^[6].

11 października 2011 na terenie Wojskowej Akademii Technicznej im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą pamięci gen. Franciszka Gągora^[7], a 25 października 2011, z okazji 93. rocznicy odrodzenia Sztabu Generalnego WP, poświęconą mu tablicę pamiątkową odsłonięto w siedzibie Sztabu Generalnego WP^[8].

27 kwietnia 2012 imię gen. Gągora otrzymała sala widowiskowo-konferencyjna w siedzibie AON^[9].

7 września 2012 Związek Weteranów i Rezerwistów Wojska Polskiego przyjął imię Generała Franciszka Gągora^[10].

8 września 2012 szlakowi turystycznemu Nowy Sącz – Ptaszkowa zostało nadane imię generała Franciszka Gągora^[11].

16 sierpnia 2013 odsłonięto jego pomnik-popiersie w Panteonie Bohaterów Sanktuarium Narodowego na Cmentarzu Poległych w Bitwie Warszawskiej w Ossowie^[12].

8 września 2014 przy dworcu kolejowym w Nowym Sączu odsłonięto tablicę pamięci generała Gągora^[13].

Awanse

podporucznik – 1973
porucznik – 1976
kapitan – 1980
major – 1985
podpułkownik – 1989
pułkownik – 1993
generał brygady – 1997
generał dywizji – 2003^[14]
generał broni – 2006^[15]
generał – 2006^[16]

Odznaczenia

Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie, postanowieniem z 16 kwietnia 2010 marszałka Sejmu Bronisława Komorowskiego wykonującego obowiązki prezydenta RP, na wniosek Kapituły Orderu Odrodzenia Polski, „za wybitne zasługi w służbie państwu i społeczeństwu”)^[17]
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2005)^[18]
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1998)^[19]
Złoty Krzyż Zasługi (1991)
Złoty Medal za Długoletnią Służbę (2008)
Złoty Medal Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny
Srebrny Medal Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny
Brązowy Medal Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny
Złoty Medal za Zasługi dla Obronności Kraju
Srebrny Medal za Zasługi dla Obronności Kraju
Brązowy Medal za Zasługi dla Obronności Kraju
Medal „Pro Memoria”
Medal 100-lecia ustanowienia Sztabu Generalnego Wojska Polskiego (2018, pośmiertnie)^[20]
Medal za Zasługi dla Stowarzyszenia Kombatantów Misji Pokojowych ONZ
Odznaka Skoczka Spadochronowego
Komandoria Legii Honorowej (Légion d’honneur, 17 grudnia 2008, Francja)^[21]
Komandoria Legii Zasługi (Legion of Merit, 22 maja 2008, Stany Zjednoczone)^[22]
Krzyż Wielki Orderu Zasługi (Ordem do Mérito, 1 września 2008, Portugalia)^[23]
Odznaka Honorowa Przemysła Ottokara II, Króla Żelaznego i Złotego (Čestný odznak Přemysla Otakara II., krále železného a zlatého, 1 marca 2007, Czechy)^[24]^[25]
Wojskowy Krzyż Zasługi (Meritorious Service Cross – Military Division, 13 kwietnia 2011, Kanada, pośmiertnie)^[26]
Medal ONZ za misję UNEF II
Medal ONZ za misję UNDOF
Medal ONZ za misję UNIKOM

Rodzina i życie prywatne

Miał żonę Lucynę oraz dwoje dzieci: Michała i Katarzynę^[7]^[27]. Biegle władał językiem angielskim, znał także język rosyjski i francuski. Interesował się historią, fotografią analogową i tenisem ziemnym. Wraz z Krzysztofem Paszkowskim napisał książkę pt. Międzynarodowe operacje pokojowe w doktrynie obronnej Rzeczypospolitej Polskiej (wyd. 1999).

Przypisy

↑ Komunikat Nr 152/VI kad.. sejm.gov.pl, 2010-04-10. [dostęp 2010-04-10].
↑ M.P. z 2006 r. nr 19, poz. 204
↑ Uroczystości pogrzebowe gen. Franciszka Gągora. interia.gov.pl, 21 kwietnia 2010. [dostęp 2010-04-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (23 grudnia 2010)].
↑ Uroczystości pogrzebowe śp. generała Franciszka Gągora. wojsko-polskie.pl, 21 kwietnia 2010. [dostęp 2010-12-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (5 stycznia 2012)].
↑ Żołnierska pamięć. sgwp.wp.mil.pl, 17 sierpnia 2010. [dostęp 2010-12-13].
↑ Generał Franciszek Gągor patronem Zespołu Szkół w Koniuszowej. sgwp.wp.mil.pl, 4 września 2011. [dostęp 2011-09-08].
↑ ^a ^b Pamięci generała Gągora. wat.edu.pl, 11 października 2011. [dostęp 2012-01-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (6 listopada 2011)].
↑ Odznaka rozpoznawcza w 93. rocznicę odrodzenia Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. sgwp.wp.mil.pl, 25 października 2011. [dostęp 2011-10-26].
↑ Nadanie sali AON imienia generała Franciszka Gągora. wp.mil.pl, 27 kwietnia 2012. [dostęp 2012-04-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-02)].
↑ Przyjęcie przez Związek imienia Generała Franciszka Gągora. zwir.org.pl. [dostęp 2015-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-10)].
↑ Uroczystości w Koniuszowej. sgwp.wp.mil.pl, 11 września 2012. [dostęp 2015-04-13].
↑ Odsłonięcie popiersia gen. Franciszka Gągora - pierwszego i jedynego szefa Sztabu Generalnego, który nie skończył szkoły sowieckiej. wpolityce.pl, 2013-08-12. [dostęp 2013-08-17]. (pol.).
↑ III Rajd im. gen. Franciszka Gągora. dts24.pl, 10 września 2014. [dostęp 2015-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (26 maja 2016)].
↑ M.P. z 2003 r. nr 42, poz. 610
↑ M.P. z 2006 r. nr 19, poz. 203
↑ M.P. z 2006 r. nr 37, poz. 413 – pkt 1.
↑ M.P. z 2010 r. nr 40, poz. 587
↑ M.P. z 2006 r. nr 1, poz. 9
↑ M.P. z 1998 r. nr 25, poz. 369
↑ Uroczystość wręczenia Medali 100-lecia ustanowienia Sztabu Generalnego Wojska Polskiego - Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych [online], www.kombatanci.gov.pl [dostęp 2023-10-12] .
↑ Szef SG WP odznaczony medalem Legii Honorowej [dostęp 17 kwietnia 2010].
↑ Chairman Confers ‘Full Honors,’ Military Award on Polish Counterpart [dostęp 11 listopada 2010].
↑ Chancelaria das Ordens Honoríficas Portuguesas. dre.pt. [dostęp 2010-09-12]. (port.).
↑ Slavnostní ceremoniál na Vítkově. army.cz, 1 marca 2007. [dostęp 2010-08-28]. (cz.).
↑ gen. Gągor z czeskim odznaczeniem (drugi od prawej) – zdjęcie. army.cz, 1 marca 2007. [dostęp 2010-08-28].
↑ Kanadyjskie odznaczenie dla śp. gen. Franciszka Gągora. wp.mil.pl, 13 kwietnia 2011. [dostęp 2011-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-03)].
↑ Wspomnienie o generale Franciszku Gągorze na stronie Gazety Wyborczej. wyborcza.pl, 11 kwietnia 2010. [dostęp 2013-04-23].

Bibliografia

Strona internetowa Ośrodka Informacji ONZ
Strona internetowa Ministerstwa Obrony Narodowej
Strona internetowa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego
Biografia gen. Franciszka Gągora na stronie internetowej Ministerstwa Obrony Narodowej
Dr Franciszek Gągor, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2006-05-04] .

[1] Komunikat Nr 152/VI kad.. sejm.gov.pl, 2010-04-10. [dostęp 2010-04-10].

[2] M.P. z 2006 r. nr 19, poz. 204

[3] Uroczystości pogrzebowe gen. Franciszka Gągora. interia.gov.pl, 21 kwietnia 2010. [dostęp 2010-04-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (23 grudnia 2010)].

[4] Uroczystości pogrzebowe śp. generała Franciszka Gągora. wojsko-polskie.pl, 21 kwietnia 2010. [dostęp 2010-12-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (5 stycznia 2012)].

[5] Żołnierska pamięć. sgwp.wp.mil.pl, 17 sierpnia 2010. [dostęp 2010-12-13].

[6] Generał Franciszek Gągor patronem Zespołu Szkół w Koniuszowej. sgwp.wp.mil.pl, 4 września 2011. [dostęp 2011-09-08].

[wat-7] Pamięci generała Gągora. wat.edu.pl, 11 października 2011. [dostęp 2012-01-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (6 listopada 2011)].

[8] Odznaka rozpoznawcza w 93. rocznicę odrodzenia Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. sgwp.wp.mil.pl, 25 października 2011. [dostęp 2011-10-26].

[9] Nadanie sali AON imienia generała Franciszka Gągora. wp.mil.pl, 27 kwietnia 2012. [dostęp 2012-04-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-02)].

[10] Przyjęcie przez Związek imienia Generała Franciszka Gągora. zwir.org.pl. [dostęp 2015-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-10)].

[11] Uroczystości w Koniuszowej. sgwp.wp.mil.pl, 11 września 2012. [dostęp 2015-04-13].

[12] Odsłonięcie popiersia gen. Franciszka Gągora - pierwszego i jedynego szefa Sztabu Generalnego, który nie skończył szkoły sowieckiej. wpolityce.pl, 2013-08-12. [dostęp 2013-08-17]. (pol.).

[13] III Rajd im. gen. Franciszka Gągora. dts24.pl, 10 września 2014. [dostęp 2015-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (26 maja 2016)].

[14] M.P. z 2003 r. nr 42, poz. 610

[15] M.P. z 2006 r. nr 19, poz. 203

[16] M.P. z 2006 r. nr 37, poz. 413 – pkt 1.

[17] M.P. z 2010 r. nr 40, poz. 587

[18] M.P. z 2006 r. nr 1, poz. 9

[19] M.P. z 1998 r. nr 25, poz. 369

[20] Uroczystość wręczenia Medali 100-lecia ustanowienia Sztabu Generalnego Wojska Polskiego - Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych [online], www.kombatanci.gov.pl [dostęp 2023-10-12] .

[21] Szef SG WP odznaczony medalem Legii Honorowej [dostęp 17 kwietnia 2010].

[22] Chairman Confers ‘Full Honors,’ Military Award on Polish Counterpart [dostęp 11 listopada 2010].

[23] Chancelaria das Ordens Honoríficas Portuguesas. dre.pt. [dostęp 2010-09-12]. (port.).

[24] Slavnostní ceremoniál na Vítkově. army.cz, 1 marca 2007. [dostęp 2010-08-28]. (cz.).

[25] . Gągor z czeskim odznaczeniem (drugi od prawej) – zdjęcie. army.cz, 1 marca 2007. [dostęp 2010-08-28].

[26] Kanadyjskie odznaczenie dla śp. gen. Franciszka Gągora. wp.mil.pl, 13 kwietnia 2011. [dostęp 2011-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-03)].

[27] Wspomnienie o generale Franciszku Gągorze na stronie Gazety Wyborczej. wyborcza.pl, 11 kwietnia 2010. [dostęp 2013-04-23].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

Szef Sztabu Wojsk Polskich	gen. ppor. Tadeusz Rozwadowski (1918)
Szefowie Sztabu Generalnego WP	gen. ppor. Tadeusz Rozwadowski (1918) gen. broni Stanisław Szeptycki (1918–1919) gen. ppor. Stanisław Haller (1919–1920) gen. por. Tadeusz Rozwadowski (1920–1921) gen. dyw. Władysław Sikorski (1921–1922) marszałek Polski Józef Piłsudski (1922–1923) gen. dyw. Stanisław Haller (1923–1925) gen. bryg. Edmund Kessler (1925–1926) gen. dyw. Stanisław Haller (1926) gen. bryg. Stanisław Burhardt-Bukacki (1926) gen. bryg. Tadeusz Piskor (1926–1928)
Szefowie Sztabu Głównego WP	gen. bryg. Tadeusz Piskor (1928–1931) gen bryg. Janusz Gąsiorowski (1931–1935) gen. bryg. Wacław Stachiewicz (1935–1939)
Szefowie Sztabu Naczelnego Wodza	płk Aleksander Kędzior (1939–1940) gen. bryg. Tadeusz Klimecki (1940–1943) gen. dyw. Stanisław Kopański (1943–1946)
Szefowie Sztabu Głównego Naczelnego Dowództwa WP	płk Marian Spychalski (1944) gen. bryg. Władysław Korczyc (1944) gen. bryg. Bronisław Półturzycki (1944) gen. bryg. Bolesław Zarako-Zarakowski (1944) gen. dyw. Władysław Korczyc (1945)
Szefowie Sztabu Generalnego WP	gen. broni Władysław Korczyc (1945–1954) gen. broni Jerzy Bordziłowski (1954–1965) gen. dyw. Wojciech Jaruzelski (1965–1968) gen. dyw. Bolesław Chocha (1968–1973) gen. broni Florian Siwicki (1973–1983) gen. broni Józef Użycki (1983–1990) gen. dyw. Zdzisław Stelmaszuk (1990–1992) gen. broni Tadeusz Wilecki (1992–1997) gen. broni Henryk Szumski (1997–2000) generał Czesław Piątas (2000–2006) generał Franciszek Gągor (2006–2010) generał Mieczysław Cieniuch (2010–2013) generał Mieczysław Gocuł (2013–2017) generał Leszek Surawski (2017–2018) generał Rajmund Andrzejczak (2018–2023) generał Wiesław Kukuła (od 2023)

Struktura	2 Korpus Polski (III RP) 11 Lubuska Dywizja Kawalerii Pancernej 12 Dywizja Zmechanizowana 16 Pomorska Dywizja Zmechanizowana 18 Dywizja Zmechanizowana 1 Dywizja Piechoty Legionów 8 Dywizja Piechoty Armii Krajowej
Szkoły Wojsk Lądowych	Akademia Wojsk Lądowych Szkoła Podoficerska Wojsk Lądowych w Poznaniu Centrum Szkolenia Artylerii i Uzbrojenia Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych Drawsko Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych Poznań
Pozostałe	Uzbrojenie i sprzęt bojowy Wojsk Lądowych Uzbrojenie indywidualne żołnierza wojsk lądowych Wojska Polskiego