Georgi Gospodinow

Georgi Gospodinow
Георги Господинов
Data i miejsce urodzenia	7 stycznia 1968 ; Jamboł
Narodowość	bułgarska
Alma Mater	Uniwersytet Sofijski im. św. Klemensa z Ochrydy
Dziedzina sztuki	literatura
	Ważne dzieła
	Powieść naturalna (1999); ; Schron przeciwczasowy (2022);
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ten artykuł od 2014-04 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Georgi Gospodinow (bułg. Георги Господинов, ur. 7 stycznia 1968 w Jambole) – bułgarski poeta, pisarz, krytyk, pracownik Instytutu Literatury Bułgarskiej Akademii Nauk. Jeden z najczęściej tłumaczonych bułgarskich pisarzy po 1989 roku. Laureat wielu nagród, w tym Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus. W 2023 roku uhonorowany International Booker Prize za powieść Schron przeciwczasowy^[1].

Życiorys

Georgi Gospodinow ukończył filologię bułgarską na Uniwersytecie Sofijskim im. św. Klemensa z Ochrydy w 1993 roku^[2]. Doktorat uzyskał z nowej literatury bułgarskiej w Instytucie Literatury Bułgarskiej Akademii Nauk (BAN). Od 1995 roku pracuje jako literaturoznawca w Instytucie Literatury BAN. W latach 1998 do 2000 wykładał na Nowym Uniwersytecie Bułgarskim^[2]. Na Uniwersytecie Sofijskim prowadzi kursy kreatywnego pisania.

Był redaktorem w „Литературен вестник”, „Дневник” i w czasopiśmie literackim „Orient Express”^[3]^[4]^[5].

W maju 2016 roku otrzymał Order Świętych Cyryla i Metodego I Klasy^[6].

Twórczość

Debiutował w roku 1992 tomikiem poetyckim Lapidarium, za który otrzymał nagrodę literacką za debiut roku^[7]^[8]. Jego pierwsza powieść – Powieść naturalna – została przetłumaczona na 17 języków i wydana w 25 krajach (wyd. pol. Pogranicze, 2009, tłum. Marta Hożewska-Todorow). Gospodinow jest autorem dwóch dramatów – D.J. (pol. przekł. w tomie Loty i powroty, Panga Pank, 2007) i Apokalipsyt idwa w 6 weczerta (Apokalipsa nadchodzi o 6 wieczorem). W roku 2006 wydał książkę zawierającą wspomnienia Bułgarów z okresu komunizmu (Az żiwiah socializma. 171 liczni istorii) oraz album Inwentarna kniga na socializma (Książka inwentarzowa socjalizmu). Zbiór opowiadań I inne historie (wyd. pol. Pogranicze, 2011, tłum. Magdalena Pytlak) był nominowany do nagrody im. Franka O’Connora. Jedno z opowiadań znalazło się w antologii Best European Fiction 2010. Na początku 2012 roku wydał powieść Fizika na tygata (Fizyka smutku), której pierwszy nakład (7 tys.) wyczerpał się w Bułgarii w ciągu trzech tygodni (wyd. pol. Wydawnictwo Literackie, 2018, tłum. Magdalena Pytlak). W 2019 roku otrzymał za tę powieść Literacką Nagrodę Europy Środkowej Angelus^[9]. Została ona nagrodzona także m.in. nagrodą im. Jana Michalskiego^[10] (2016) oraz znalazła się w finale Premio Strega Europeo (Rzym, 2014) czy Bruecke Berlin Preis (2014).

W 2013 roku napisał libretto do Space Opera kompozytora Aleksandra Nowaka^[11]. Premiera opery miała miejsce w marcu 2014 roku w Teatrze Wielkim w Poznaniu^[11].

Wraz z grafikiem Nikołą Toromanowem stworzył tragikomiks Wecznata muha (Wieczna mucha).

W 2016 roku na podstawie opowiadania Ślepa Wajsza Theodore Ushev stworzył krótkometrażowy film animowany (Blind Vaysha(inne języki)). Animacja była nominowana do Oscara (Best Animated Short at the 89th Academy Awards). W 2019 roku premierę miała animowana adaptacja Fizyki smutku autorstwa Usheva.

Wybrane dzieła

Poezja

Lapidarium, 1992
Българска христоматия, 1995
Черешата на един народ, 1996
Писма до Гаустин, 2003
Балади и разпади, 2007
Там, където не сме, 2016

Proza

Powieść naturalna, 1999
I inne historie, 2001
О, Хенри: 3 коледни истории с илюстрации, 2007
Вечната муха, 2010
Fizyka smutku, 2011
Невидимите кризи, 2012
И всичко стана луна, 2013
Всичките наши тела, 2018
Schron przeciwczasowy (Времеубежище), 2020

Przypisy

↑ Wydawnictwo Literackie [online], www.wydawnictwoliterackie.pl [dostęp 2023-12-04] (pol.).
↑ ^a ^b Georgi Gospodinow. Wayback Machine. [dostęp 2019-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-31)]. (bułg.).
↑ Tag Archives: Георги Господинов. Литературен Вестник. [dostęp 2019-06-29]. (bułg.).
↑ Георги Господинов. Дневник. [dostęp 2019-06-29]. (bułg.).
↑ Георгий Господинов. LliveLib. [dostęp 2019-06-29]. (ros.).
↑ Държавен вестник, брой 41 от 31.V. Ciela.net. [dostęp 2019-06-29]. (bułg.).
↑ ЛАУРЕАТИ. Wayback Machine. [dostęp 2019-06-29]. (bułg.).
↑ Magdalena Pytlak: Niewidzialne kryzysy. Tygodnik Powszechny. [dostęp 2019-06-29].
↑ Literacka nagroda Angelus dla Gieorgija Gospodinowa [online], instytutksiazki.pl, 19 października 2019 [dostęp 2021-06-20] (pol.).
↑ 2016 [online], Fondation Jan Michalski [dostęp 2023-03-16] (ang.).
↑ ^a ^b Space Opera [online], Teatr Wielki w Poznaniu [dostęp 2024-09-03] .

Linki zewnętrzne

[1] Wydawnictwo Literackie [online], www.wydawnictwoliterackie.pl [dostęp 2023-12-04] (pol.).

[way-2] Georgi Gospodinow. Wayback Machine. [dostęp 2019-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-31)]. (bułg.).

[3] Tag Archives: Георги Господинов. Литературен Вестник. [dostęp 2019-06-29]. (bułg.).

[4] Георги Господинов. Дневник. [dostęp 2019-06-29]. (bułg.).

[liv-5] Георгий Господинов. LliveLib. [dostęp 2019-06-29]. (ros.).

[6] Държавен вестник, брой 41 от 31.V. Ciela.net. [dostęp 2019-06-29]. (bułg.).

[7] ЛАУРЕАТИ. Wayback Machine. [dostęp 2019-06-29]. (bułg.).

[tyg-8] Magdalena Pytlak: Niewidzialne kryzysy. Tygodnik Powszechny. [dostęp 2019-06-29].

[9] Literacka nagroda Angelus dla Gieorgija Gospodinowa [online], instytutksiazki.pl, 19 października 2019 [dostęp 2021-06-20] (pol.).

[10] 2016 [online], Fondation Jan Michalski [dostęp 2023-03-16] (ang.).

[space-11] Space Opera [online], Teatr Wielki w Poznaniu [dostęp 2024-09-03] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

2005-2015	2005: Kadare 2007: Achebe 2009: Munro 2011: Roth 2013: Davis 2015: Krasznahorkai
2016-2030	2016: Han 2017: Grossman 2018: Tokarczuk 2019: Al-Harthi 2020: Rijneveld 2021: Diop 2022: Shree 2023: Gospodinow 2024: Erpenbeck