Gonadoliberyna
Gonadoliberyna, luliberyna, GnRH (od ang. gonadotropin-releasing hormone, hormon uwalniający gonadotropiny), LHRH (od ang. luteinizing-hormone-releasing hormone, hormon uwalniający hormon luteinizujący) – hormon peptydowy złożony z 10 aminokwasów, dekapeptyd wydzielany przez podwzgórze. Stymuluje wydzielanie gonadotropin (LH i FSH) z płata przedniego przysadki mózgowej[1].
Struktura pierwszorzędowa gonadoliberyny to pyroGlu-His-Trp-Ser-Tyr-Gly-Leu-Arg-Pro-Gly-NH2[2].
Gen GNRH1, odpowiedzialny za produkcję gonadoliberyny, znajduje się na chromosomie 8. U ssaków liniowy dekapeptyd, stanowiący produkt końcowy biosyntezy, powstaje z preprohormonu, składającego się z 92 aminokwasów.
Gonadoliberyna jest neurohormonem wytwarzanym głównie w polu przedwzrokowym podwzgórza[3]. Wraz z krwią krążenia wrotnego przysadki trafia do przysadki mózgowej, z której uwalniana jest do krwiobiegu[4]. Pulsacyjne uwalnianie gonadoliberyny pobudza wydzielanie gonadotropin. Impulsy o niskiej częstotliwości stymulują przysadkę do uwalniania FSH, zaś impulsy o wysokiej częstotliwości do uwalniania LH.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ O. Ortmann, K. Diedrich, Pituitary and extrapituitary actions of gonadotrophin-releasing hormone and its analogues, „Human Reproduction”, 14 (suppl 1), 1999, s. 194–206, DOI: 10.1093/humrep/14.suppl_1.194, ISSN 0268-1161 [dostęp 2022-11-30] (ang.).
- ↑ N.M. Sherwood i inni, Primary structure of gonadotropin-releasing hormone from lamprey brain, „Journal of Biological Chemistry”, 261 (11), 1986, s. 4812–4819, PMID: 3514603 (ang.).
- ↑ S A White i inni, Three gonadotropin-releasing hormone genes in one organism suggest novel roles for an ancient peptide., „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America”, 92 (18), 1995, s. 8365, DOI: 10.1073/pnas.92.18.8363, ISSN 0027-8424, PMID: 7667296, PMCID: PMC41157 [dostęp 2022-11-30] (ang.).
- ↑ Dee Unglaub Silverthorn, Fizjologia człowieka : zintegrowane podejście, Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2018, s. 131, ISBN 978-83-200-5536-8, OCLC 1042540878 [dostęp 2022-11-30].