Gwiazda Granat
| µ Cep | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||
| Gwiazdozbiór | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
21h 43m 30,46s[1] | ||||||||||||
| Deklinacja |
+58° 46′ 48,2″[1] | ||||||||||||
| Paralaksa (π) | |||||||||||||
| Odległość | |||||||||||||
| Wielkość obserwowana |
+4,04m | ||||||||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||||||||
| Ruch własny (DEC) |
-2.88 mas/rok[1] | ||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||
| Rodzaj gwiazdy | |||||||||||||
| Typ widmowy |
M2Ia | ||||||||||||
| Masa |
19.2 ± 0.1[2] | ||||||||||||
| Promień |
1,260[3] | ||||||||||||
| Wielkość absolutna | |||||||||||||
| Jasność | |||||||||||||
| Wiek |
10.0 ± 0.1 mln lat[2] | ||||||||||||
| Temperatura |
3,750 K[3] | ||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||
| |||||||||||||
Gwiazda Granat (Mi Cephei, µ Cep, Granat Herschela) – gwiazda zmienna półregularna znajdująca się w gwiazdozbiorze Cefeusza na krawędzi kompleksu gromady otwartej i mgławicy IC 1396. Jest jedną z najjaśniejszych gwiazd naszej Galaktyki.
Gwiazda Granat bywa nazywana "Granatem Herschela", gdyż to właśnie William Herschel jako pierwszy opisał wyjątkowy jasnoczerwony kolor gwiazdy porównując go z kolorem kamienia szlachetnego granatu.
Właściwości fizyczne
[edytuj | edytuj kod]Gwiazda Granat jest czerwonym nadolbrzymem, jest również jedną z największych znanych gwiazd obserwowanych gołym okiem. Jej jasność 350 000 razy przewyższa jasność Słońca. Mi Cephei jest na tyle dużą gwiazdą, że gdyby znajdowała się w centrum Układu Słonecznego jej zewnętrzne warstwy sięgałyby poza orbitę Jowisza.
Podobnie jak inne nadolbrzymy Gwiazda Granat jest niestabilna. Jej średnica rozszerza się i kurczy, czemu towarzyszy zmiana jasności wizualnej gwiazdy. Jasność waha się między 3,45 a 5,1m. Typ widmowy gwiazdy to M2 Ia. Jest to gwiazda zmienna o dwóch, nakładających się na siebie, okresach zmienności o długości 730 oraz 4400 dni. Pulsacje Mi Cephei są wywoływane poprzez wewnętrzne pochłanianie i uwalnianie energii. Proces ten spowodował z kolei odrzucenie zewnętrznych warstw atmosfery gwiazdy oraz utworzenie wokół niej koncentrycznych otoczek gazowo-pyłowych. Gwiazda jest również sferycznie otoczona przez parę wodną.
W początkowym okresie istnienia Mi Cephei masa gwiazdy wynosiła zapewne ok. 20 mas Słońca. Ewolucja gwiazdy podobnie jak w przypadku innych bardzo masywnych gwiazd była więc szybka, a obecnie zbliża się ona do końca swojego życia. Podobnie jak Eta Carinae czy WR 102ka, Gwiazda Granat może w każdej chwili eksplodować jako supernowa. Pozostałością po jej wybuchu będzie jądro, które przekształci się w gwiazdę neutronową lub czarną dziurę.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- lista gwiazd w gwiazdozbiorze Cefeusza
- lista najjaśniejszych gwiazd według jasności absolutnej
- lista największych gwiazd
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Perryman, M. A. C.. The HIPPARCOS Catalogue. „Astronomy and Astrophysics”. 323, s. L49–L52, April 1997. Bibcode: 1997A&A...323L..49P.
- ↑ a b N. Tetzlaff, R. Neuhäuser, M. M. Hohle. A catalogue of young runaway Hipparcos stars within 3 kpc from the Sun. „Monthly Notices of the Royal Astronomical Society”. 410 (1), s. 190–200, January 2011. DOI: 10.1111/j.1365-2966.2010.17434.x. arXiv:1007.4883. Bibcode: 2011MNRAS.410..190T.
- ↑ a b c E. Josselin, B. Plez. Atmospheric dynamics and the mass loss process in red supergiant stars. „Astronomy and Astrophysics”. 469 (2), s. 671–680, 2007. DOI: 10.1051/0004-6361:20066353. arXiv:0705.0266. Bibcode: 2007A&A...469..671J.
- ↑ Table 4 in Emily M. Levesque, Philip Massey, K. A. G. Olsen, Bertrand Plez i inni. The Effective Temperature Scale of Galactic Red Supergiants: Cool, but Not As Cool As We Thought. „The Astrophysical Journal”. 628 (2), s. 973–985, August 2005. DOI: 10.1086/430901. arXiv:astro-ph/0504337. Bibcode: 2005ApJ...628..973L.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Jim Kaler: GARNET STAR (Mu Cephei). STARS. [dostęp 2013-12-26]. (ang.).
- Gwiazda Granat w bazie SIMBAD (ang.)