Henryk Pobożny (Saksonia)
 Henryk Pobożny, portret pędzla Lucasa Cranacha starszego | |
| |
| książę Saksonii | |
| Okres |
od 17 kwietnia 1539 |
|---|---|
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci |
18 sierpnia 1541 |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Żona | |
| Dzieci | |
Henryk Pobożny, niem. Heinrich der Fromme (ur. 16 marca 1473 r. w Dreźnie, zm. 18 sierpnia 1541 r. tamże) – od 1539 r. książę saski (w części Saksonii obejmującej Marchię Miśnieńską), z dynastii Wettynów.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Henryk Pobożny był młodszym synem księcia saskiego Albrechta Odważnego (założyciela albertyńskiej linii dynastii Wettinów, od podziału z 1485 r. władcy części Saksonii) i Sydonii – córki króla czeskiego Jerzego z Podiebradów. W 1498 r. odbył podróż do Ziemi Świętej, później udał się też do Santiago de Compostela. Po śmierci ojca w 1500 r. na mocy jego postanowień z 1499 r. został jego dziedzicem we Fryzji, którą ojciec otrzymał od cesarza Maksymiliana I Habsburga w 1498 r. (jego starszy brat Jerzy Brodaty odziedziczył saskie posiadłości ojca). Ponieważ Henryk, nieposiadający odpowiednich środków, nie był w stanie utrzymać władzy we Fryzji z uwagi na wciąż trwające tam powstanie, w 1505 r. oddał Fryzję starszemu bratu w zamian za regiony Freibergu i Wolkensteinu oraz dożywotnią coroczną pensję. Odtąd przebywał głównie we Freibergu, na uboczu wielkiej polityki, gdzie m.in. gromadził kolekcję broni palnej.
W przeciwieństwie do swego starszego brata Jerzego, który pozostawał gorliwym stronnikiem Kościoła katolickiego Henryk sprzyjał reformacji – zezwolił swoim poddanym na przechodzenie na luteranizm, a w 1537 r. sam dokonał konwersji na to wyznanie i przystąpił do protestanckiego związku szmalkaldzkiego. Gdy w 1539 r. Jerzy zmarł, nie pozostawiając po sobie żadnego syna (wszyscy zmarli jeszcze przed śmiercią ojca), Henryk odziedziczył księstwo saskie, mimo starań brata, by zapewnić następstwo tronu katolickiemu księciu. Po objęciu władzy, Henryk ustanowił luteranizm religią państwową. Jednak dwuletnie panowanie w Saksonii książę uważał za rozczarowanie i większość tego czasu spędził we Freibergu.
Potomkowie
[edytuj | edytuj kod]6 lipca 1512 r. Henryk poślubił we Freibergu Katarzynę, córkę księcia Meklemburgii-Schwerin Magnusa II. Mieli sześcioro dzieci:
- Sybillę (ur. 1515, zm. 1592), żonę księcia Saksonii-Lauenburga Franciszka I,
- Emilię (ur. 1516, zm. 1591), żonę margrabiego Ansbach Jerzego,
- Sydonię (ur. 1518, zm. 1575), żonę księcia Brunszwiku-Calenberg Eryka II,
- Maurycego (ur. 1521, zm. 1553), który został następcą ojca jako książę saski, później sprawował funkcję elektora saskiego,
- Seweryna (ur. 1522, zm. 1533),
- Augusta (ur. 1526, zm. 1586), elektora saskiego po śmierci swego brata Maurycego.
Przodkowie
[edytuj | edytuj kod]| Fryderyk I Kłótnik | |||||||||||||
| Fryderyk II Łagodny | |||||||||||||
| Katarzyny z Brunszwiku-Lüneburga | |||||||||||||
| Albrecht Odważny | |||||||||||||
| Ernest Żelazny | |||||||||||||
| Małgorzata | |||||||||||||
| Cymbarka mazowiecka | |||||||||||||
| Henryk Pobożny | |||||||||||||
| Wiktoryn z Podiebradów | |||||||||||||
| Jerzy z Podiebradów | |||||||||||||
| Anna z Vartenberka | |||||||||||||
| Sydonia | |||||||||||||
| Smil Holický ze Šternberka | |||||||||||||
| Kunegunda ze Šternberka | |||||||||||||
| Barbara z Pardubic | |||||||||||||
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Elisabeth Werl: Heinrich der Fromme. W: Neue Deutsche Biographie. T. 8. Berlin: Duncker & Humblot, 1969, s. 391–393. [dostęp 2010-01-13]. (niem.).
- Heinrich Theodor Flathe: Heinrich der Fromme. W: Allgemeine Deutsche Biographie. T. 11. Leipzig: Verlag von Dunckler & Humblot, 1880, s. 601–602. [dostęp 2010-01-13]. (niem.).