Hiperjądro
Hiperjądro – typ jądra atomowego, w którym co najmniej jeden nukleon został zastąpiony hiperonem[1]. Typowy czas życia takiego jądra jest mniejszy niż 10−10 sekundy. Najczęstszym przypadkiem hiperjąder są jądra z hiperonem Λ i z Σ
Hiperjądra po raz pierwszy w 1952 roku zaobserwowali profesorowie Marian Danysz i Jerzy Pniewski z Instytutu Fizyki Doświadczalnej Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego.
Dzięki temu, że hiperony posiadają inne liczby kwantowe niż „zwykła materia” (niezerową dziwność), właściwości hiperjąder są inne niż zwykłych jąder o tej samej liczbie barionowej; na przykład stan podstawowy jądra przypomina bardziej stan 4He niż wysoce niestabilnego 5He i ulega rozpadowi tylko ze względu na nietrwałość hiperonu lambda.
Atom, w którym rolę jądra pełni hiperjądro, jest nazywany hiperatomem[2]. (Hiperatom to również atom egzotyczny, w którym jeden z elektronów jest zastąpiony hiperonem[3].)
Rozważa się też hiperjądra zawierające kwark powabny i kwark denny[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ hiperjądra, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-10-02].
- ↑ Tablice fizyczno-astronomiczne Adamantanu.
- ↑ Hiperatom. Wiem. [dostęp 2014-02-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-22)].
- ↑ K. Tsushima i F.C. Khanna: Study of hypernuclei in the quark-meson coupling model. CERN Document Server. [dostęp 2013-05-16]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Janusz Zakrzewski, Jak zidentyfikowalismy hiperjadro podwójne, „Delta”, styczeń 1974, ISSN 0137-3005 [dostęp 2023-12-09].
- historia odkrycia hiperjąder